បើគេនិយាយពីមេដឹកនាំដែលមានអាយុច្រើនជាងគេនៅលើពិភពលោកនោះ គេនឹកដល់ លោក រ៉ូប៉ឺត មូហ្គាបេ អាយុ៩៣ឆ្នាំ ជាមេដឹកនាំចាស់ជាងគេនៅលើពិភពលោក។
មេដឹកនាំរូបនេះបើនិយាយពីអាយុគឺចាស់ជាងគេ ប្រៀបធៀបជាមួយមេដឹកនាំផ្សេងៗទៀតលើពិភពលោក។លោកដឹកនាំប្រទេស៣៧ឆ្នាំ គឺចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៨០ ក្រោយពេលដែលប្រទេសនេះទទួលបានឯករាជ្យពីប្រទេសអង់គ្លេស។ លោកស្ថិតនៅក្នុងលេខរៀងទី៣ នៃមេដឹកនាំដែលស្ថិតនៅក្នុងតំណែងយូរបំផុតនៅលើពិភពលោក បន្ទាប់ពីលោក Paul Biya មេដឹកនាំប្រទេសកាម៉ារ៉ូន ស្ថិតនៅក្នុងតំណែង៤២ឆ្នាំ និងលោក Teodoro Obiang Nguema Mbasogo មេដឹកនាំប្រទេសហ្គេនេ អ៊ឺក្វាតូរីយ៉ាល់ ដឹកនាំប្រទេស៣៨ឆ្នាំ។
មេដឹកនាំវ័យចំណាស់នេះ ត្រូវពួកយោធាដកហូតតំណែង ហើយឃុំខ្លួននៅក្នុងផ្ទះកាល ពីថ្ងៃទី១៥ខែច្ឆិកា បន្ទាប់មកសភាបោះឆ្នោតព្យួរការងារ និងបានដកតំណែងកាល ពីថ្ងៃចន្ទ ទី២០ ខែវិច្ឆិកា។
ពេលនេះយើងតាមដានពីប្រវត្តិរបស់មេដឹកនាំវ័យចាស់រូបនេះ តើមានចំណុចអ្វីដែលគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍។
ស្ថានភាពគ្រួសារនិងការសិក្សា
លោក មូហ្គាបេ កើតថ្ងៃទី២១ខែកុម្ភៈឆ្នាំ១៩២៤ នៅជិតទីក្រុង Kutamaនៅភាគខាងជើងរដ្ឋ ធានី Salisbury (បច្ចុប្បន្នឈ្មោះ Harare ជារដ្ឋធានីរបស់ហ្ស៊ីមបាវេ)។ លោកកើតក្នុងគ្រួសារក្រីក្រមួយនៃជនជាតិភាគតិច Shona ប៉ុន្តែលោកបានសិក្សាបញ្ចប់នៅសាកលវិទ្យាល័យ និងបានធ្វើជាគ្រូបង្រៀននៅតាមមហាវិទ្យាល័យនានាទៀតផង។
លោកបានរៀបការជាមួយប្រពន្ធទី១ឈ្មោះ ហ្កាន់ណៃអាន ហៃហ្វន់ ហើយប្រពន្ធរបស់លោករូបនេះបានស្លាប់នៅឆ្នាំ១៩៩២ ហើយលោករៀបការជាមួយប្រពន្ធទី២ គឺជាមួយលោកស្រី មូលហ្គាបេ ហ្រ្គាស នៅឆ្នាំ១៩៩៦។ ជាចំណងដៃជាមួយប្រពន្ធទាំងពីរ មេដឹកនាំអាយុជិត១០០ឆ្នាំរូបនេះ មានកូនចំនួន៤នាក់។
ជីវិតនយោបាយ
លោក មូហ្គាបេ លេចមុខល្បីនៅពេលដែលលោកចូលរួមជាមួយកម្លាំងដឹកនាំធ្វើបដិវត្ត និងធ្វើសង្គ្រាមបង្ហូរឈាមប្រឆាំងជាមួយពួកអាណានិគមន៍អង់គ្លេស។ លោកត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលក្រោមអាណានិគមន៍ ចាប់ខ្លួនដាក់ពន្ធនាគារកាលពីឆ្នាំ១៩៦៤ ហើយត្រូវបានដោះលែងវិញនៅឆ្នាំ១៩៧៣ រយៈពេលជាប់ពន្ធនាគារប្រមាណ១០ឆ្នាំ។
លោក មូហ្គាបេ បន្តដឹកនាំកម្លាំងទ័ពព្រៃច្បាំងប្រឆាំងទាមទារឯករាជ្យពីអាណានិគមអង់គ្លេស ហើយទទួលបានឯករាជ្យនៅឆ្នាំ១៩៨០។
ក្រោយការទទួលបានឯករាជ្យ លោក មូហ្គាបេ ឡើងកាន់តំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រី ហើយនៅឆ្នាំ១៩៨៧លោក ជាប្រធានាធិបតី។
ការបង្ក្រាបលើក្រុមប្រឆាំង
ក្រោយការឡើងកាន់តំណែងភ្លាមរបស់លោកមានការសរសើរថា បម្រើសេវាសាធារណៈបានល្អរួមទាំងការកសាងសាលារៀននិងមន្ទីរពេទ្យជាដើម។ ប៉ុន្តែក្រោយមក លោកក្លាយជាមេដឹកនាំដែលវាយបង្ក្រាបសម្លាប់អ្នកដែលចេញមុខប្រឆាំងយ៉ាងព្រៃផ្សៃនៅក្នុងអំឡុងឆ្នាំ១៩៨៧។
តាមរបាយការណ៍របស់គណៈកម្មាធិកាកាតូឡិច ដើម្បីយុត្តិធម៌និងសន្តិភាពបង្ហាញថា លោក មូហ្គាបេ បានសម្លាប់ក្រុមដែលប្រឆាំងដឹកនាំដោយលោក ចូសហួ កូមូ អស់ជាង២០ ០០០នាក់។
ជាបន្តបន្ទាប់ទៀត លោក មូហ្គាបេ រងការចោទថា ជាមេដឹកនាំហិង្សាបង្ក្រាបលើក្រុមដែលហ៊ានចេញមុខតវ៉ាដោយមិនមានការយោគយល់ទេ។ លោកក៏រងការចោទថា ប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ បក្ខពួកនិយម និងការបំពានច្បាប់ដើម្បីតែផលប្រយោជន៍បក្ខពួក។
មូលហេតុនៃការដកហូតតំណែង
ក្រុមយោធាបានដកហូតតំណែងលោក រ៉ូប៉ឺត មូហ្គាបេ កាលពីថ្ងៃទី១៥ ដោយសារមេដឹកនាំវ័យ៩៣ឆ្នាំរូបនេះ ត្រៀមរៀបចំប្រពន្ធទី២របស់លោកឲ្យគ្រប់គ្រងគណបក្សនិងឈរជាបេក្ខភាពប្រធានាធិបតី សម្រាប់ការបោះឆ្នោតនៅឆ្នាំក្រោយ នាំឲ្យមានជម្លោះផ្ទៃក្នុងនៃគណបក្សកាន់អំណាច។
បន្ទាប់ពីការដកហូតតំណែងហើយ លោក មូហ្គាបេ ក៏កំពុងតែប្រឈមមុខជាមួយផ្លូវតុលាការទៀតដែរ ជុំវិញបទល្មើសផ្សេងៗ រួមទាំងអំពើពុករលួយកឹបកេងលុយជាតិ។
លោក មូហ្គាបេ មានលុយរាប់ពាន់លានដុល្លារ និងទ្រព្យសម្បត្តិជាច្រើនទៀតរក្សាទុកនៅក្រៅប្រទេស រួមមាននៅអាហ្វ្រិកខាងត្បូង នៅចិន សិង្ហបុរី និងនៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ីជាដើម៕