សហភាពអឺរ៉ុប ជំរុញជាថ្មីឲ្យដោះលែងលោក កឹម សុខា ជាបន្ទាន់ និងអនុញ្ញាតឲ្យអតីតបក្សប្រឆាំង បានចូលរួមការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិនាពេលខាងមុខ ប៉ុន្ដែ អ្នកនាំពាក្យបក្សកាន់អំណាច ច្រានចោលសេចក្ដីអំពាវនាវនេះ។
ក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយផ្ញើជូនទៅក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិកាលពីម្សិលមិញ សហភាពអឺរ៉ុប បានបង្ហាញក្ដីបារម្ភជាថ្មី អំពីបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ដូចជា ការបង្ក្រាបគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងបណ្ដាញសារព័ត៌មាន។
ក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍នោះ សហភាពអឺរ៉ុបរំឭកជាថ្មី ឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាធានាដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស ដូចមានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងថា ការបោះឆ្នោត មិនអាចទទួលយកបានទេ បើគណបក្សប្រឆាំងដ៏ធំមួយនេះ ត្រូវបានគេផាត់ចេញពីការបោះឆ្នោតនោះ។
សហភាពអឺរ៉ុបបានស្នើឲ្យអតីតបក្សប្រឆាំង ចូលរួមការបោះឆ្នោតនាពេលខាងមុខ និងផ្ដល់សិទ្ធិជាតំណាងរាស្ដ្រស្របច្បាប់ដល់សមាជិកអតីតគណបក្សប្រឆាំង ១១៨រូប និងតំណែងក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់របស់មន្ដ្រីបក្សប្រឆាំង។
ក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍នោះ សហភាពអឺរុប លើកឡើងថា៖ «សហភាពអឺរុបនៅតែមានក្ដីកង្វល់យ៉ាងខ្លាំងអំពីការធ្លាក់ចុះនៃស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។ សហភាពអឺរុបគូសបញ្ជាក់ជំហរជាថ្មី ឲ្យមានដោះលែងប្រធានគណបក្សប្រឆាំង លោក កឹម សុខា ជាបន្ទាន់។ ការរំលាយទាំងបង្ខំនៃអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ គឺជាជំហ៊ានមួយ ចាកឆ្ងាយពីវិថីប្រជាធិបតេយ្យ និងសេរីពហុបក្ស ដែលមានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា»។
ក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានបញ្ចប់ដំណើរទស្សនកិច្ចរយៈពេល១០ថ្ងៃមកកម្ពុជាកាលពីថ្ងៃម្សិលមិញ អ្នករាយការណ៍ពិសេសអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា លោកស្រី រ៉ូណា ស្មីត បានថ្លែងថា ដំណើរវិវត្តន៍ចុងក្រោយនៃស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា ឈានដល់កម្រិតកាន់តែរឹតត្បិតបំផុត។
លោកស្រីថា ការបែងចែកអាសនៈរបស់អតីតបក្សប្រឆាំងទៅឲ្យបក្សផ្សេង និងការហាមឃាត់អ្នកនយោបាយទាំង១១៨រូបរបស់បក្សនេះ គឺជាការគំរាមកំហែងយ៉ាងខ្លាំងដល់សិទ្ធិសេរីភាពនយោបាយនៅកម្ពុជា។
លោកស្រីថ្លែងថា៖ «ការរឹតត្បិតសំឡេងប្រជាជនកម្ពុជា នៅទីបំផុតអាចគំរាមកំហែងដល់ស្ថេរភាពពិតប្រាកដដែលរដ្ឋាភិបាល និងប្រជាជនបានខិតខំកសាងឡើងដោយលំបាក។ សេរីភាពក្នុងការបង្កើតសមាគម ការបញ្ចេញមតិ និងការជួបប្រជុំដោយសន្តិវិធី គួរតែត្រូវបានការពារ និងបង្កើតឡើង មិនត្រូវធ្វើការរិតត្បិតឡើយនៅក្នុងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស ដែលត្រូវបានធានាដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា»។
ប៉ុន្តែ អ្នកនាំពាក្យគណបក្សកាន់អំណាច លោក សុខ ឥសាន ច្រាលចោលការលើកឡើងនេះ ដោយថា រដ្ឋាភិបាលកំពុងអនុវត្តច្បាប់ និងពង្រឹងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ស្របតាមបរិបទសង្គមកម្ពុជា។
លោកថា៖ «ខ្ញុំយល់ថា បញ្ហាទី១ រឿងដោះលែងលោក កឹម សុខា ឬមួយក៏ឲ្យ១១៨រូប ដែលតុលាការកាត់ឲ្យផ្អាកសកម្មភាពនយោបាយ៥ឆ្នាំនោះ មិនអាចទៅរួចទេ ព្រោះក្រោមច្បាប់របស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដែលមានឯករាជ្យភាព និងអធិបតេយ្យភាព។ ហើយរឿងសង្ឃឹមថា ចូលរួមបោះឆ្នោតនាពេខាងមុខ ក៏អត់មានដែរ ទោះអវត្តមានអតីតគណបក្សប្រឆាំង និងអ្នកនយោបាយ១១៨នាក់ក៏ដោយ ក៏លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្សនៅកម្ពុជា នៅតែមានដដែលទេ»។
ប្រធានអតីតបក្សប្រឆាំង លោក កឹម សុខា បានជាប់ឃុំក្នុងពន្ធនាគារជាង ៦ខែមកហើយ ចាប់តាំងពីសមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួនលោក កាលពីថ្ងៃទី៣ ខែកញ្ញាឆ្នាំមុន។ ករណីនេះ ក្រុមមេធាវីការពារក្ដី បានស្នើជាច្រើនដង ឲ្យតុលាការដោះលែងលោក កឹម សុខា បាននៅក្រៅឃុំ ប៉ុន្ដែ ត្រូវបានបដិសេធ។
ក្រោយតុលាការកំពូលរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលជាអតីតគណបក្សប្រឆាំងដ៏ធំ សហគមន៍អន្ដរជាតិ នាំមុខដោយ សហរដ្ឋអាមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុប បានព្រមានដាក់ទណ្ឌកម្មលើកម្ពុជា បើសិនរដ្ឋាភិបាលនៅតែប្រកាន់ជំហររឹងរួស មិនស្ដារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ៕
