អតីតមេបក្សប្រឆាំង លោក សម រង្ស៊ី បានចែកចាយលទ្ធផលនៃការស្ទង់មតិមួយបង្ហាញថា បក្សកាន់អំណាចនឹងចាញ់ការបោះឆ្នោតនៅឆ្នាំ២០១៨ ក្នុងនោះបញ្ហាចំបងមួយដែលពលរដ្ឋច្រើនលើសលុប គ្មានជំនឿលើប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ ពិសេសករណីបាញ់សម្លាប់លោក កែម ឡី។
លោក កែម ឡី ត្រូវខ្មាន់កាំភ្លើងបាញ់សម្លាប់នៅថ្ងៃទី១០ខែកក្កដាឆ្នាំ២០១៦ ក្នុងហាងស្តាមាតមួយក្នុងស្ថានីយប្រេងឥន្ទនៈកាល់តិច រាជធានីភ្នំពេញ ជាប់ស្តុបបូកគោ។
មកដល់ពេលនេះជិត១ឆ្នាំហើយ ដែលការបាញ់សម្លាប់នោះ សមត្ថកិច្ចមិនទាន់វែកមុខអ្នកពាក់ព័ន្ធមកផ្តន្ទាទោសបាននៅឡើយទេ ក្រៅពីជនជាប់ចោទម្នាក់ឈ្មោះ ជួប សម្លាប់។
នៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុកផ្លូវការ របស់លោក សម រង្ស៊ី នាថ្ងៃទី១៩ខែមិថុនា បានលាតត្រដាងថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា របស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានជួលក្រុមហ៊ុនអន្តរជាតិមួយ ឲ្យធ្វើការស្ទង់មតិដោយសម្ងាត់កាលពីខែឧសភាម្ដង និងខែកញ្ញាម្ដងទៀត នៅក្នុងឆ្នាំ២០១៦កន្លងមក។
លោក សម រង្ស៊ី ឲ្យដឹងទៀតថា ស្ថាប័នស្ទង់មតិនោះ លំដាប់ពិភពលោក ដោយមានជំនាញខាងរៀបចំយុទ្ធនាការបោះឆ្នោតឲ្យទទួលបានជោគជ័យ។
ការស្ទង់មតិ បានសាកសួរទៅកាន់មនុស្សដែលជាសំណាកចំនួន ៥៣៧៩នាក់ តាមរយៈវិធីសាស្ត្រសម្ភាសទល់មុខគ្នា នៅចន្លោះថ្ងៃទី២២ ខែកញ្ញា រហូតដល់ថ្ងៃទី១៩ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៦។
លទ្ធផលនៃការស្ទង់មតិ បានបង្ហាញថា អ្នកឆ្លើយតប ៤៤ភាគរយឆ្លើយថា ពួកគេនឹងបោះឆ្នោតឲ្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នៅក្នុងការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសតំណាងរាស្ត្រនៅឆ្នាំ២០១៨ខាងមុខ ខណៈអ្នកឆ្លើយតប ៣៥ភាគរយប៉ុណ្ណោះ ឆ្លើយថា ពួកគេនឹងបោះឆ្នោតឲ្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។
ការស្ទង់មតិដដែលនោះ ក៏បានសួរដែរថា តើឃាតកម្មលោកកែម ឡី ធ្វើឲ្យអ្នកមានជំនឿប៉ុណ្ណាទៅលើនីតិរដ្ឋនៅកម្ពុជា? ១៨ភាគរយឆ្នើយថា ពួកគេមានជំនឿខ្លាំងថាកម្ពុជាមានយុត្តិធម៌។ ប៉ុន្តែ៦៦ ភាគរយឆ្លើយថា គ្មានជំនឿទៅលើយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជាទេ។
ប្រធានគ្រប់គ្រងផ្នែកអង្កេតនៅអង្គការលីកាដូ លោក អំ សំអាត លើកឡើងថា លទ្ធផលនៃការស្ទង់មតិបានឆ្លុះបញ្ជាំងការពិតនៃប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា។
លោកថា៖ «ចំពោះនីតិរដ្ឋនៅកម្ពុជា យើងគិតថាមិនទាន់មាននីតិរដ្ឋពិតប្រាកដ ដោយសារអី? ដោយសារយើងនូវឃើញមាននីទណ្ឌភាពច្រើនទាក់ទងនឹងបទឧក្រិដ្ឋមួយចំនួន ដែលយើង[រដ្ឋាភិបាល]មិនទាន់អាចស្វែងរកចាប់ជនល្មើសឬក៏ស្រាវជ្រាវរកជនល្មើសឃើញ។ ហើយសូម្បីតែដូចករណី លោកបណ្ឌិត កែម ឡី ក៏ដោយបើទោះបីមានការចាប់ខ្លួនលោក ជួប សម្លាប់ ដែលអះអាងថាជាឃាតក ក៏យើងនៅគិតថានៅមានអ្នកពាក់ព័ន្ធមួយចំនួនទៀត ដែលយើងមិនទាន់រក មុខសញ្ញាឃើញនូវឡើង អានេះក៏វាពាក់ព័ន្ធនឹងមិនទាន់មាននីតិរដ្ឋ។ បានន័យថាវានូវតែមាននីទណ្ឌភាព ពិតប្រាកដផងដែរបាទ»។
អ្នកស្រាវជ្រាវពីការអភិវឌ្ឍសង្គម លោកបណ្ឌិត មាស នី លើកឡើងដែរថា ពលរដ្ឋភាគច្រើនពិតជាបានដកសេក្តីទុកចិត្តពីរដ្ឋាភិបាល តាមរយៈគ្មានជំនឿលើប្រព័ន្ធតុលាការនេះ។លោកព្រមានថា រដ្ឋាភិបាលពិតបាត់ការគំាំទ្រនៅថ្ងៃបោះឆ្នោតខាងមុខ បើមិនធ្វើកំណែទម្រង់ជាក់លាក់ណាមួយ ដើម្បីផ្តល់ទំនុកចិត្តឡើងវិញដល់ពលរដ្ឋនោះ។
លោកថា៖ «មិនមែនត្រឹមតែការស្ទង់មតិនេះទេ បើយើងដើរនៅតាមជនបទ ក៏គាត់[ពលរដ្ឋ]និយាយដូចតែគ្នាហ្នឹង ថាកុំបាច់ទៅប្តឹងផ្តល់អី វាគ្មានបានប្រយោជន៍អីទេ វាមិនដែលឈ្នះគេអ្នកមានឈ្នះគេអ្នកធំទេ»។
យ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកនាំពាក្យគណពក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក ឈឹម ផលវរុណ ធ្លាប់ប្រាប់VOD កាលពីម្សិលមិញថា ការស្ទង់មតិ ជាសិទ្ធិសេរីភាព របស់គណបក្សនីមួយៗ ដែលលោកថាសម្រាប់រៀបចំយុទ្ធសាស្ត្រ៕
