កាលពីថ្ងៃពុធ មេដឹកនាំប្រទេសហ្ស៊ីមបាវេ លោក Robert Mugabe ត្រូវមេបញ្ជាកងទ័ពនៃប្រទេសរបស់លោក ចាប់ឃុំខ្លួននៅក្នុងផ្ទះជាបណ្តោះអាសន្ន ដើម្បីដោះស្រាយវិបត្តិនយោបាយ ខណៈផ្ទៃក្នុងរបស់គណបក្សកាន់អំណាចរបស់លោក Mugabe កំពុងតែឈានដល់ដំណាក់កាលបែកបាក់ខ្លាំង។
បញ្ហានយោបាយនៅក្នុងប្រទេសមួយនេះកើតឡើង បន្ទាប់ពីមេដឹកនាំ Mugabe បណ្តេញអនុប្រធានាធិបតីចេញពីតំណែងត្រៀមប្រគល់គណបក្ស និងរៀបចំបេក្ខភាពប្រធានាធិបតីឲ្យទៅប្រពន្ធរបស់លោក គឺលោកស្រី Grace Mugabe អាយុ៥២ឆ្នាំ។
បច្ចុប្បន្នបេសកជនរបស់ប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងត្បូងនិងមេដឹកនាំព្រះវិហារសាសនាគ្រឹស្តនៅក្នុងប្រទេសហ្ស៊ីមបាវេ កំពុងតែប្រឹងប្រែងសម្របសម្រួលឲ្យមានការផ្សះផ្សារវាងលោក Mugabe និងក្រុមយោធា។
ក្រោយការចាប់ឃុំខ្លួនមេដឹកនាំប្រទេសដែលស្ថិតនៅក្នុងតំណែង៣៧ឆ្នាំ ហើយជាមេដឹកនាំរយៈពេលយូរបំផុតលំដាប់លេខ៣លើពិភពលោករូបនេះ អ្នកវិភាគនៅសារព័ត៌មាន BBC បានលើកឡើងពីដំណោះស្រាយដែលអាចធ្វើឡើងតាមផ្លូវច្រកចេញចំនួន៦៖
ទី១ លោក Mugabe លាលែងចេញពីតំណែង
ក្រោយពេលដែលក្រុមយោធាប្រកាសតាមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយទូរទស្សន៍របស់ជាតិកាលព្រឹកថ្ងៃពុធនោះ មានការលើកឡើងថា លោក Mugabe គួរតែធ្វើសេចក្តីថ្លែងការណ៍ជាសាធារណៈមួយដោយបញ្ជាក់ថា លោកស្ថិតនៅក្នុងផ្នែកម្ខាង ឬ ដកខ្លួនចេញពីស្ថានភាពនេះ។
ទី២ លោក Mugabe នៅបន្តតំណែង
គេមើលឃើញថា ក្រុមយោធានៃប្រទេសនេះ នៅតែមានការឲ្យតម្លៃលើការដឹកនាំរបស់លោក Robert Mugabe។ យោធានិងមន្ត្រីរបស់គណបក្សកាន់អំណាច Zanu-PF ភាគច្រើននៅតែមានការផ្តល់តម្លៃលើលោក Mugabe។ប៉ុន្តែអ្វីដែលមានការមិនពេញចិត្តខ្លាំងនោះគឺភរិយារបស់លោកត្រៀមស្នងតំណែង។
អ្នកជំនាញមួយចំនួនលើកឡើងថា មេដឹកនាំវ័យ៩៣ឆ្នាំរូបនេះ ត្រូវស្ថិតនៅក្នុងតំណែងបន្តទៀតរហូតដល់ការធ្វើសមាជគណបក្សកាន់អំណាចនៅខែធ្នូ និង រៀបចំសម្រាប់ការបោះឆ្នោតនៅឆ្នាំក្រោយ។
ទី៣ លោក Mugabe ត្រូវបង្ខំឲ្យនិរទេសខ្លួន
បើសិនជាជម្លោះផ្ទៃក្នុងរបស់គណបក្ស Zamu-PF មិនអាចរកដំណោះស្រាយបាននោះ ដំណោះស្រាយល្អមួយគឺបង្ខំឲ្យមេដឹកនាំនេះនិរទេសខ្លួនទៅរស់នៅក្រៅប្រទេស។ ប្រទេសអាហ្វិ្រកខាងត្បូងប្រកាសថា ពួកគេមានកន្លែងសមស្របមួយសម្រាប់លោក Mugabe។ មេដឹកនាំហ្ស៊ីមបាវេរូបនេះ ក៏មានទ្រព្យសម្បត្តិមួយចំនួននៅអាហ្រ្វិកខាងត្បូងដែរ។
មានជម្រើសផ្សេងទៀត បើលោក Mugabe មិនចង់ទៅអាហ្វ្រិកខាងត្បូង អាចសុំសិទ្ធិរស់នៅក្នុងប្រទេសសិង្ហបុរី និង ប្រទេសម៉ាឡេស៊ីបានដែរព្រោះប្រទេសទាំងពីរក៏មានទ្រព្យសម្បត្តិរបស់លោកជាច្រើនផងដែរ។
ទី៤ ការរៀបចំឲ្យមានការឯកភាពជាតិ និង បោះឆ្នោត
ត្រូវរៀបចំឲ្យមានការចូលរួមពីគណបក្សប្រឆាំងគឺមេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងដែលកំពុងព្យាបាលជំងឺមហារីកនៅក្នុងប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងត្បូង ត្រូវវិលចូលស្រុកវិញដើម្បីចរចាធ្វើយ៉ាងណាឲ្យមានឯកភាពជាតិ។ ករណីនេះជា ដំណោះស្រាយមួយដែលគណបក្សប្រឆាំង និងប្រទេសលោកខាងលិចចង់ឃើញ ខណៈមេដឹកនាំគណបក្សមិនមែនរដ្ឋាភិបាលផ្សេងៗទៀតក៏បង្ហាញជំហរចង់ឃើញឯកភាពជាតិពង្រឹងផ្ទៃក្នុងដែរ។
ទី៥ គ្រាន់តែជ្រើសរើសអ្នកថ្មីជំនួសលោក Mugabe
ការចូលគ្រប់គ្រងស្ថានការណ៍របស់ពួកយោធា ប៉ុន្តែមិនមានការផ្លាស់ប្តូររបបនោះទេ ហើយយោធាក៏បញ្ជាក់ថា ពួកគេមិនបានធ្វើរដ្ឋប្រហារទេគ្រាន់តែគ្រប់គ្រងស្ថានការណ៍បណ្តោះអាសន្នពេលដែលជម្លោះផ្ទៃក្នុងរបស់គណបក្សកាន់អំណាចមិនទាន់អាចដោះស្រាយបានតែប៉ុណ្ណោះ។ ចំណែកគណបក្សកាន់អំណាចគេមើលឃើញថា នៅតែមានឥទ្ធិពលខ្លាំង។
អនុប្រធានាធិបតីបណ្តេញចេញពីតំណែងលោក Emmerson Mnangagwa គឺជាតួអង្គដែលគេមើលទៅសាកសមព្រោះលោកធ្លាប់ជួយជំរុញឲ្យមានការអនុវត្តគោលនយោបាយរបស់លោក Mugabe ក្នុងការដឹកនាំប្រទេសទាំងមានភាពចម្រូងចម្រាស់ឲ្យទទួលបានជោគជ័យ។
បើទោះជា លោក Emmerson ត្រូវបានមតិមួយចំនួនចាត់ទុកថា ជាមនុស្សគ្មានចិត្តមេត្តាក៏ដោយ ប៉ុន្តែគេសង្ឃឹមថា ការអវត្តមានរបស់លោក Mugabe គឺជាផ្នែកមួយសំខាន់ក្នុងបន្ធូរកម្តៅនយោបាយ និង ធ្វើឲ្យការរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋបានប្រសើរឡើង។
ទី៦ ធ្វើរដ្ឋប្រហារដូររដ្ឋាភិបាល
កងអង្គរក្សប្រធានាធិបតីភាគច្រើនដែលស្មោះស្ម័គ្រជាមួយ លោក Mugabe គឺជាផ្នែកមួយរបស់យោធា ហើយមានការគ្រប់គ្រងយ៉ាងប្រុងប្រយ័ត្នពីពួកយោធា។
មេដឹកនាំយោធាល្បីៗប្រមាណ៩០រូប កាលពីសប្តាហ៍មុនប្រកាស ចូលរួមជាមួយលោកមេបញ្ជាការ Constantino Chiwenga នៅពេលដែលមេបញ្ជាកងទ័ពរូបនេះព្រមានពីការបោសសម្អាតផ្ទៃក្នុងបន្ទាប់ពីមានការដកតំណែងអនុប្រធានាធិបតី។