ជាង២០ឆ្នាំមកនេះ កម្ពុជាបានរៀបចំការបោះឆ្នោតជាទៀងទាត់តាមអាណត្តិនីមួយៗ តាមប្រព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យដូចមានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដើម្បីបើកផ្លូវឱ្យប្រជាពលរដ្ឋជ្រើសរើសមេដឹកនាំដែលខ្លួនពេញចិត្ត។
ក្រុមអ្នកតាមដានសង្គម លើកឡើងថា អំពើពុករលួយ ប្រសិនបើកើតមានឡើងនៅក្នុងសង្គមជាតិមួយនឹងធ្វើឱ្យសង្គមនោះចៀសមិនរួចពីការរបែងចែកវណ្ណៈ ការរើសអើង ការប្រកាន់បក្ខពួកនិយម និងធ្វើឱ្យការអភិវឌ្ឍជាតិពិតប្រាកដនឹងមិនអាចកើតមានឡើង ហើយភាពអយុត្តិធម៌នានាក៏កើតមានដោយចៀសមិនរួច។
ប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ អ្នកជំនាញសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិបានរិះគន់ជាបន្តបន្ទាប់ទៅលើការអនុវត្តច្បាប់របស់អាជ្ញាធរកម្ពុជា ជាពិសេសវិធានការច្បាប់ទៅលើក្រុមសំឡេងជំទាស់។ ប៉ុន្តែមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលបានបដិសេធជាហូរហែដោយសម្អាងថា ចំណាត់ការដែលបានកើតឡើងជាការអនុវត្តច្បាប់ ដើម្បីរក្សាសណ្តាប់ធ្នាប់សង្គម ស្ថិរភាពនយោបាយ និងមិនមែនជាការបំពានសិទ្ធិដូចការលើកឡើងនោះទេ។
អតីតគណបក្សប្រឆាំង មុនការរំលាយដោយសាលដីកាតុលាការ ដណ្តើមបានអាសនៈទាំងក្នុងសភានិងនៅថ្នាក់ក្រោមជាតិប្រហាក់ប្រហែលបក្សកាន់អំណាចដែរ ដែលនៅក្នុងរដ្ឋសភាមាន៥៥អាសនៈទល់នឹង៦៨ និងក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ទទួលបាន៥ ០០៧អាសនៈទល់នឹង៦ ៥០៣អាសនៈ។
នៅក្នុងទ្រឹស្តីទំនាក់ទំនងកិច្ចការបរទេសឬអន្តរជាតិធ្លាប់លើកឡើងថា គ្មានមិត្តហើយក៏គ្មានសត្រូវនោះដែរ ពោលគឺមានតែប្រយោជន៍ប៉ុណ្ណោះ។
នៅសល់មិនដល់មួយឆ្នាំទៀតនោះទេ កម្ពុជានឹងរៀបចំឱ្យមានការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ អាណត្តិទី៥ ដែលនឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២២ ហើយនៅសល់ពេលប្រមាណ២ឆ្នាំទៀត កម្ពុជាក៏មានការបោះឆ្នោតជាតិ ឬការបោះឆ្នោតសកល ជ្រើសរើសតំណាងរាស្រ្តអាណត្តិទី៧ផងដែរ។
«យុត្តិធម៌» ត្រូវបានគេឱ្យនិយមន័យថា ជាសេចក្តីទៀងត្រង់ ការប្រព្រឹត្តទៅដោយត្រឹមត្រូវ និងជាទីគួរគាប់ស្របទៅតាមច្បាប់។ ដោយយុត្តិធម៌ជាមាគា៌ដែលគួរប្រកាន់យកសម្រាប់បុគ្គលគ្រប់រូបឬគ្រប់សង្គម ពិសេសសង្គមប្រកាន់យកលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យដែលមានចែងក្នុងគោលការណ៍ច្បាប់។ ប៉ុន្តែសម្រាប់ប្រទេស«កុម្មុយនីស្ត» ឬ ផ្តាច់ការជាច្រើន យុត្តិធម៌នេះស្ថិតនៅលើមាត់បុគ្គលជាអ្នកដឹកនាំឬមនុស្សមួយក្រុមតែប៉ុណ្ណោះ។
សិទ្ធិឯកជនឬឯកជនភាពរបស់ពលរដ្ឋរស់នៅក្នុងប្រទេសមួយ ពិសេសប្រទេសដែលប្រកាន់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ត្រូវបានរដ្ឋអំណាចយកចិត្តទុកដាក់និងការពារ ត្បិតជាសិទ្ធិមួយដែលមានសារៈសំខាន់មិនអាចរំលោភបំពានបាន។
ក្នុងជំនួបទល់មុខជាមួយរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា លោក ប្រាក់ សុខុន កាលពីថ្ងៃម្សិលមិញ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសចក្រភពអង់គ្លេស លោក ដូមីនិក រ៉ាអាប់ (Dominic Raab) បានលើកឡើងពី«ការព្រួយបារម្ភជុំវិញការស៊ើបអង្កេតបទឧក្រិដ្ឋ ការឃុំខ្លួន និងការកាត់ទោស ជាពិសេសករណីប្រធានអតីតគណបក្សប្រឆាំងនៅកម្ពុជា គឺលោក កឹម សុខា»។
ក្នុងវេទិកាមួយស្តីពី «ការការពារនិងអភិរក្សធនធានធម្មជាតិ» កាលពីថ្ងៃទី២២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៦ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន សែន បញ្ជាក់ថា លោកត្រូវការប្រជាពលរដ្ឋចូលរួម ហើយលោកត្រូវការស្តាប់ពាក្យពិតចំពោះកិច្ចការពារបរិស្ថាននិងធនធានធម្មជាតិនៅកម្ពុជា។ ក្នុងឱកាសនោះ លោកថែមទាំងបានបញ្ជាមិនឱ្យអាជ្ញាធររារាំងនូវរាល់យុទ្ធនាការនានារបស់សកម្មជនបរិស្ថានទៀតផង។
VOD គឺជាស្ថាប័នព័ត៌មានឯករាជ្យដែលផ្តល់ព័ត៌មាន ផលិតកម្មវិធីវិទ្យុ និងការផ្សព្វផ្សាយតាមរយៈគេហទំព័រអ៊ីនធើណេត។
© ២០២២ រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាងដោយ ស៊ីស៊ីអាយអឹម
