ច្រើនជំនាន់មកនេះ គេតែងតែឮអ្នកនយោបាយខ្មែរ ចោទគ្នាពីអំពើក្បត់ជាតិ ហើយអ្នកដែលរងនូវការចោទប្រកាន់ ត្រូវបានគេចាប់ដាក់ពន្ធនាគារ និងខ្លះទៀតត្រូវប្រហាជីវិត ចំណែកអ្នកដែលមានឥទ្ធិពល ឬអ្នកកាន់អំណាចប្រកាសថា ចំណាត់ការរបស់ខ្លួនការពារប្រយោជន៍ជាតិ ។
នៅសម័យទំនើបនេះ គេនៅតែឮ អ្នកនយោបាយខ្មែរចោទគ្នាថា «ក្បត់ជាតិ» ដដែល ពិសេសឲ្យតែការបោះឆ្នោតជិតមកដល់។
អំឡុងឃោសនាបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៣ អតីតគណបក្សបក្សប្រឆាំង បានចោទបក្សកាន់អំណាចថា ការបោះបង្គោលព្រំដែន កម្ពុជា-វៀតណាម បានជាង ៨០ភាគរយមកនោះ ធ្វើឲ្យកម្ពុជាបាត់បង់ទឹកដីមួយផ្នែកទៀតទៅប្រទេសវៀតណាម ។
តែអ្នកតំណាងរាស្ត្រអតីតបក្សប្រឆាំង ដែលសកម្មរិះគន់បញ្ហានេះ មាន លោក ហុង សុខហួរ និងលោក អ៊ុំ សំអាន ជាដើម ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលប្តឹង ហើយពេលនេះ អ្នកខ្លះកំពុងជាប់ពន្ធនាគារនៅឡើយ។
ជាការកត់សម្គល់មួយទៀត ក្រោយពីតុលាការកំពូលប្រកាសរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលជាបក្សប្រឆាំងដ៏ធំនៅកម្ពុជា រួចមកនោះ លោក ហ៊ុន សែន បានចោទលោក សម រង្ស៊ី ជាសាធារណៈថា ជាជនក្បត់ជាតិ ។
លោក ហ៊ុន សែន អះអាងថា លោក សម រង្ស៊ី អំឡុងឆ្នាំ២០១៣ បានចុះកិច្ចព្រមព្រៀង ជាមួយប្រធានមូលនីធីម៉ុងតាញ៉ា លោក កុក ស សន្យាកាត់ដីខ្មែរ ៤ខេត្ត ជាប់ព្រំដែនភាគឦសាន ឲ្យទៅប្រទេសវៀតណាម បើខ្លួនឈ្នះឆ្នោតបានដឹកនាំប្រទេស។
ប៉ុន្តែ លោក សម រង្ស៊ី បានចោទតបវិញថា លោក ហ៊ុន សែន ទេដែលជាមេដឹកនាំក្បត់ជាតិ កាត់ទឹកដីឲ្យទៅវៀតណាម រួមទាំងកាត់កោះត្រល់ផងដែរ តាមរយៈសន្ធិសញ្ញាឆ្នាំ១៩៨២ -៨៣ និងសន្ធិសញ្ញាបំពេញបន្ថែមឆ្នាំ២០០៥ ។
តើពេលណាមេដឹកនាំខ្មែរឈប់ចោទគ្នាថា «ក្បត់ជាតិ»?
អ្នកវិភាគនយោបាយ និងជាអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវពីការអភិវឌ្ឍ លោកបណ្ឌិត មាស នី វិភាគថា ដើមចមចេញពីការចោទប្រកាន់គ្នានេះ មកពីអ្នកនយោបាយខ្មែរ គ្មានទំនុកចិត្តខ្លួនឯងតែរៀងៗខ្លួន ក្នុងការបង្កើតគោលនយោបាយថ្មីៗ ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងបញ្ហារបស់ពលរដ្ឋ ។ លោកថា ដូចនេះ ពួកគេលេងតែល្បែងគំនុំបុគ្កលច្រើនជាង។
លោកថា៖ «សំខាន់ដោះសារយកបញ្ហាផ្ទាល់ខ្លួនចេញឲ្យអស់ទៅ ហើយធ្វើការគិតពិចារណាឡើងវិញទៅថា ជម្លោះរវាងខ្មែរនឹងខ្មែរមកដល់ពេលនេះ មានតែខ្មែរទេដែលអាចត្រូវដោះស្រាយរឿងហ្នឹង ហើយការដោះស្រាយមានតែការជជែកគ្នាមានតែសាងទំនុកចិត្តឲ្យគ្នាទៅវិញទៅមក កុំចេះតែនាំគ្នាផ្តល់ភាពភ័យខ្លាចឲ្យគ្នាទៅវិញទៅមក។ រាល់ថ្ងៃ យើងមើលទៅ អ្នកនយោបាយធំៗទាំងពីរ គឺភ័យខ្លាចទាំងពីរទេ គ្មាននរណាខ្លាំងជាងនរណាទេ ១ភ័យខ្លាច មិនបានឈ្នះ ១ភ័យខ្លាចក្រែលល វាចាញ់»។
លោក មាស នី វិភាគទៀតថា ល្បែងដែលមេដឹកនាំទាំងពីរកំពុងលេងពេលនេះ កំពុងរងនូវការស្តីបន្ទោសពីពលរដ្ខមួយចំនួនធំដែលបានតាមដានពីរបត់នយោបាយ។
បើតាមលោក មាស នី ដើម្បីឲ្យអ្នកនយោបាយឈប់លែងល្បែងបោកបញ្ឆោតរាស្ត្រ ហើយងាកមកការពារប្រយោជន៍ជាតិវិញនោះ លោកថា លុះណាតែពលរដ្ឋចេះពិចារណារកផ្លូវកណ្តាល ហើយចង្អុលប្រាប់អ្នកនយោបាយថា អ្វីដែលអ្នកនយោបាយកំពុងធ្វើ បានដើរផ្ទុយពីកង្វល់របស់ពលរដ្ឋជាម្ចាស់ប្រទេស។
លោកថា៖ «ពលរដ្ឋត្រូវនាំគ្នាឈរនៅជំហរកណ្តាលមួយកុំបណ្តោលឲ្យខ្លួនហ្នឹងផ្កាប់មុខ ទៅលើគណបក្សណាមួយ ហើយយើងនាំគ្នាប្រើឥទ្ធិពលទៅលើអ្នកគណបក្សរៀងខ្លួន ដើម្បីឲ្យអ្នកនយោបាយ ដែលយើងស្រឡាញ់ហ្នឹងមិនថាគណបក្សកាន់អំណាច ឬគណបក្សប្រឆាំងទេ គឺនាំថាគ្នាប្រើឥទ្ធិពលរបស់យើងដើម្បីតម្រង់ឲ្យអ្នកនយោបាយដើរឲ្យត្រង់ផ្លូវ កុំឲ្យគាត់យករឿងភូតកុហកមកប្រាប់យើង»។
ប្រធានក្រុមអ្នកវិភាគវ័យក្មេង លោក ហង្ស វិទូ វិភាគថា ល្បែងដែលមេដឹកនាំបក្សកាន់អំណាចនិងបក្សប្រឆាំង កំពុងលេងនេះ លោកថា បានដើរជាន់គន្លងចាស់ ជំរុញឲ្យបែកបាក់ជាតិ ។
លោកថា៖ «អ្នកនយោបាយពីដើម គាត់ច្រើនចោទគ្នាបែបហ្នឹង ហើយចុងក្រោយគាត់ច្រើនជាប់អន្ទាក់បរទេស រហូតដល់យើងបាត់បង់ទឹកដី យើងមានសង្គ្រាមគ្នាឯង សម្លាប់គ្នាឯង រហូតសព្វថ្ងៃហ្នឹង ដោយសារអី? យើងមើលតែសម័យសង្គ្រាម លន់ នល់ និងខ្មែរក្រហមមួយចោទថា អាមេរិកនៅពីក្រោយ មួយចោទថា ចិននៅពីក្រោយ រុស្ស៊ីនៅពីក្រោយ ដល់ពេលយើងច្បាគ្នាយើងច្បាំងគ្នាឯង។ ខាង លន់ នល់ ក៏ជាខ្មែរ ខាងខ្មែរក្រហមក៏ខ្មែរ យើងសម្លាប់គ្នារហូតអស់រាប់លាននាក់។ ក្រោយ ប៉ុល ពត យើងស្លាប់អស់រាប់លាននាក់ នេះជាប្រវត្តិសាស្ត្រមួយ ដែលយើងដើរមកដល់ចំនុចនេះដដែលហើយ»។
លោក ហង្ស វិទូ រំឭកថា អ្នកនយោបាយខ្មែរគួតែយកគំរូតាមប្រទេសជឿនលឿន មកធ្វើជាគោលនយោបាយ ដើម្បីប្រកួតគ្នា ជាជាងប្រើកម្លាំងបាយ ព្រោះតែស្រឡាញ់អំណាច ហើយមិនខ្វល់គ្រោះថ្នាក់របស់ប្រទេសជាតិនោះ។
លោកថា៖ «នៅប្រទេសជឿនលឿន គេប្រកួតគ្នាផ្នែកគោលនយោបាយ មានន័យថា គោលនយោបាយហ្នឹង ធ្វើឲ្យពលរដ្ឋមានជីវភាពធូធា សម្បូរសប្បាយ មានភាររីកចម្រើនអភិវឌ្ឍអីអញ្ចឹងទៅថា តើអ្នកណាដែលមានសមត្ថភាពក្នុងការលើកឡើងពីគោលនយោបាយហ្នឹង ដើម្បីឲ្យបលរដ្ឋគាត់ចាប់អារម្មណ៍ គាត់បោះឆ្នោតឲ្យ។ ប៉ុន្តែ មិនមែនពង្វក់ឲ្យស្អប់ជាតិសាសន៍ដទៃពង្វក់រឿងទឹកដី ឬក៏ទាញរឿងសង្គ្រាម ការកាប់សម្លាប់ដូចស្រុកខ្មែរអីអញ្ចឹងទេ»។
សរុបជារួម អ្នកវិភាគថា អ្នកនយោបាយនឹងឈប់ចោទគ្នាថា ក្រុមនេះ ឬក្រុមនោះក្បត់ជាតិ ដើម្បីកេងចំណេញនយោបាយ នៅពេលដែលពលរដ្ឋចេះសម្រេចចិត្តដោយមិនលម្អៀង ចេះតាមដានពីទង្វើរបស់អ្នកនយោបាយ និងចេះប្រើប្រាស់សិទ្ធិចង្អុលផ្លូវ ឲ្យអ្នកនយោបាយដើរតាមគន្លងប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដ៕
