ពលរដ្ឋដែលមានជម្លោះដីធ្លីជាមួយក្រុមហ៊ុនចិននៅខេត្តព្រះវិហារ ឡើងមកស្វែងរកកិច្ចអន្តរាគមន៍ពីរដ្ឋាភិបាលចិន ដោយថាពួកគេបាត់បង់ក្តីសង្ឃឹមលើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក្នុងការដោះស្រាយជម្លោះនេះ។
ពលរដ្ឋប្រមាណ៥០នាក់ ក្នុងនោះរាប់ទាំងជនជាតិដើមភាគតិចផង ដែលអះអាងថាតំណាងឲ្យពលរដ្ឋជាងបីពាន់គ្រួសារផ្សេងទៀតមកពីស្រុកត្បែងមានជ័យ ស្រុកជ័យសែន និងស្រុកឆែប ខេត្តព្រះវិហារ នៅព្រឹកថ្ងៃទី៣០ សីហានេះ បាននាំគ្នាឡើងមកដាក់ញាត្តិនៅស្ថានទូតចិន ដើម្បីស្នើដល់ប្រទេសមហាអំណាចនេះ អន្តរាគមទៅលើក្រុមហ៊ុនចិនចំនួន៥។ ក្រុមហ៊ុនទាំងនោះមាន ឡានហ្វេង ក្រុមហ៊ុនរ៊ូយហ្វេង ក្រុមហ៊ុន ហេង ណុង ក្រុមហ៊ុនហេង រូយ និងក្រុមហ៊ុន ហេង យូ ដែលកំពុងធ្វើសកម្មភាពនៅលើដីកសិកម្មរបស់ពួកគេ លើទំហំជាង៤ម៉ឺនហិកតា។
តំណាងពលរដ្ឋដែលមកដាក់ញត្តិនៅមុនស្ថានកុងស៊ុលសេដ្ឋកិច្ចនិងពាណិជ្ជកម្មចិន លោក ជុំ សុភឿត បានឲ្យអ្នកសារព័ត៌មានវីអូឌីដឹងថា ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១២មក ក្រុមហ៊ុនទាំងប្រាំរបស់ចិននេះ បានចូលមកឈូសឆាយដីរបស់ពួកគេយកទៅដាំដំណាំអំពៅនិងអាកាស្យា ដោយសំអាងថា ពួកគេទទួលបានសិទ្ធិវិនិយោគទៅលើដីទាំងនោះពីរដ្ឋាភិបាល។ លោកបានឲ្យដឹងថា ចាប់តាំងពីពេលនោះមក ពួកគេបានតវ៉ាគ្រប់ស្ថាប័នរដ្ឋស្ទើរទាំងអស់ តែនៅតែគ្មានដំណោះស្រាយ ទើបពួកគេរកកិច្ចអន្តរាគមន៍ពីប្រទេសចិននេះ។
លោកថា៖ «និយាយរួមទៅ អត់មានការឆ្លើយតប គាត់ថាចង់សិក្សាតែដល់ពេលឲ្យមន្ត្រីថ្នាក់ក្រោមថ្នាក់ខេត្តនោះចុះសិក្សា តែដល់ពេលសិក្សាទៅ នៅតែដោះស្រាយអត់ចេញ»។
ក្នុងញត្តិរបស់ពួកគេដាក់ទៅប្រធានាធិបតីនៃសាធារណៈរដ្ឋប្រជាមានិតចិន លើកឡើងថា ក្រុមហ៊ុនចិនទាំងនោះបានរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងសិទ្ធិជនជាតិដើមភាគតិច ព្រមទាំងបង្កវិនាសកម្មបរិស្ថាន សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមវប្បធម៌ និងបង្កអំពើពុករលួយផងដែរ ដោយបានគំរាមកំហែង បំភិតបំភ័យ បង្ករបួស និងប្រមាថមើលងាយដល់ពលរដ្ឋម្ចាស់ស្រុក និងបានកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ ក៏ដូចជាឈូសឆាយដី ធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ខឿនប្រាសាទបុរាណ ព្រមទាំងបង្ហូរជាតិគីមីចូលអូរនិងស្ទឹង បណ្តាលឲ្យត្រីងាប់ និងប៉ះពាល់ដល់សុខភាពប្រជាសហគមន៍ទៀតផង។
ជនជាតិដើមភាគតិចកួយ អ្នកស្រី នឿន ម៉ុន ប្រាប់សារព័ត៌មានវីអូឌីថា ចាប់តាំងពីក្រុមហ៊ុនទាំងនោះចូលមកបានធ្វើឲ្យពួកគាត់បាត់បង់អ្វីដែលជាប្រពៃណីជនជាតិភាគតិចអស់ហើយ ជាពិសេសជីវភាពដែលពួកគាត់ធ្លាប់រកបានពីមុនក៏ត្រូវបានបាត់បង់ផងដែរ។
អ្នកស្រីថា៖ «ការលំបាកប្រជាពលរដ្ឋអត់មានស្រែធ្វើ កន្លែងឃ្វាលគោក្របីប្រជាពលរដ្ឋ គឺបាត់បង់ច្រើន បាត់បង់តាំងពីឱសថបុរាណ បាត់បង់តាំងពីបន្លែបង្ការ បាត់បង់តាំងពីកន្លែងធ្លាប់រត់ ធ្លាប់ជញ្ជាត់ប្រពៃណីជនជាតិភាគតិចកួយហ្នឹង គឺវាបាត់បង់អស់ហើយ។ អញ្ចឹងបានជាប្រជាពលរដ្ឋយើងមានការធ្វើមេដៃគ្រប់គ្នា ដើម្បីយកមកជូនស្ថានទូតចិន ជូនទៅដល់ប្រធានាធិបតីចិនក្រែងលោ គាត់ដោះស្រាយបាន បើយើងជូនដល់រដ្ឋសភា ព្រឹទ្ធសភាយើង គាត់ដោះស្រាយអត់បាន! មកអស់ហើយ ដោះស្រាយអត់ចេញ»។
ពលរដ្ឋទាំងនោះថា ប្រសិនជានៅតែមិនមានដំណោះស្រាយសម្រាប់ពួកគេនោះទេ ពួកគេនឹងឡើងមកស្ថានទូតចិនបន្តទៀត។
បើតាមពលរដ្ឋឲ្យដឹងថា មន្ត្រីនៃស្ថានកុងស៊ុលសេដ្ឋកិច្ចនិងពាណិជ្ជកម្មចិនបានចេញមកទទួលញត្តិ និងបានប្រាប់ពលរដ្ឋថា ខ្លួននឹងបញ្ជូនញត្តិរបស់ពួកគេទៅថ្នាក់លើជាអ្នកសម្រេច។
មន្ត្រីសម្របសម្រួលកម្មវិធីតស៊ូមតិនៃអង្គការពន្លកខ្មែរ លោក ប៉ឹក សោភ័ណ បានឲ្យដឹងថា ជម្លោះដីធ្លីនេះបានកើតឡើងជាង៥ឆ្នាំមកហើយ ដោយសារតែរដ្ឋាភិបាលនិងក្រុមហ៊ុនចិនទាំងប្រាំនោះ មិនបានចុះមកស្រាវជ្រាវពីស្ថានភាពដីនេះជាមុន ទើបបណ្តាលឲ្យមានបញ្ហានេះកើតឡើង។ លោកបន្ថែមថា ក្នុងការវិនិយោគ វាចាំបាច់ត្រូវមានការគោរពសិទ្ធិរបស់ម្ចាស់ស្រុកជាមុនៗនឹងធ្វើការវិនិយោគ៕