រដ្ឋាភិបាលប្រកាសថានឹងត្រៀមបង្ក្រាបមុខសញ្ញាតវ៉ាមួយចំនួនក្នុងឆ្នាំ២០១៧នេះ ដើម្បីរក្សាសន្តិសុខដល់លទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតខាងមុខ ខណៈបាតុកម្មក្នុងឆ្នាំ២០១៦កន្លងទៅ រដ្ឋាភិបាលចោទថាកើតឡើងដោយសារមានការលូកដៃពីអ្នកនយោបាយនិងសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួន។
ក្នុងរបាយការណ៍មួយកាលពីថ្ងៃទី៩ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៧ ដែលទើបទទួលបាននៅថ្ងៃនេះ ស្នងការនគរបាលរាជធានីភ្នំពេញលោក ជួន សុវណ្ណ បានឲ្យដឹងថាក្នុងឆ្នាំ២០១៦ កន្លងទៅមានចលនាបាតុកម្ម កូដកម្ម ចំនួន ១៣២៦លើក ដែលភាគច្រើននៃបាតុកម្មនិងកូដកម្មទាំងនោះមានការលូកដៃពីអ្នកនយោបាយ សង្គមស៊ីវិល និងសហព័ន្ធសហជីពមួយចំនួនដែលមាននិន្នាការប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាល។
ខណៈដែលឆ្នាំ២០១៧នេះ ជាឆ្នាំបោះឆ្នោតផងនោះ ក្នុងរបាយការណ៍ដដែលបានបន្តថា ស្នងការនគរបាលរូនោះ និយាយថាខ្លួនបានត្រៀមពង្រឹងវិធានការគ្រប់គ្រងនិងក្តាប់ព័ត៌មានពីនិន្នាការប្រឆាំងនានានៅរាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីត្រៀមបង្ក្រាប កុំឲ្យមានចលនានេះចេញមកប្រឆាំងនិងរដ្ឋាភិបាល រួមទាំងបដិវត្តន៍ព័ណ៌និងការញុះញង់ផ្សេងៗផងដែរ ដើម្បីរក្សាសន្តិសុខដល់លទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតនាពេលខាងមុខនេះ។
លោកថា៖ «ជាមួយនោះត្រូវជំរុញការគ្រប់គ្រងមុខសញ្ញាគោលដៅ ដែលមាននិន្នាការប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីមានវិធានការបង្កាបង្ក្រាបទាន់ពេលវេលានិងត្រូវការពារដាច់ខាតរាជរដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់ ដែលប្រសូតចេញពីការបោះឆ្នោត»។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក សុន ឆ័យ យល់ថាការវិធានការនេះកំពុងតែរំលងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដែលបានធានាដល់ការតវ៉ាដោយសន្តិវិធីរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ហើយលោកថារដ្ឋាភិបាលកំពុងចាត់ទុកអ្នកមិនគាំទ្រខ្លួនជាសត្រូវ។ លោកបន្ថែមថាវិធាននេះជាការខ្វះការទទួលខុសត្រូវនិងផ្ទុយពីរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។
លោកថា៖ «អ្វីដែលគាត់ត្រូវធ្វើ គឺគាត់ត្រូវផ្តល់នូវសុវត្ថិភាពដល់ពលរដ្ឋទាំងអស់ក្នុងការបញ្ចេញមតិ ហើយត្រូវជម្រុញឲ្យមន្ត្រីគ្រប់ជាន់ថ្នាក់ត្រូវគោរពច្បាប់ និងធ្វើការបម្រើពលរដ្ឋមិនត្រូវធ្វើអ្វីដែលបង្កការលំបាកដល់ពលរដ្ឋខ្លួននោះទេ»។
អ្នកប្រឹក្សាឯករាជ្យផ្នែកអភិបាលកិច្ច លោក សួន ប៊ុនស័ក្កិ យល់ថាវិធានការនេះមិនត្រឹមត្រូវនោះទេដោយលោកលើកឡើងថាការតវ៉ាដោយសន្តិវិធីគឺត្រូវបានការពារដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងច្បាប់សិទ្ធិមនុស្ស។ ហើយនេះក៏ជាសារមួយដែលបានបន្ទុចបង្អាក់ដល់ការប្រើប្រាស់សិទ្ធិសេរីភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ នៅក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យដូចប្រទេសកម្ពុជា។
លោកថា៖ «យើងសួរថាហេតុអីបានជាបាតុកម្ម? ព្រោះការធ្វើបាតុកម្មដោយសន្តិវិធីនេះ ព្រោះគេមើលឃើញថាវាមិនសមស្រប គេមើលឃើញមិនមានការឆ្លើយតប និងបំពេញតាមតម្រូវការរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ ដូច្នេះហើយ បានជាគេធ្វើបាតុកម្ម ហើយចំណាត់របស់រដ្ឋ ត្រូវតែជាវិធានការណាក៏ដោយដែលជាការទ្រទ្រង់ នូវសិទ្ធិ និងសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិអាហ្នឹងមិនអីទេ។ ក៏ប៉ុន្តែប្រសិនជាបង្ក្រាបពញព្រោះតែគេតវ៉ា ដោយមិនបានសិក្សាទៅលើហេតុផល ថាគេតវ៉ាទៅលើរឿងអ្វីនោះគិតតែពីរឿងបង្ក្រាប អាហ្នឹងគឺជារឿងដែលខុសច្បាប់ និងរំលោភសិទ្ធិមនុស្សដែលធ្ងន់ធ្ងរ»។
អ្នកស្រាវជ្រាវពីការអភិវឌ្ឍសង្គមលោក ប៊ូ បញ្ហា យល់ថាវិធានការរបស់អាជ្ញាធរនៅពេលនេះ គឺគ្រាន់តែជាលេសមួយប៉ុណ្ណោះក្នុងការរារាំងរាល់បាតុកម្មណាមួយដែលប្រឆាំងនឹងខ្លួន។ លោកបន្ថែមថាបទពិសោធន៍ឆ្នាំ២០១៣កន្លងទៅ បានជាធ្វើឲ្យបក្សកាន់អំណាចត្រៀមវិធាននេះទុកជាមុន។
លោកថា៖ «ព្រោះគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទទួលបានបទពិសោធន៍ពីការបោះឆ្នោតនៅឆ្នាំ២០១៣ យើងមើលក្រោយការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៣ ពីមុនដំបូងគ្រាន់តែមានបក្សប្រឆាំងធ្វើនៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យមួយទេ តែក្រោយមកមានការបាតុកម្មនៅឯណានៅតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសនៅស្វាយរៀងជាដើម រហូតដល់មកនៅជុំវិញភ្នំពេញជាយភ្នំពេញ អញ្ចឹងការបាតុកម្មហ្នឹងប្រសិនជាពលរដ្ឋដល់ក៏មែនទែនវាអាចការវឹកវរសង្គមអីជាដើមព្រោះអាជ្ញាធរមិនចង់ឲ្យមានការវឹកវរហ្នឹងកើតឡើងម្តងទៀត ព្រោះតែដល់មែនទែនអាជ្ញាធរចាត់វិធានការក្តៅហើយព្រោះដល់មែនទែនទៅ វាធ្វើឲ្យមុខមាត់គណបក្សប្រជាជនកាន់តែដាបទៅលើឆាកអន្តរជាតិ»។
បើតាមលោក បញ្ញា ខណៈដែលការបោះឆ្នោតកាន់តែខិតជិតចូលមកដល់នោះវិធានការនេះប្រកដជាបង្កឲ្យមានបញ្ហាអាក្រក់កើតឡើង ព្រោះតែអាជ្ញាធរអាចយកលេសនេះទៅបង្ក្រាបបាតុកម្មណាដែលខ្លួនចោទថាមាននិន្នាការប្រឆាំងនិងរដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់។ លោកឲ្យជាយោបល់ថាគណបក្សទាំងពីរគួរចូលតុចរចារវិញជាជាងបែរខ្នងដាក់គ្នាដូចបច្ចុប្បន្នដោយថយម្នាក់មួយជំហានក្នុងការចរចានោះ នឹងអាចរកដំណោះស្រាយពិតប្រាកដសម្រាប់ប្រទេសជាតិ៕
