កំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជានៅឆ្នាំ២០១៦កន្លងមក ត្រូវបានធនាគារពិភពលោកប្រកាសឲ្យដឹងថា បានធ្លាក់ចុះបន្តិចមកនៅត្រឹមអត្រា ៦.៩ភាគរយ បើធៀបទៅនឹងឆ្នាំ២០១៥ ដែលមានអត្រាកំណើន ៧ភាគរយ ប៉ុន្តែ វាត្រូវបានគេចាត់ទុកថា នៅតែបន្តមានភាពរឹងមាំដដែល។ ធនាគារដដែលនេះ បានព្យាករទៀតថា អត្រាកំណើននេះ នឹងបន្តកើតមាននៅក្នុងឆ្នាំ២០១៧ និងឆ្នាំ២០១៨ ពោលគឺចំពេលដែលប្រទេសកម្ពុជារៀបចំការបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់ និងការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិដ៏សំខាន់។ បន្ទាប់មក កំណើននេះ បានធ្លាក់ចុះបន្ថែមទៀតមកនៅត្រឹមអត្រា ៦.៧ភាគរយ នៅឆ្នាំ២០១៩ខាងមុខ។
បើទោះបីជាប្រធានគ្រប់គ្រងធនាគារពិភពលោកប្រចាំប្រទេសកម្ពុជា អ្នកស្រី អ៊ីហ្គូណា ដូប្រាចា យល់ឃើញថា កំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជានៅតែបន្តស្ថិតក្នុងស្ថានភាពរឹងមាំក៏ដោយ ប៉ុន្តែ វាជាក់ច្បាស់ណាស់ថា កំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាចាប់ពីឆ្នាំ២០១៦កន្លងមករហូតដល់ឆ្នាំ២០១៩ខាងមុខ បានខាតបង់អស់យ៉ាងតិច ០.១ភាគរយ និង០.៣ភាគរយបន្ថែមទៀត។
របាយការណ៍ធនាគារពិភពលោក ដែលទើបចេញកាលពីពេលថ្មីៗនេះ បានបញ្ជាក់ថា កំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា បានធ្លាក់ចុះមិនមែនគ្មានមូលហេតុនោះទេ ប៉ុន្តែ វាក៏ព្រោះតែការធ្លាក់ចុះកំណើនរីកលូតលាស់នៅក្នុងវិស័យសំខាន់ៗ ដែលជាសរសរស្តមសម្រាប់ទ្រទ្រង់ម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសនេះ។ វិស័យសំខាន់ៗទាំងនោះ មានការនាំចេញសម្លៀកបំពាក់ និងផលិតផលស្បែកជើងទៅក្រៅប្រទេស ការវិនិយោគលើវិស័យសំណង់ វិស័យទេសចរណ៍ និងវិស័យកសិកម្ម។
បើតាមរបាយការណ៍ដដែលនោះ ការនាំចេញផលិតផលសម្លៀកបំពាក់ ក៏ដូចជាស្បែកជើង បានធ្លាក់ចុះអត្រាកំណើន ១២.៣ភាគរយនៅឆ្នាំ២០១៥ មកនៅត្រឹម ៨.៤ភាគរយ នៅឆ្នាំ២០១៦កន្លងមក។ រីឯវិស័យទេសចរណ៍ បានធ្លាក់ចុះពីអត្រាកំណើន ៦.១ភាគរយក្នុងឆ្នាំ២០១៥ មកនៅត្រឹម៥ភាគរយកាលពីឆ្នាំមុន។ នៅក្នុងរបាយការណ៍ដដែលនេះ ធនាគារពិភពលោក បានត្រឹមបញ្ជាក់ថា វិស័យសំណង់ក៏បានធ្លាក់ចុះដែរ បើទោះបីជាពុំបានបង្ហាញពីអត្រាធ្លាក់ចុះក្នុងកម្រិតណាក៏ដោយ។
ប៉ុន្តែ របាយការណ៍របស់ក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ បានបង្ហាញថា ការវិនិយោគក្នុងវិស័យសំណង់នៅត្រីមាសទី១ក្នុងឆ្នាំ២០១៧នេះ បានធ្លាក់ចុះដល់ទៅ ២២ភាគរយ ពោលគឺបានធ្លាក់ចុះពីចំនួន ១.៦៥ពាន់លានដុល្លារនៅឆ្នាំត្រីមាសទី១ឆ្នាំ២០១៦ មកនៅត្រឹមទំហំ ១.២៨ពាន់លានដុល្លារប៉ុណ្ណោះ។ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានប្រកាសអំពីការធ្លាក់ចុះនេះជាលើកដំបូង ក្រោយពីទំហំវិនិយោគក្នុងវិស័យនេះ បានហក់ឡើងដល់ចំនួន ៣២.៦ពាន់លានដុល្លារ នៅក្នុងរយៈពេល ១៥ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។
អ្វីដែលគួរឲ្យកត់សម្គាល់នៅក្នុងរបាយការណ៍វឌ្ឍនភាពសេដ្ឋកិច្ចចេញដោយធនាគារពិភពលោកនោះ គឺជាការធ្លាក់ចុះនៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ចនៅឆ្នាំ២០១៦ ឆ្នាំ២០១៧ និងឆ្នាំ២០១៨ខាងមុខ។ ការទម្លាក់ការព្យាករកំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាបែបនេះ ទោះក្នុងអត្រាតិចក៏ដោយ ត្រូវបានគេកត់សម្គាល់ថា វាកើតឡើងចំពេលដែលកម្ពុជាត្រូវរៀបចំការបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់នៅឆ្នាំនេះ និងការបោះឆ្នោតជាតិដ៏សំខាន់មួយ នៅឆ្នាំក្រោយ ពោលគឺចំពេលដែលការប្រកួតប្រជែងនយោបាយខ្លាំងក្លានៅក្នុងប្រទេសនេះ។
ដំណើរវិវត្តន៍បែបនេះ បានជំរុញឲ្យមានការចោទសួរថា តើភាពមិនច្បាស់លាស់នៃស្ថានការណ៍នយោបាយកម្ពុជា ជះឥទ្ធិពលទៅលើកំណើនសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសដែរឬយ៉ាងណា?
នៅក្នុងរបាយការណ៍សង្ខេបស្ដីពីដំណើរវិវត្តន៍នៃសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ធនាគារពិភពលោក បានបង្ហាញថា កំណើនម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាមានទំនាក់ទំនងនឹងកត្តាក្រៅស្រុក និងកត្តាក្នុងស្រុក។ ធនាគារនេះ បានបញ្ជាក់ថា កំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ត្រូវបានគេព្យាករថាខាតបង់អស់ ០.១ភាគរយ ទៅ០.៣ភាគរយ នៅក្នុងឆ្នាំនេះ និងពីរឆ្នាំខាងមុខ នោះក៏ព្រោះតែនិន្នាការធ្លាក់ចុះនៃការនាំចេញផលិតផលវាយនភ័ណ្ឌកាត់ដេរ ការធ្លាក់ចុះកំណើនភ្ញៀវទេសចរចូលមកទស្សនាកម្ពុជា និងការធ្លាក់ចុះលំហូរទុនវិនិយោគពីបរទេសចូលក្នុងវិស័យសំណង់។
បើតាមធនាគារពិភពលោក ការធ្លាក់ចុះនៃកំណើននាំចេញផលិតផលសម្លៀកបំពាក់ និងស្បែកជើង គឺបណ្ដាលមកពីកំណើនតម្លៃពលកម្មក្នុងស្រុក កំណើនអត្រាប្រាក់ដុល្លារឡើងខ្ពស់ និងការប្រកួតប្រជែងពីបណ្ដាប្រទេសជិតខាងដែលមានតម្លៃពលកម្មទាបជាង ជាពិសេសការបើកទ្វាររបស់ប្រទេសភូមា។
ចំណែកខាងវិស័យទេសចរណ៍ ធនាគារពិភពលោកបានបន្ទោសទៅលើកង្វះពិពិធកម្ម ឬការធ្វើឲ្យសម្បូរបែបតំបន់ទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរឲ្យបានលើសពីតំបន់ប្រាសាទអង្គរវត្ត ដែលជំរុញឲ្យកំណើនភ្ញៀវទេសចរចូលប្រទេសកម្ពុជា មានអត្រាត្រឹមតែ ៥ភាគរយប៉ុណ្ណោះ។
បើទោះបីវិស័យកសិកម្មដែលជួបប្រទះបញ្ហានៅចុងឆ្នាំ២០១៥នោះ បានល្អប្រសើរឡើងវិញ ដោយទិន្នផលស្រូវវស្សា បានកើនឡើងក្នុងអត្រា ៨.៩ភាគរយ នៅក្នុងឆ្នាំ២០១៦កន្លងមកក៏ដោយ ប៉ុន្តែ តម្លៃទិន្នផលកសិកម្ម បានធ្លាក់ចុះយ៉ាងខ្លាំង រហូតធ្វើឲ្យមានការតវ៉ាពីប្រជាកសិករ កាលពីចុងឆ្នាំមុន។
អ្វីដែលធនាគារពិភពលោកលើកឡើងនៅក្នុងរបាយការណ៍នេះ ត្រូវបានអ្នកស្រាវជ្រាវវិស័យម៉ាយក្រូហិរញ្ញវត្ថុកម្ពុជា លោក យ៉ង់ ប៉ាក់ យល់ស្រប ដោយលោកបន្ថែមថា ការធ្លាក់ចុះនៃកំណើនការនាំចេញផលិតផលវាយនភណ្ឌ កើតចេញពីការប្រកួតប្រជែងនៅក្នុងតំបន់ ពោលមិនមែនបណ្ដាលមកពីបញ្ហាស្ថេរភាពនយោបាយកម្ពុជានោះទេ។
លោក យ៉ង់ ប៉ាក់ ប្រាប់ថា៖ “ប្រសិនបើខ្ញុំទាយមិនខុសទេ ដោយសារតែការប្រកួតប្រជែងនៅក្នុងតំបន់ក្នុងការនាំវិស័យកាត់ដេរចេញទៅអឺរ៉ុប”។
ទោះជាយ៉ាងណា បើទោះបីជាធនាគារពិភពលោកបញ្ជាក់ថា ហានិភ័យចំពោះកំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា មានទំនាក់ទំនងនឹងដំណើរវិវត្តន៍នៃសេដ្ឋកិច្ចសកល និងតំបន់ក៏ដោយ ក៏ស្ថាប័នផ្ដល់កម្ចីពិភពលោកមួយនេះ បានព្រមានផងដែរថា ភាពមិនប្រាកដប្រជានៃនយោបាយកម្ពុជាទាក់ទងនឹងការបោះឆ្នោតនាពេលខាងមុខ គឺជាកត្តាក្នុងស្រុក ដែលជះឥទ្ធិពលទៅដល់កំណើនម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេស។
មកដល់ចំណុចនេះ លោក យ៉ង់ ប៉ាក បានពន្យល់ថា នោះក៏ព្រោះតែកំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា វាអាស្រ័យយ៉ាងខ្លាំងទៅលើទំហំវិនិយោគផ្ទាល់ពីបរទេស ខណៈដែលវិស័យកសិកម្មចូលរួមចំណែកបានត្រឹមតែ ២ភាគរយប៉ុណ្ណោះនៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបកាលពីឆ្នាំមុន។
អ្នកស្រាវជ្រាវរូបនេះ មានជំនឿថា ស្ថានភាពនយោបាយកម្ពុជានឹងមិនមានការប្រែប្រួលខ្លាំងនោះឡើយ ប៉ុន្តែ ភាពមិនប្រាកដប្រជាខាងផ្នែកនយោបាយរបស់ប្រទេសនេះ លោកថា វាអាចប៉ះពាល់ដល់ទំនុកចិត្តរបស់វិនិយោគិនបរទេស ពោលគឺប៉ះពាល់ដល់លំហូរទុនវិនិយោគពីបរទេសផ្ទាល់។
លោក យ៉ង់ ប៉ាក បញ្ជាក់ថា៖ “ឧទាហរណ៍ ប្រសិនបើមានការប្រទុស្តសារាយគ្នាខ្លាំង អញ្ចឹងពួកវិនិយោគិន ក៏គេរាថយក្នុងការដាក់ទុនវិនិយោគចូលដែរ”។
ផ្ទុយលោក យ៉ង់ ប៉ាក អ្នកប្រឹក្សាយោបល់ជាន់ខ្ពស់ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច និងអភិវឌ្ឍន៍នៃក្រុមហ៊ុន EMC លោក ង៉ែត ជូ បានលើកឡើងថា ភាពមិនប្រាកដប្រជានៃនយោបាយកម្ពុជា នឹងប៉ះពាល់ទៅដល់ទៅដល់ទំនុកចិត្តរបស់ម្ចាស់សហគ្រាសខ្នាតតូច និងមធ្យមនៅកម្ពុជា ដែលមានបំណងពង្រីកទុនវិនិយោគ ឬបើកក្រុមហ៊ុនអាជីវកម្មថ្មីៗ ដែលលោកថា គម្រោងរបស់ពួកគេ ជួយជំរុញដល់កំណើនម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ចរបស់ជាតិ។
ទោះជាយ៉ាងណា សម្រាប់អ្នកប្រឹក្សាយោបល់រូបនេះយល់ថា ភាពប្រាកដប្រជានៃនយោបាយកម្ពុជា មិនប៉ះពាល់ដល់ទំនុកចិត្តវិនិយោគិនបរទេសធំៗនោះឡើយ ដោយលោកថា ពួកគេមានផែនការវិនិយោគច្បាស់លាស់ និងរយៈពេលយូរ ដែលជាហេតុនាំឲ្យពួកគេមិនបារម្ភអំពីបញ្ហានយោបាយនៅមុន អំឡុង និងក្រោយការបោះឆ្នោតនោះឡើយ៕