មន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិលលើកឡើងថា ករណីជួញដូរនិងប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនកើនឡើងជិត៣០ភាគរយ ដោយសារសមត្ថកិច្ចអនុវត្តច្បាប់លើអ្នកប្រព្រឹត្តបទល្មើសមិនចំគោលដៅ រវាងអ្នកមានអំណាចនិងអ្នកក្រីក្រ។
បើតាមរបាយការណ៍រដ្ឋាភិបាល អ្នកញៀនគ្រឿងញៀននៅកម្ពុជាមានជិត២ម៉ឺននាក់ (១៨ ៥៥៤ នាក់)កើនឡើង២៩.៦៣ភាគរយ បើប្រៀបធៀបរយៈពេល១០ខែ ឆ្នាំ២០១៥និងឆ្នាំ២០១៦នេះ ខណៈអ្នកប្រើប្រាស់មានអាយុចាប់ពី១៨ដល់៣៥ឆ្នាំ។
ការកើនឡើងនៃអ្នកប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀននេះ ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលពលរដ្ឋអភិវឌ្ឍន៍និងសន្តិភាពលោក យង់ គិមអេង មានប្រសាសន៍ថា មកពីសមត្ថកិច្ចអនុវត្តច្បាប់មានភាពខ្វះចន្លោះ រវាងអ្នកមាននិងអ្នកក្រ ដោយថាអ្នកប្រព្រឹត្តបទល្មើសជួញដូរធំៗភាគច្រើនដែលមានលុយនិងអំណាច មិនត្រូវបានសមត្ថកិច្ចចាប់បាននោះទេ ពោលចាប់តែអ្នកតូចតាចតែប៉ុណ្ណោះ៖ «ការកើនឡើងនេះ ដោយសារថាកន្លងមក អាជ្ញាធរយើងមិនបានចាត់វិធានការឲ្យមានប្រសិទ្ធភាព ហើយឲ្យចំគោលដៅមេខ្លោងជួញដូរគ្រឿងញៀនពិតប្រាកដ ហើយយើង(អាជ្ញាធរ)ចាប់បានតែអ្នកតូចតាច ដែលធ្វើឲ្យមានវិសាលភាពនៃការពង្រីកទីផ្សារគ្រឿងញៀនរបស់ឈ្មួញជួញដូរគ្រឿងញៀននៅកម្ពុជា វាមានលទ្ធភាពពង្រីកគ្រឿងញៀនបាន»។
យ៉ាងណាក៏ដោយនៅក្នុងផែនការយុទ្ធសាស្ត្រប្រឆាំងគ្រឿងញៀនលើកទី១ ចាប់ពីដើមឆ្នាំ២០១៧ខាងមុខ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បានចាត់តាំងលោក ស ខេង និងលោក កែ គឹមយ៉ាន ជាអ្នកទទួលខុសត្រូវលើការប្រឆាំងគ្រឿងញៀន។ ក្នុងយុទ្ធសាស្ត្រនោះ រដ្ឋាភិបាលថានឹងបង្កើនការអប់រំនៅតាមសាលារៀនប្រឆាំងគ្រឿងញៀន ការបន្តរឹតបន្តឹងការអនុវត្តច្បាប់ និងបង្កើនកិច្ចសហការអន្តរជាតិប្រឆាំងគ្រឿងញៀន។
ផែនការរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ធ្វើឡើងស្របពេលប្រធាធិបតីហ្វីលីពីន លោក ឌូទើតេ ដែលគេស្គាល់ថា ជាស្តេចប្រឆំាងបទល្មើសគ្រឿងញៀន បានមកទស្សនកិច្ចផ្លូវការនៅកម្ពុជានាពាក់កណ្តាលខែធ្នូនេះ។
នាយកប្រតិបត្តិកម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍ធនធានយុវជនលោក ជាង សុខា សង្កេតឃើញថា ជាក់ស្តែងបទល្មើសគ្រឿងញៀនអាចមានការកើនឡើងច្រើនជាងការលើកឡើរបស់រដ្ឋាភិបាល ដោយថាបទល្មើសគ្រឿងញៀនបានកើតឡើងនៅទូទំាង២៥រាជធានីខេត្ត ជាពិសេសនៅតំបន់ដាច់ស្រយាល។
លោក ជាង សុខា បញ្ជាក់ថា បើសមត្ថកិច្ចមិនចុះស្រាវជ្រាវទប់ស្កាត់បទល្មើសនេះឲ្យទាន់ពេលទេ លោកថាអ្នកគ្រោះថ្នាក់គឺកុមារ យុវជន នឹងធ្វើឲ្យប្រទេសជាតិជួបបញ្ហាប្រឈមនៅថ្ងៃខាងមុខ៖ «ប្រសិនបើពលរដ្ឋនៅក្នុងប្រទេសមួយដែលភាគច្រើនជាកុមារ និងយុវជនរហូតមានដល់ជិត៧០%នៃ ចំនួនប្រជាពលរដ្ឋសរុបជិត១៥លាននាក់ វាប្រឈមជាមួយទិដ្ឋភាព និងស្ថានភាពនៃគ្រឿងញៀន នោះប្រទេសកម្ពុជានឹងមានហានិភ័យ អំពីគុណភាពនៃពលរដ្ឋរបស់ខ្លួនទាក់ទងនិងស្មារតី បញ្ញា សុខភាព ហើយនឹងប៉ះពាល់ទៅដល់គ្រប់វិស័យសង្គមទំាងអស់ក្នុងការអភិវឌ្ឍ»។
លើសពីនេះទៀត លោក ជាង សុខា ឲ្យដឹងទៀតថា បើតុលាការមិនអនុវត្តច្បាប់ ឈរលើគោលការណ៍ឯករាជ្យ ចំពោះអ្នកមានអំណាចឬមានលុយ ដែលជួញដូរ និងអ្នកប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនទេ ទោះជារដ្ឋាភិបាលដាក់វិធានការទប់ស្កាត់ច្រើនយ៉ាងណា ក៏មិនមានប្រសិទ្ធភាពនោះទេ។
អ្នកប្រឹក្សាឯករាជ្យផ្នែកអភិបាលកិច្ច លោក សួន ប៊ុនស័ក្តិ ផ្តល់ជាយោបល់ទៅរដ្ឋាភិបាលឲ្យមានវិធានការអប់រំជាសាធារណៈដល់ប្រជាពលរដ្ឋឲ្យបានទូលំទូលាយ ពីគ្រោះថ្នាក់នៃការប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនដែលធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់សុខភាព ធនធានមនុស្ស និងដាក់ទណ្ឌកម្មលើអ្នកជួញដូរឲ្យធ្ងន់ធ្ងរ។
ផ្ទុយទៅវិញ លោក សួន ប៊ុនស័ក្តិ មានប្រសាសន៍ទៀតថា បើរដ្ឋាភិបាលមិនដាក់វិធានការអប់រំ និងអនុវត្តច្បាប់ឲ្យមានតម្លាភាពទេ លោកថា អាចនឹងប៉ះពាល់ដល់មុខមានរដ្ឋាភិបាល៖ «បើសិនជាការជួញដូរគ្រឿងញៀននៅតែបន្ត ចំណុចនេះអាចប៉ះពាល់ដល់មុខមាត់រដ្ឋាភិបាលទំាងមូល ត្រង់ថារដ្ឋាភិបាលបានបណ្តែតបណ្តោយឲ្យមានការជួញដូរគ្រឿងញៀន ដែលប៉ះពាល់ដល់សង្គមកម្ពុជាជាទូទៅ»។
អ្វីដែលគួរឲ្យគត់សំគាល់ជាងនេះទៀត មន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិល រកឃើញថា អ្នកទោស ដែលប្រើប្រាស់និងអ្នកជួញដូរគ្រឿងញៀនមួយចំនួន បានទូរសព្ទទៅសាច់ញាតិឲ្យយកទៅលក់និងចែកចាយបន្ត ខណៈពួកគេកំពុងជាប់ក្នុងពន្ធនាគារ ផងដែរ។
មាត្រា៣២.២ថ្មី និងមាត្រា៣៣ នៃច្បាប់ស្តីពីការត្រួតពិនិត្យគ្រឿងញៀនមានខ្លឹមសារថា ជនណានាំចេញ នាំចូលសារធាតុញៀន ការលក់ ការទិញ ការដឹកជញ្ជូន ឬការប្រើប្រាស់ គ្រឿងញៀនបណ្តាលឲ្យគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរ និងប្រព្រឹត្តបទល្មើសច្រើនដង ត្រូវផ្តន្ទាទោសចន្លោះពី២ទៅ១០ឆ្នាំ និងពិន័យជាប្រាក់ពី៤លានរៀលទៅ២០លានរៀល។
កាលពីខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៥ លោក ហ៊ុន សែន បានបញ្ជាឲ្យក្រសួងយុត្តិធម៌ពិនិត្យឡើងវិញនូវការស្នើឈ្មោះទណ្ឌិតដែលជាប់ទោសដោយសារប្លន់និងគ្រឿងញៀនមួយចំនួន សម្រាប់ការលើកលែងទោស ដោយលោកថា ករណីពាក់ព័ន្ធនឹងការប្លន់ គឺជាមុខសញ្ញានៃទណ្ឌិតដែលទើបចេញពីពន្ធនាគារ។ ប៉ុន្តែមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលនៅតែរកឃើញថា បទល្មើសគ្រឿងញៀននៅតែបន្តកើនឡើងដដែល៕
