បាលី ឥណ្ឌនេស៊ី៖ ជាក់ស្តែងនៅក្នុងសង្គមខ្មែរយើង នៅមានភាពតានតឹងនៅឡើយជាពិសេសរវាងមនុស្សជំនាន់មុននិងជំនាន់ក្រោយ ត្រង់រឿងទាក់ទងនឹងការរួមភេទមុនរៀបការ។ នេះជាប្រធានបទដ៏ក្តៅគគុកនៅតាមគេហដ្ឋាននានានៅប្រទេសកម្ពុជា ក៏ដូចជានៅប្រទេសមួយចំនួនទៀតនៅអាស៊ីនិងអាហ្វ្រិក ហើយប្រធានបទនេះក៏ត្រូវបានគេលើកឡើងមកពិភាក្សាហើយនិងពិភាក្សាទៀតនៅមហាសន្និសីទInternational Conference on Family Planning (ICFP 2016) ដែលមានអ្នកជំនាញផ្សេងៗចូលរួមដល់ទៅជិត៤០០០នាក់។ (សូមចូលអានតំណរនេះបន្ថែម៖ https://www.fpconference.org/2016/)
លោកស្រី Heidi Brown ដែលធ្វើការនៅក្នុងបណ្តាញអង្គការសុខភាពបន្តពូជ ឈ្មោះថាPartnering to Save Lifes នៅកម្ពុជាបានមានប្រសាសន៍ថានៅទីក្រុងបាលីថាអ្នកពិនិត្យសុខភាពសម្រាប់ក្មេងជំទង់ និងយុវវ័យ ក៏ជាមនុស្សរស់នៅក្នុងសង្គមដែរ ហើយពួកគាត់គ្រប់ៗគ្នាក៏មានអត្តចរិកនិងទស្សន:ខុសប្លែកគ្នាដែរ ប៉ុន្តែនៅពេលពួកគាត់ឈានជើងចូលមកគ្លីនិកសុខភាព(ខាងសុខភាបបន្តពូជ) ពួកគាត់ត្រូវលះបង់នៅភាពរើសអើសឥរិយាបទឫផ្នត់គំនិតដែលគិតថាក្មេងជំទង់ពេញវ័យឫយុវវ័យដែលមិនទាន់រៀបការមិនគួរប្រើប្រាស់ថ្មាំឫវិធីពន្យាកំណើតណាមួយនោះទេឬបើនិយាយឲ្យចំចំណុចតែម្តង”រួមភេទមុនរៀបការឫចូលរួមសកម្មភាពរួមភេទផ្សេងៗ”។ ប៉ុន្តែអ្នកស្រីHeidi Brown បញ្ចេញមតិក្នុងនាមអ្នកស្រីជាអ្នកជំនាញការថាបើអ្នកពិនិត្យសុខភាពមានការើសអើសឫឪពុកម្តាយមិនបានផ្តល់ឱកាសឲ្យក្មេងជំទង់ដែលជាកូនៗរបស់ខ្លួនស្វែងយល់ពីវិធីការពារខ្លួនទេ នោះការលំបាកនឹងធ្លាក់មកលើក្មេងពេញវ័យទាំងអស់នេះ ដែលកំពុងត្រូវព័ត៌មានឫការព្យាបាលផ្សេងៗ។
អ្នកជំនាញខាងសុខភាពដែលធ្វើការនៅតំបន់អាស៊ីនិងអាហ្វ្រិកហើយមានវត្តមាននៅសន្និសីទនោះ ក៏បាននាំគ្នាទទួលស្គាល់ថាការអៀនខ្មាសរបស់ក្មេងៗក្នុងការស្វែងយល់ពីបញ្ហានេះ ការមិនបើចំហរក្នុងការពិភាក្សារវាងឪពុកម្តាយនិងកូនពីរឿងសុខភាពបន្តពូជនិងការរួមភេទ ការខ្វះការអប់រំលើចំណុចនេះនៅសាលារៀននិងការមិនអើពើរបស់សារព័ត៌មានមកលើសុខភាពសាធារណៈ(public health)ធ្វើឲ្យក្មេងៗជំទង់ជាច្រើនរិះរកមធ្យោបាយផ្សេងៗ ដូចជាការអានទស្សនាវដ្តីឫមើលវីដេអូអាសអាភាសដែលមិនបានបញ្ចាំងអំពីស្ថានភាពពិតប្រាកដ ឮនៃការរួមភេទប្រកបដោយសុវត្ថិភាពសម្រាប់ពួកគេ។
គេឃើញថានៅប្រទេសហ្វីលីពីន ការមានផ្ទៃពោះក្នុងចំណោមយុវត្តី ក្រោមអាយុ១៨ឆ្នាំ(teen pregnancy)ជាបញ្ហាចំបងមួយដែលត្រូវដោះស្រាយ។ ក្នុងការចែករំលែកមួយនៅសន្និសីទនោះ អ្នកកាសែតស្ត្រីម្នាក់មកពីប្រទេសហ្វីលីពីនបាននិយាយថាមានយុវត្តីជាដែលមិនទាន់រៀបការជាច្រើននៅប្រទេសហ្វីលីពីនធ្វើការរួមភេទដោយមិនបានប្រើការពន្យារកំណើតតាមវិធីណាមួយនោះ លុះដល់ពេលដឹងខ្លួនថាខ្លួនមានទម្ងន់ ពួកគាត់មិនហ៊ានទៅគ្លីនិកសុខភាពបន្តពូជ ដោយភាគច្រើនគ្លីនិកទាំងអស់នោះប្រើប្រាស់ពាក្យ”ការរៀបចំគ្រួសារជាភាសាអង់គ្លេសFamily Planning” ដែលពួកគាត់យល់ឃើញថាជាគ្លីនិកសម្រាប់អ្នកដែលរៀបការហើយ ដូច្នេះហើយធ្វើឲ្យគាត់មិនហ៊ានទៅទទួលសេវានៅគ្លីនិកសុខភាពទាំងអស់នោះទេ។ កញ្ញាម្នាក់នោះសំណូមពរឲ្យអង្គការសុខភាពបន្តពូជនានា មិនថានៅប្រទេសហ្វីលីពីនឫប្រទេសផ្សេងៗទៀតនៅ អាស៊ីនិងអាហ្រិក គិតឡើងវិញនៅការប្រើប្រាស់វាក្យស័ព្ទនិងជំរុញក្មេងពេញវ័យ មិនថារៀបការហើយឫមិនទាន់រៀបការហើយមកទទួលបានសេវាសុខភាពបន្តពូជគ្រប់ៗគ្នា។
ក្រៅពីអ្នកជំនាញចូលរួមផ្សេងៗ ក៏មានអ្នកដឹកនាំយុវជន(youth leader)ដែលស្ម័គ្រចិត្តធ្វើការជាមួយអង្គការសុខភាពបន្តពូជក្នុងការចុះផ្តល់ពិគ្រោះយោបល់ដល់ក្មេងៗជំទង់និងយុវវ័យផងដែរ។ វត្តមានរបស់អ្នកដឹកនាំយុវជន ឃើញថាមានប្រសិទ្ធភាពព្រោះថាពួកគេជួយផ្តល់យោបល់ដល់ក្មេងៗជំទង់ដទៃទៀតដោយគ្មានភាពរើសអើងខ្ពស់ជាពិសេសនៅក្នុងសង្គមដែលនៅមានគំនិតអភិរក្សនិយមខ្ពស់។ យុវជនទាំងអស់នេះអាចជួយត្រួសត្រាយផ្លូវនិងដាស់តឿនដល់ក្មេងពេញវ័យនានាឲ្យមានការប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់ពេលរួមភេទ ឫឲ្យមានការគិតឲ្យបានត្រឹមត្រូវជាមុនសិន មុនពេលគិតថាខ្លួនបានត្រៀមខ្លួនរួចជាស្រេចហើយសម្រាប់ការរួមភេទ។ ក្រលេកមកមើលស្ថានភាពនៅប្រទេសខ្មែរវិញ យើងឃើញថាប្រទេសរបស់យើងត្រូវការបទពិសោធន៍ជោគជ័យពីប្រទេសដទៃទៀត។
សុខភាពបន្តពូជមិនមែនសម្រាប់តែស្ត្រីតែប៉ុណ្ណោះទេ មនុស្សប្រុសនិងអ្នករាល់គ្នាក៏ត្រូវចូលរួមចំណែកការពារខ្លួនផងដែរ។ នេះបើតាមសម្តីរបស់អ្នកស្រី Katja Iversen ប្រធានCEOរបស់Women Deliverដែលជាអង្គការអន្តរជាតិមួយមានទីតាំងនៅទីក្រុងញូវយ៉កសហរដ្ឋអាមេរិក។ អង្គការរបស់អ្នកស្រីនឹងរៀបចំមហាសន្និសីទមួយស្តីពីសុខភាព សុខមាលភាពនិងសិទ្ធិរបស់ក្មេងស្រីនិងស្ត្រីទូទាំងពិភពលលោកនៅឯទីក្រុងខូភិនហេហ្គិន ប្រទេសដេនម៉ាក ពីថ្ងៃទី១៦ដល់១៩ខែឧសភានេះផងដែរ។ អ្នកស្រីKatjaបាននិយាយបន្ថែមទៀតថាអ្នកធ្វើការខាងសុខភាពបន្តពូជ មិនថានៅប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍ឫប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍នោះទេ គួរមានការចូលរួមជួយស្ថានភាពអោយកាន់តែប្រសើរឡើង។
អ្នកស្រី Katja Iversen និយាយថា៖ “មនុស្សគ្រប់រូបគឺជាម្ចាស់លើខ្លួនរបស់គេ ហើយក្មេងជំទង់និងយុវជនពិតជានឹងអាចមានសមត្ថភាពក្នុងការសម្រេចចិត្តលើរាងកាយនិងសុខភាពបន្តពូជរបស់ពួកគេបាន លុះត្រាតែពួកគេមានការយល់ដឹងពីរាងកាយនិងការចេះការពារខ្លួនឯងច្បាស់លាស់ ព្រមទាំងការរស់នៅប្រកបដោយសុវត្ថិភាព”៕
កញ្ញា កែវ គូនីឡា បានចូលរួមមហាសន្និសីទInternational Conference on Family Planning (ICFP 2016)
សរសេរមកកាន់កញ្ញា កែវ គូនីឡា តាមរយៈ[email protected]
