មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាល បានបង្ហាញការខកចិត្តទៅលើក្រុមហ៊ុនចិនដែលវិនិយោគរ៉ែ នៅកម្ពុជាដោយថាមិនបានសហការជាមួយរដ្ឋាភិបាល បន្ទាប់ពីក្រុមហ៊ុនចិនទាំងនោះមិនបានចូលរួមសិក្ខាសាលាណែនាំមួយនៅថ្ងៃនេះ។
រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល លោក ម៉េង សក្កិធារ៉ា មានប្រសាសន៍ថា ក្រុមហ៊ុនរ៉ែដែលមកពីប្រទេសចិនគឺ យ៉ាប់ជាងគេដោយលោកថាក្រុមហ៊ុនដែលមកពីប្រទេសនេះភាគច្រើនពុំបានស្គាល់ពីការទទួលខុសត្រូវរបស់ខ្លួនទៅលើសាជីវកម្មរបស់ខ្លួននោះទេ ដែលធ្វើឲ្យមានការប៉ះពាល់ច្រើនដល់ម្ចាស់ស្រុក ហើយរាល់ការចូលរួមជាពហុភាគីក្នុងការស្វែងរកដំណោះស្រាយនោះគឺក្រុមហ៊ុនចិនមិនដែលចូលរួមដោះស្រាយ។
លោកថា៖ «និយាយត្រង់កាលពីម្សិលមិញខ្ញុំត្រៀមសុន្ទកថាសម្រាប់ត្រៀមនាពេលបើកនោះផ្សេង។ តែដល់ពេលមកបែជាមិនឃើញមានការចូលរួមសកម្មពីភាគីចិន។ ខ្ញុំរាងអស់សង្ឃឹមបន្តិច អញ្ចឹងទៅដូរសន្ទរកថាសុំនិយាយឲ្យច្បាស់បន្តិច ក្រែងខ្ញុំនិយាយថ្ងៃនេះទៅសារនេះវាទៅដល់ក្រុមហ៊ុនចិនទាំងអស់ដែលរកស៊ីក្នុងវិស័យរ៉ែ។ … ថ្ងៃនេះយើងខ្វះឯកជន មានតែរដ្ឋាភិបាល និងសង្គមស៊ីវិល តែខ្វះមួយចំហៀងហ្នឹងគឺដើរអត់ស្រួលទេ។ យន្តការពហុភាគីនេះនិយាយឲ្យចំក្រុមហ៊ុនដែលមកពីលោកខាងលិចគេចូលរួម នៅសល់តែក្រុមហ៊ុនចិនហ្នឹងគេអត់ទាន់ចូលរួមទេ! អញ្ចឹងក្រុមហ៊ុនចិនហ្នឹងរាងយ៉ាប់ជាងគេ»។
លោកបានបន្ថែមថាចាប់តាំងពីក្រសួងរ៉ែនិងថាមពល ធ្វើការកែទម្រង់ការងាររបស់ខ្លួននៅឆ្នាំ២០១៤ និង២០១៥ ជិត៥០%នៃក្រុមហ៊ុនចិនដែលមកវិនិយោគនៅស្រុកខ្មែរទាំងអស់ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលដកអាជ្ញាប័ណ្ណឈប់ឲ្យរកស៊ីនៅស្រុកខ្មែរ ដោយសារក្រុមហ៊ុនទាំងនោះមិនបានគោរពច្បាប់កម្ពុជា។ លោកព្រមានថា ក្រុមហ៊ុនផ្សេងទៀតនឹងត្រូវបានអាជ្ញាប័ណ្ណ ប្រសិនជាក្រសួងរកឃើញថាក្រុមហ៊ុនដែលនៅសេសសល់ទាំងនោះបានបំពានច្បាប់កម្ពុជា។
លោកបន្ថែមថា៖ «ខ្ញុំនិយាយត្រង់ឭសូរតែក្រុមហ៊ុនចិនខ្ញុំខ្លាច ឭសូរខ្លាចហ្មង។ ជួនការខ្ញុំសួរថាស្អីគេអា CSO ហ្នឹង ជាវប្បធម៌របស់ចិនគាត់មានទេ មានអា concept CSO ហ្នឹងវាមានទេនៅក្នុងខ្លួនព្រោះជួនកាលគាត់អត់មាន បើគាត់បន្តការរកស៊ី តាមរបៀបដែលគាត់ធ្វើសព្វថ្ងៃ គាត់មិនអាចរស់ទេ ក្នុងឆ្នាំ២០១៤ និង២០១៥ នៅពេលដែលយើងចាប់ផ្តើមធ្វើការកែទម្រង់ ជិត៥០%នៃក្រុមហ៊ុនចិនដែលមានអាជ្ញារប័ណ្ណរ៉ែត្រូវបានលុប ហើយខ្ញុំប្រមើលមើលណាបើគាត់មិនកែទេហ្នឹងលុបបន្តទៀត!»។
តំណាងសភាពាណិជ្ជកម្មប្រទេសចិនដែលបានចូលរួមក្នុងសិក្ខាសាកានៅព្រឹកនេះ កញ្ញា លី អាយ បានឆ្លើយតបទៅនឹងការលើកឡើងនេះថា ការដែលក្រុមហ៊ុនចិនពុំបានចូលរួម អាចមកពីពិបាកក្នុងការទំនាក់ទំនងរវាងក្រុមហ៊ុនទាំងនោះជាមួយភាគីពាក់ព័ន្ធ និងអាចបណ្តាលមកពីបរិបថវិនិយោគខុសគ្នារវាងប្រទេសចិនដែលជាប្រទេសសង្គមនិយមជាមួយប្រទេសកម្ពុជាដែលជាប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យ។ កញ្ញាទទួលស្គាល់ថាមានក្រុមហ៊ុនចិនជាច្រើនមិនបានយល់ទេថាតើការទទួលខុសត្រូវរបស់សាជីវកម្មធនធានរ៉ែចំពោះសង្គមនោះជាអ្វី ដែលទាមទារឲ្យមានការបង្រៀនពីគោលការណ៍ទាំងនេះដល់ក្រុមហ៊ុនទាំងនោះ។
តាមរយៈអ្នកបកប្រែកញ្ញាថា៖ «វាមិនអាចថាអ្នកធ្វើគោលនយោបាយ អ្នកដែលសម្រេចចិត្តតែក្នុងប្រទេសចិនតែមួយអាចធ្វើបាននោះទេ តែយើងក៏ត្រូវការចូលរួមរបស់ប្រទេសដែលជនជាតិចិនទាំងអស់ហ្នឹងគាត់មកធ្វើការវិនិយោគនៅក្នុងប្រទេសទាំងអស់ហ្នឹង អញ្ចឹងនៅក្នុងគម្រោងនៅក្នុងការងាររបស់យើងហ្នឹងយើងសង្ឃឹមថា និងមានការចូលរួមពីសំណាក់ប្រទេសនីមួយៗដែលជនជាតិចិនមកវិនិយោគហើយក៏សង្ឃឹមថាគោលការណ៍ទាំងប៉ុន្មានដែលត្រូវធ្វើការដោយស្ម័គ្រចិត្តនោះ និងអាចទាញបញ្ជូលទៅនឹងគោលការដែលត្រូវអនុវត្តន៍ដោយចាប់បង្ខំ»។
បើតាមកញ្ញា លី អាយ សភាពាណិជ្ជកម្មចិនទើបតែចាប់ផ្តើមគោលការណ៍ណែនាំពីទំនួលខុសត្រូវរបស់សាជីវកម្មចំពោះសង្គម ទៅលើសមាជិកខ្លួននៅឆ្នាំ២០១៤ ហើយថាពួកគេត្រូវការពេលបន្ថែមទៀតដើម្បីឲ្យក្រុមហ៊ុនវិនិយោគចិនអាចមានលទ្ធភាពវិវត្តន៍ខ្លួនបានប្រសើរឡើងវិញចំពោះទំនួលខុសត្រូវខ្លួនលើទឹកដីដែលក្រុមហ៊ុនខ្លួនធ្វើអាជីវកម្មនេះ៕
