សង្គមស៊ីវិលនិងអ្នកឃ្លាំមើលបញ្ហាសង្គម បានលើកឡើងប្រហាក់ប្រហែលគ្នាថា ការបង្កើតសមាគម ដើម្បីលើកតម្កើងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាបាន លុះត្រាតែលោក សម រង្ស៊ី ផ្តាច់ខ្លួនពីគណបក្សនយោបាយ។
អតីតប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក សម រង្ស៊ី ដែលកំពុងនិរទេសខ្លួននៅក្រៅប្រទេស បានបង្ហោះសារលើហ្វេសប៊ុករបស់លោកកាលពីថ្ងែទី១២ខែកញ្ញាឆ្នាំ២០១៧ ថា «លោកបង្កើតសមាគមមួយនៅប្រទេសបារំាងឈ្មោះ សមាគមលើកតម្កើងប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ដោយថា ទោះបីជាលោកឋិតនៅឆ្ងាយពីនយោបាយនៅកម្ពុជា តែលោកនៅតែមានបំណងចង់ជួយ និងចង់បម្រើកម្ពុជា ក្នុងគោលបំណងបង្រួបបង្រួមជនជាតិខ្មែរទាំងអស់ ឲ្យសម្រេចឯកភាពជាតិ ដោយមានលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យជាមូលដ្ឋាន»។
ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីអភិវឌ្ឍ និងសន្តិភាព លោក យង់ គិមអេង ពន្យល់ថា ការបង្កើតសមាគម ជាសិទ្ធិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់រូប។ ប៉ុន្តែលោកថា ការបង្កើតសមាគមមួយ ត្រូវមានទស្សនៈវិស័យ ចង្ខុវិស័យ និងបេសកកម្ម ច្បាស់លាស់ នឹងឈរលើគោលការណ៍ឯករាជ្យ អព្យាក្រិត ដោយមិនពាក់ព័ន្ធនឹងគណបក្សនយោបាយណាមួយឡើយ។
យ៉ាងណាក៏ដោយលោក គិមអេង យល់ថា ដំណាក់កាលដំបូង លោក សម រង្ស៊ី នឹងពិបាកធ្វើឲ្យគេជឿថា លោកអាចដកខ្លួនចេញពីឆាកនយោបាយ។
លោកយល់ថា៖ «សំខាន់បំផុត គេទាមទារការជឿជាក់ បើសិនកាលណាគាត់អាចធ្វើកិច្ចការមួយចំនួន បើសិនជាគាត់ពិតជាធ្វើសមាគមតាមគំនិត ដែលគាត់លើកឡើងមែននោះ គាត់អាចធ្វើកិច្ចការមួយចំនួនដែរជាមួយនឹងអង្គការសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិផ្សេងៗ ក្នុងការវិភាគ ផ្តល់យោបល់ពាក់ព័ន្ធនិងការបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា ឬប្រជាធិបតេយ្យ ហើយក្នុងការផ្តល់អនុសាសន៍ច្បាស់លាស់»។
ចំណែក អ្នកប្រឹក្សាឯករាជ្យ ផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស លោក សួន ប៊ុនស័ក្តិ មានប្រសាសន៍ប្រហាក់ប្រហែលនិងលោក គិមអេង ដែរ ប៉ុន្តែលោកបញ្ជាក់ថា លោក សម រង្ស៊ី ត្រូវប្រយ័ត្នក្នុងការបកស្រាយបញ្ហាផ្សេងៗទំាងនៅក្នុងវីដេអូ ឬសរសេរខ្លឹមសារបង្ហោះនៅលើហ្វេសប៊ុក ទំនោទៅគណបក្សនយោបាយណាមួយ ជៀសវៀងនាំបញ្ហាប្រឈមដល់គណបក្សនយោបាយនោះ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ជាការល្អ គាត់គួរតែធ្វើឲ្យបានច្បាស់លាស់ បង្រៀនសិទ្ធិមនុស្ស បង្រៀនច្បាប់ បង្រៀនអភិបាលកិច្ចល្អ បង្រៀនពីគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ គឺនិយាយតែពីខ្លឹមសារធម៌ប្រជាធិបតេយ្យ កុំនិយាយធម៌ប្រជាធិបតេយ្យផលប្រយោជន៍នរណាមួយ កុំនិយាយឲ្យសោះ ប៉ុន្តែគាត់អាចសហការជាមួយគេជាមួយឯង[គណបក្សនយោបាយទំាងអស់]បាន គាត់អាចបំរើ គាត់អាចបង្រៀន គណបក្សនយាយទូទៅ ពីរឿងគោលការណ៍សិទ្ធិមនុស្ស ប្រជាធិបតេយ្យបាន កុំឲ្យបង្ហាញមើលទៅឃើញ តែដើម្បីនរណាមួយ ដើម្បីតែក្រុមណាមួយ»។
លោក សម រង្ស៊ី បញ្ជាក់ថា សមាគមរបស់លោកទទួលមិត្តប្រទេសកម្ពុជា គ្រប់សញ្ជាតិឲ្យចូលធ្វើជាសមាជិក ដោយថាបើអ្នកទំាងនោះមានបំណងជួយលើកតម្កើងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យជូនប្រជារាស្ត្រនៅកម្ពុជា ដោយថា ដើម្បីដោះស្រាយវិបត្តិសព្វថ្ងៃ ហើយនឹងបញ្ចៀសប្រទេសកម្ពុជាពីមហន្តរាយ។
ចំពោះអ្នកវិភាគនយោបាយលោក ឯក សុវណ្ណារ៉ា យល់ថា បើលោក សម រង្ស៊ី គៀគរអន្តរជាតិឲ្យបានគំាទ្រ សមាគមលើកតម្កើងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា លោកថា នេះ អាចជួយជំរុញឲ្យលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាមានការរីកចំរើន។ ប៉ុន្តែលោកដាក់ការព្រួយបារម្ពថា បើលោក សម រង្ស៊ី ប្រើសមាគមនោះមិនចំគោលដៅ ដោយពាក់ព័ន្ធគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោកថា អាចធ្វើឲ្យអ្នកនយោបាយខ្លះយកលេសរំលាយគណបក្សនោះ។
លោកនិយាយថា៖ «ការបើកសមាគមប្រជាធិបតេយ្យនេះ និងគៀងគធនធាន ថវិការបស់ពលរដ្ឋខ្មែរដែលរស់នៅក្រៅស្រុក ដើម្បីជួយជំរុញលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ខ្ញុំគិតថា និងមានសមាគមប្រជាធិបតេយ្យនៅបណ្តាប្រទេសផ្សេងទៀតដូចជា អាមេរិក អូស្ត្រា ញ៉ូហ្សឺលែន នឹងកើតមានឡើងទៀត នៅក្នុងចរន្តនយោបាយ ឬគេហៅថា ចរន្តប្រជាធិបតេយ្យ ផ្អែកទៅលើច្បាប់គណបក្សនយោបាយ គឺគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនៅក្នុងស្រុកប្រហែលជាមិនមានសេរីភាពពេញលេញទាក់ទងជាមួយគាត់ទេ វាអាចបង្កគ្រោះហានិភ័យទៅដល់ការរំលាយគណបក្ស ប្រសិនបើមានសកម្មភាពវិជ្ជមានខុសពីផ្លូវច្បាប់»។
អតីតមេដឹកនាំគណបក្សប្រឆំាង លោក សម រង្ស៊ី ប្រកាសបើកសមាគម ដើម្បីលើកតម្កើងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ដែលមានទីស្នាក់ការនៅទីក្រុងប៉ារីស តាមច្បាប់ប្រទេសបារាំង គឺធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីបរិយាកាសនយោបាយនៅកម្ពុជាកំពុងតែឡើងកម្ពៅ ខណៈសហគមន៍ជាតិ អន្តរជាតិ បានថ្កោលទោសរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាជាបន្តបន្ទាប់ ចំពោះការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញបក្សប្រឆាំង ការគំរាមកំហែងសង្គមស៊ីវិល និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ រួមទាំងការចាប់និងឃុំខ្លួនលោក កឹម សុខា ទាំងគ្មានដីកានិងនៅមានអភ័យឯកសិទ្ធិជាដើម។
ករណីទំាងអស់នេះ ត្រូវបានសហគមន៍អន្តរជាតិចាត់ទុកថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន កំពុងតែបំផ្លាញលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។ ប៉ុន្តែ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានច្រានចោលការចោទប្រកាន់នេះ ដោយថា ធ្វើស្របតាមច្បាប់និងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ៕
