គណបក្សនយោបាយមួយចំនួន ចូលរួមរំឭកដល់ថ្ងៃ ៧ មករា ប៉ុន្តែ គណបក្សនយោបាយមួយចំនួនទៀត នៅតែចាត់ទុកកាលបរិច្ឆេទមួយនេះ ជាការឈ្លានពានពីសំណាក់ប្រទេសជិតខាង មកលើប្រទេសកម្ពុជា។
ជាស្វ័យប្រវត្តិ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានរៀបចំពិធីរំឭកខួបថ្ងៃ ៧ មករា ដែលបក្សនេះចាត់ទុកជាថ្ងៃជ័យជម្នះ និងរំដោះប្រទេសកម្ពុជា រួចផុតពីរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ឬខ្មែរក្រហម ដែលត្រូវល្បីល្បាញខាងកាប់សម្លាប់ប្រជាជនរាប់លាននាក់។ ក្រៅពីហៅថា «ថ្ងៃជ័យជម្នះ»ហើយនោះ បក្សកាន់អំណាចមួយនេះ ក៏បានហៅថ្ងៃនេះថា «ជាថ្ងៃកំណើតទី២របស់ប្រជាជនកម្ពុជា»ផងដែរ។
ក្រៅពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា គណបក្សនយោបាយមួយចំនួនទៀត ក៏បានចូលរួមអបអរថ្ងៃ ៧ មករានេះផងដែរ ខណៈដែលថ្ងៃប្រវត្តិសាស្ត្រមួយនេះ បានកន្លងផុតទៅ ៣៩ឆ្នាំហើយ។
នៅក្នុងពិធីរំឭកខួបថ្ងៃជ័យជម្នះ ៧ មករា ដែលប្រារព្ធធ្វើឡើងនៅរាជធានីភ្នំពេញ និងត្រូវបានផ្សាយបន្តផ្ទាល់នៅលើទូរទស្សន៍ជាតិកម្ពុជា គណបក្សរាជានិយមហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច គណបក្សខ្មែរអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច គណបក្សយុវជនកម្ពុជារបស់លោក ពេជ្រ ស្រស់ គណបក្សកសិករ និងគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យខ្មែរ ក៏បានចូលរួមប្រគល់កន្ត្រកផ្កាដល់លោក ហេង សំរិន និងលោក ហ៊ុន សែន ដែលជាការអបអរដល់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាផងដែរ។
គណបក្សទាំងនោះ ពុំទទួលបានសំឡេងគ្រប់គ្រាន់ពីប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីទទួលបានអាសនៈជាប់ឆ្នោតនៅថ្នាក់ជាតិ និងថ្នាក់ក្រោមជាតិឡើយ ប៉ុន្តែ គណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិចរបស់សម្ដេចក្រុមព្រះ នរោត្ដម រណឫទ្ធិ បែរជាទទួលបានអាសនៈសភាចំនួន ៤១ ហើយគណបក្សខ្មែរអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចទទួលបានអាសនៈសភាចំនួន ១ ផងដែរ បន្ទាប់ពីអាសនៈសភាចំនួន ៥៥របស់អតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ត្រូវបានដកហូត ក្រោយពីបក្សប្រឆាំងដ៏ធំមួយនេះ ត្រូវបានតុលាការកំពូលសម្រេចរំលាយចោលកាលពីពាក់កណ្ដាលខែវិច្ឆិកាឆ្នាំមុន ទៅតាមបណ្ដឹងរបស់រដ្ឋាភិបាល។
ខណៈដែលគណបក្សនយោបាយមួយចំនួន ចូលរួមប្រារព្ធពិធីរំឭកខួប និងអបអរថ្ងៃ ៧ មករានោះ គណបក្សនយោបាយដទៃទៀត ពុំបានបង្ហាញជំហរយល់ស្របនោះឡើយ។
ដូចរៀងរាល់ឆ្នាំដែរ អតីតមេដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក សម រង្ស៊ី ដែលកំពុងរស់នៅនិរទេសខ្លួនឯងនៅឯក្រៅប្រទេសនោះ បានរៀបរាប់នៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុកផ្លូវការរបស់លោកកាលពីថ្ងៃសុក្រថា ថ្ងៃ ៧ មករា ១៩៧៩ គឺជាឆាកល្ងោនដែលត្រូវបានរៀបចំឡើងដោយប្រទេសវៀតណាម។
ដោយបង្ហោះភ្ជាប់មកជាមួយនូវរូបត្លុកនយោបាយ «១៩៧៥ មកដុតក៏មុខហ្នឹង» និង «១៩៧៩ មកពន្លត់ក៏មុខហ្នឹង»ផងនោះ លោក សម រង្ស៊ី បានសរសេរថា៖ «គេថា គេមករំដោះយើងពីខ្មែរក្រហម តែបើអត់មានយួនកុម្មុយនីស្តពីដើមទី ក៏អត់មានខ្មែរក្រហមដែរ។ ឥឡូវនេះ គេថា បើគ្មានថ្ងៃ ៧ មករា ១៩៧៩ ក៏គ្មានអ្វីៗដែលយើងមានសព្វថ្ងៃដែរ។ តែបើគ្មានថ្ងៃ ១៧ មេសា ១៩៧៥ ក៏គ្មានថ្ងៃ ៧ មករា ១៩៧៩ ដែរ។ ហើយគ្មានពួកយួនកុម្មុយនីស្តជួយពួកខ្មែរក្រហមនៅដើមទសវត្សរ៍១៩៧០ ក៏គ្មានថ្ងៃ ១៧ មេសា ១៩៧៥ដែរ។ ដូច្នេះ មួយផ្នែកធំនៃរឿងរ៉ាវទាំងអស់ក្នុងរយៈពេលជិត ៥០ឆ្នាំកន្លងមកនេះ គឺមានការរៀបចំយ៉ាងសកម្មដោយយួនកុម្មុយនីស្ត ដើម្បីលេបត្របាក់ទឹកដីយើង និងបំភ័ន្តភ្នែកប្រជារាស្ត្រខ្មែរ»។
ខុសពីមេបក្សប្រឆាំង និងគណបក្សនយោបាយដទៃទៀត គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន ដែលទើបតែមានអាយុកាលជាង ២ឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ បានចាត់ទុក ៧ មករា ជាថ្ងៃសម្រាប់រៀនសូត្រ ប៉ុន្តែ មិនមែនជាថ្ងៃសម្រាប់រំឭកគុណនោះទេ។
អគ្គលេខាធិការគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន លោក សាម អ៊ីន ត្រូវបានដកស្រង់សម្ដីចុះផ្សាយលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់បក្សនេះថា៖ «៧ មករា ជាថ្ងៃប្រវត្តិសាស្ត្រសម្រាប់ឆ្លុះបញ្ចាំង និងរៀនសូត្រ ប៉ុន្តែ មិនមែនជាថ្ងៃសម្រាប់រំឭកគុណទេចំពោះកូនខ្មែរ»នោះ។
មេដឹកនាំបក្សរូបនេះ បានបន្ថែមទៀតថា ថ្ងៃ ៧ មករា បានបង្រៀនលោក ឲ្យយល់ដឹងថា ប្រសិនបើខ្មែរនៅតែចោទប្រកាន់លាបពណ៌គ្នា និងបំផ្លាញខ្មែរគ្នាឯង លោកថា ខ្មែរនឹងត្រូវគេឈ្លានពាន និងគ្រប់គ្រងជាថ្មីទៀត។
ក្នុងប្រយោគបែបនេះ មេដឹកនាំបក្សមួយនេះ ពុំបានបញ្ជាក់ច្បាស់ថា តើក្រុមណាមួយបំផ្លាញក្រុមណាមួយនោះឡើយ។
វិវាទកម្មបែបនេះក្នុងចំណោមអ្នកនយោបាយកម្ពុជា វាបានជំរុញឲ្យមានការចោទសួរថា តើមេដឹកនាំនយោបាយកម្ពុជាគួរតែឈប់ខ្វែងគំនិតគ្នាជុំវិញថ្ងៃ៧មករាឬទេ?
សាស្ត្រាចារ្យប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជា លោកបណ្ឌិត វង់ សុធារ៉ា បង្ហាញនូវទិដ្ឋភាពពីរសម្រាប់ជាការពិចារណាទៅលើថ្ងៃ ៧ មករា ដោយទី១ លោកឲ្យពិនិត្យមើលទិដ្ឋភាពច្បាប់អន្តរជាតិ និងទី២ លោកឲ្យពិនិត្យលើទិដ្ឋភាពនៃស្ថានភាពប្រជាជនកម្ពុជា ដែលបានឆ្លងកាត់របបខ្មែរក្រហម។
សាស្ត្រាចារ្យរូបនេះ ប្រាប់ថា បើតាមទិដ្ឋភាពផ្លូវច្បាប់អន្តរជាតិ ការលើកទ័ពចូលមកក្នុងប្រទេសកម្ពុជាពីសំណាក់ប្រទេសវៀតណាម ត្រូវបានចាត់ទុកជាទង្វើឈ្លានពានលើប្រទេសមួយ។ ផ្ទុយទៅវិញ បើពិនិត្យមើលស្ថានភាពរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា ដែលលោកថា រស់នៅលំបាកវេទនា និងប្រឈមមុខនឹងការកាប់សម្លាប់នៅក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យនោះ លោកថា ថ្ងៃ ៧ មករា ត្រូវបានចាត់ទុកជាថ្ងៃរំដោះ។
លោកបណ្ឌិត វង់ សុធារ៉ា មានប្រសាសន៍ថា៖ «ជាធម្មតា ខ្ញុំធ្លាប់បង្រៀនប្រវត្តិសាស្ត្រ ខ្ញុំយល់ឃើញថា ថ្ងៃ ៧ មករា ១៩៧៩ ហ្នឹង ក្នុងនាមខ្ញុំជាអ្នករងគ្រោះហើយនិងប្រជាជនដទៃទៀតជាច្រើន ធ្លាប់រងគ្រោះ រង់ចាំថ្ងៃគេកាប់សម្លាប់ដោយអ្នកកាន់អំណាចខ្មែរក្រហមហ្នឹង យល់ថា ថ្ងៃហ្នឹងជាថ្ងៃរំដោះប្រជាជនកម្ពុជាឲ្យរួចផុតពីកាប់សម្លាប់ ទោះបីយើងដឹងថា អាហ្នឹងជាកលល្បិចរបស់មហាអំណាចយួននៅក្នុងតំបន់ហ្នឹងក៏ដោយ ប៉ុន្តែ ជាក់ស្ដែងឃើញថា ខ្មែរសម្លាប់គ្នាឯង ហើយធ្វើទុក្ខបុកម្នេញគ្នា ហើយចុងក្រោយ ត្រូវបានយួនផ្ដួលរំលំ ដោយមានកងទ័ពនៃបក្សប្រជាជនបដិវត្ដន៍កម្ពុជា រួបរួមជាមួយយួនហ្នឹងឯង»។
លោកបន្តថា៖ «ហើយសម្រាប់យើងវិភាគនៅក្នុងទិដ្ឋភាពច្បាប់ ការនាំទ័ពរបស់ប្រទេសមួយចូលទៅប្រទេសមួយទៀត លុកលុយប្រទេសមួយទៀតហ្នឹងឯង តាមច្បាប់អន្តរជាតិ គេថា ជាអំពើឈ្លានពាន ហើយសម្រាប់ប្រជាជនខ្មែរដែលគាត់បានរស់នៅក្នុងសម័យខ្មែរក្រហម ហើយមិនបានព្រួយបារម្ភអំពីការណ៍ដែលត្រូវគេចុចឈ្មោះយកទៅកាប់សម្លាប់ចោល ជាល្បែងលេងដូចពួកខ្មែរក្រហមហ្នឹង គាត់អាចប្រកែកថា អូហ៍! អាហ្នឹងជាអំពើឈ្លានពាន ដោយសារអី? យួនលើកទ័ពចូលស្រុកខ្មែរចូលអីអញ្ចឹង»។
ទោះជាយ៉ាងណា សាស្ត្រាចារ្យប្រវត្តិសាស្ត្ររូបនេះ ទទួលស្គាល់ថា គ្មាននរណាអាចកែប្រែអតីតកាលមួយនេះបានទេ ហើយក៏គ្មាននរណាអាចបញ្ឈប់សេរីភាពនៃការគិតរបស់មនុស្ស ឲ្យមានមតិដូចគ្នាទាំងអស់បាននោះឡើយ»។
បើទោះជាបែរនេះក្ដី លោកបណ្ឌិត វង់ សុធារ៉ា លើកឡើងថា ក្រុមអ្នកនយោបាយកម្ពុជា គួរតែព្យាយាមសម្របសម្រួលគ្នា ជាជាងចោទប្រកាន់គ្នាទៅវិញទៅមកដោយគ្មានមូលដ្ឋាន ដែលលោកថា ជាវិធីសាស្ត្រមួយដែលខ្មែរក្រហមបានប្រើប្រាស់ រហូតដល់មានការសម្លាប់ប្រជាជនខ្មែរខ្លួនឯង។
លោកបណ្ឌិត វង់ សុធារ៉ា មានប្រសាសន៍បន្តថា៖ «ប៉ុន្តែ នៅក្នុងទិដ្ឋភាពប្រវត្តិសាស្ត្រ ដើម្បីកុំឲ្យមានការឈ្លោះទាស់ទែងគ្នា ខ្វែងគំនិតគ្នារឿងហ្នឹង ខាងក្រសួងអប់រំធ្លាប់បានស្នើម្ដងហើយថា យើងគួរតែប្រើពាក្យថា ជាថ្ងៃវៀតណាមធ្វើអន្តរាគមន៍ចូលប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីបញ្ចប់របបខ្មែរក្រហមដែលកាប់សម្លាប់ប្រជាជាតិឯងហ្នឹងណា…»។
លោកបន្តថា៖ «ដូចខ្ញុំនិយាយពីខាងដើមអញ្ចឹង អ្នកនយោបាយ គួរតែចេះសម្របសម្រួលគ្នា ទទួលស្គាល់មតិផ្ទុយពីគ្នា ប្រសិនបើយើងយល់ថា យើងជាអ្នកប្រកាន់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ សិទ្ធិមនុស្សអីហ្នឹង ព្រោះអាហ្នឹងជាការយល់ឃើញរបស់មនុស្សផ្សេងៗពីគ្នាហ្នឹងណា…ប៉ុន្តែ កុំធ្វើការចោទប្រកាន់គ្នាដោយអត់មូលដ្ឋាន ដែលជាហេតុវាធ្លាក់ចូលទៅអន្លង់នៃការកាប់សម្លាប់ដូចកាលពីជំនាន់ខ្មែរក្រហម ព្រោះអារឿងសង្ស័យគ្នា រឿងចោទប្រកាន់គ្នាលាបពណ៌គ្នាហ្នឹងហើយដែលនាំកាប់សម្លាប់អស់ប្រមាណ ២លាននាក់ ឬក៏តិចជាង ២លាននាក់នៅចន្លោះឆ្នាំ១៩៧៥ដល់៧៩ហ្នឹង»។
ស្ថានការណ៍នយោបាយកម្ពុជាចុងឆ្នាំ២០១៧កន្លងមកនេះ ត្រូវបានសហគមន៍អន្តរជាតិចាត់ទុកថា បានដើរឃ្លាតចាកពីគន្លងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ បន្ទាប់ពីមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំង លោក កឹម សុខា ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួនក្រោមការចោទប្រកាន់ថា «ក្បត់ជាតិ» ហើយបក្សប្រឆាំងដ៏ធំដែលទទួលបានសំឡេងគាំទ្រពីប្រជាពលរដ្ឋប្រហែល ៣លានសំឡេងនោះ ត្រូវបានតុលាការកំពូលដែលមានចៅក្រមសុទ្ធតែជាមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់របស់បក្សកាន់អំណាច សម្រេចរំលាយចោលកាលពីពាក់កណ្ដាលខែវិច្ឆិកាឆ្នាំមុន។
ជាងនេះទៅទៀត ថ្នាក់ដឹកនាំ ១១៨រូបរបស់បក្សនេះ ត្រូវបានដាក់ឲ្យស្ថិតក្រោមការហាមឃាត់ធ្វើនយោបាយរយៈពេល ៥ឆ្នាំ ខណៈដែលអាសនៈជាប់ឆ្នោតរបស់បក្សប្រឆាំងមួយនេះ ចាប់ពីសភាជាតិរហូតដល់អាសនៈជាប់ឆ្នោតនៅថ្នាក់ក្រោមជាតិ ត្រូវបានដកហូត និងបែងចែកទៅឲ្យគណបក្សផ្សេង ដែលពលរដ្ឋភាគច្រើនលើសលប់ពុំបានបោះឆ្នោតឲ្យ។
ទោះជាយ៉ាងណា សហគមន៍អន្តរជាតិ នាំមុខដោយសហភាពអឺរ៉ុប និងអាមេរិក បានថ្កោលទោសចំពោះចំណាត់ការបែបនេះរបស់រដ្ឋាភិបាលទៅលើអតីតបក្សប្រឆាំង ដោយចាត់ទុកជាការដើរឃ្លាតចាកពីគន្លងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស ប៉ុន្តែ មានតែប្រទេសចិនតែមួយប៉ុណ្ណោះ បានគាំទ្រវិធានការរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដោយចាត់ទុកជាការថែរក្សា និងការពារសន្តិភាព និងស្ថេរភាពជាតិ៕