គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានសម្រេចឲ្យស្លាកគណបក្សរបស់ខ្លួន មានតែសញ្ញារូបព្រះអាទិត្យ ដោយដករូបលោក សម រង្ស៊ី និងលោក កឹម សុខា ចាប់ដៃគ្នាចេញ ដោយថាដើម្បីបញ្ចៀស ការចោទប្រកាន់ ពេលច្បាប់គណបក្សនយោបាយថ្មីចូលជាធរមាន។
លោក ហ៊ុន សែន អំឡុងខែមិថុនា បានជំរុញម្តងទៀត ឲ្យតំណាងរាស្រ្តរបស់ខ្លួន ធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ជានេះលើកទី២ ។
ច្បាប់ដ៏ចម្រូងចម្រាសនេះ បានឆ្លងផុតពីស្ថាប័នកំពូលមួយទៀតគឺក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ នៅថ្ងៃទី២៥ខែមិថុនានេះ ក្រោយពីសមាជិកសភា និងព្រឹទ្ធសភា របស់គណបក្សប្រជាជនបានអនុម័តដោយរលូន។
ច្បាប់គណបក្សនយោបាយនេះ អ្នកតាមដានអះអាងថា បានផាត់លោក សម រង្ស៊ី ចេញពីឆាកនយោបាយ មិនឲ្យពាក់ព័ន្ធនឹងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។
លោក សម រង្ស៊ី ដែលឡោមព័ទ្ធដោយបណ្តឹង ពីលោក ហ៊ុន សែន ផងនោះ បានប្រកសាលាលែងតំណែងពីប្រធានគណបក្ស មុនថ្ងៃបោះឆ្នោតជ្រើរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់អាណត្តិទី៤ចូលមកដក់ ដែលលោកសម រង្ស៊ី អះអាងថា ការលាលែងតំណែងនោះ កុំឲ្យបក្សកាន់អំណាច យកច្បាប់នេះទៅរំលាយគណបក្សខ្លួនបាន។
មន្ត្រីបក្សកាន់អំណាច រួមទាំងលោក ហ៊ុន សែន ផង ហៅលោក សម រង្ស៊ី ថាជាទណ្ឌិត បើទោះបីប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា រងការរិះគន់ថាមិនឯករាជ្យ។
មាត្រា៦ ថ្មី(ពីរ) នៃច្បាប់គណបក្សនយោបាយ បានចែងថា គណបក្សនយោបាយមិនត្រូវឃុបឃិត ឬប្រើប្រាស់សារជាសំឡេង រូបភាពឯកសារជា លាយលក្ខណ៍អក្សរ ឬសកម្មភាព របស់ទណ្ឌិតជាប់ទោសបទឧក្រិដ្ឋ ឬពីបទមជ្ឈឹម ដើម្បីជាផលប្រយោជន៍នយោបាយខ្លួនឡើយ។
តំណាងរាស្ត្របក្សប្រឆាំង ធ្លាប់ប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានថា ច្បាប់នេះ មិនអនុញ្ញាតឲ្យតាំងរូប លោក សម រង្ស៊ី ដែលគេចោទថាជាទណ្ឌិតនោះ នៅទីសាធារណទេ បើពុំនោះទេគណបក្ស នឹងប្រឈមនឹងការផ្អាកធ្វើសកម្មភាព ឬរំលាយចោល តាមអំណាចតុលាការ។
ច្បាប់គណបក្សនយោបាយ បានឆ្លងផុតពីដៃក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញហើយ នៅពេលព្រះមហាក្សត្រឡាយព្រះហស្តលេខា ច្បាប់នេះនឹងត្រូវប្រកាសឲ្យប្រើប្រាស់។
តើការដករូបមេដឹកនាំចេញពីស្លាកគណបក្សនេះប៉ះពាល់ប្រជាប្រិយភាពបក្សប្រឆាំងឬទេ?
អ្នកវិភាគនយោបាយបង្ហាញទស្សនផ្សេងគ្នា ករណីនេះ។ សាស្ត្រាចារ្យវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា លើកឡើងថា ការដករូបលោក សម រង្ស៊ី ចេញពីស្លាកគណសង្គ្រោះវិញនេះ លោកវិភាគថា គណបក្សនេះ អាចនឹងធ្លាក់ចុះប្រជាប្រិយភាពបន្តិចវិញ បើអ្នកមានភក្តីភាពនឹងលោកសម រង្ស៊ី គ្មានជំនឿលើក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំថ្មី។
លោកថា៖«គណបក្សសង្គ្រោះជាតិវាចេញពីឫសគុលសំខាន់ គឺអ្នកហែរហម ដែលឲ្យតម្លៃខ្លាំង ទៅលើលោកសម រង្ស៊ី កាលណាដករូបលោកចេញទៅធ្វើឲ្យអ្នកគាំទ្រហ្នឹង គិតថា លោក សម រង្ស៊ី បានដាច់ស្រឡៈពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។
ដូចនេះប្រជាប្រិយភាពហ្នឹងវាអាចថមថយខ្លះ។ប៉ុន្តែវាមិនទាំងស្រុងទេ ដោយសារតែបរិបទ បរិយាកាស[បច្ចុប្បន្ន] នេះ គណបក្សប្រជែង[បក្សប្រឆាំង]និងបក្សកាន់អំណាច អត់មានគណបក្សណាធំ ដូចគណបក្សសង្គ្រោះជាតិទេ។អញ្ចឹងអាចឲ្យប្រជាពលរដ្ឋហ្នឹងទ្រឹងការដកសេចក្តីទុក្ខចិត្តហ្នឹងឡើង»។
សាស្ត្រចារ្យវិទ្យានយោបាយមួយរូបទៀត គឺលោក សូ ចន្ថា លើកឡើងថា ការដករូបមេដឹកនាំរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិទាំងពីរចេញពីស្លាកគណបក្សនេះលោកវិភាគថា មិនប៉ះពាល់ដល់ប្រជាប្រិយភាពបក្សប្រឆាំងមួយនេះទេ។
លោក សូ ចន្ថា ពន្យល់ថា បច្ចុប្បន្នពលរដ្ឋបានតាមដានពីសកម្មភាពអ្នកនយោបាយរបស់បក្សប្រឆាំង និងថែមទាំងមានមេឃុំ ចៅសង្កាត់ ដែលទើបជាប់ឆ្នោតថ្មី ជាង៥០០នាក់ទៀតនោះ លោកថាពួកគេអាចពន្យ់ពលរដ្ឋឲ្យយល់ពីស្ថានការណ៍នយោបាយប្រែប្រួលនៅពេលនេះ។
លោកថា៖«ការដែលដករូបលោក កឹម សុខា និងលោក សម រង្ស៊ី ចាប់ដៃគ្នា ចេញពីស្លាកគណបក្ស ខ្ញុំគិតថា វាមិនមែនជាបញ្ហាចោទជាបញ្ហាទេ ។
មិនចោទបញ្ហា ដោយសារតែ ប្រសិនបើ លោក សម រង្ស៊ី នៅតែប្រកាន់ជំហរមិនចូលជាមួយគណបក្សផ្សេង មិនបង្កើតគណបក្សដទៃនោះខ្ញុំគិតថា មិនប៉ះពាល់អីទេ ហើយអ្វីដែលប៉ះពាល់ លុះណាតែលោក សម រង្ស៊ី ទៅបង្កើត ឬទៅចូលរួមជាមួយគណបក្សដទៃ»។
អ្នកវិភាគនយោបាយវ័យក្មេងលោក ឆាំ ប៊ុនថេត លើកឡើងថា ជាការល្អទៅវិញទេ ដែលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិសម្របខ្លួនតាមស្ថានការនយោបាយ ដោយសម្រេចដករូបមេដឹកនាំទាំងពីរចេញពីស្លាកគណបក្សនេះ។
លោក ឆាំ ប៊ុនថេត វិភាគទៀតថា ការសម្រេចចិត្តបែបនេះនឹងធ្វើឲ្យអ្នកគំាទ្រកាន់តែមើលឃើញច្បាស់ថាគណបក្សមិនមែនជា របស់បុគ្គលណាមួយជាថ្នាក់ដឹកនាំនោះទេ ដោយលោកវិភាគថា គណបក្សដែលខ្លាំង មិនមែនពឹងផ្អែកតែមេដឹកនាំម្នាក់ឬពីរនាក់នោះទេ ពោលគឺត្រូវបង្កើតគោលនយោបាយដោះស្រាយបញ្ហាជាតិ ឆ្លើយតបនឹងបញ្ហាសង្គមពិតៗ និងមានផ្ទៃក្នុងរឹងមាន ។
អ្នកវិភាគវ័យក្មេងរូបនេះ វិភាគទៀតថា អ្វីដែលសំខាន់ជាងនេះ ដើម្បីសម្រេចគោលដៅចង់កាន់អំណាចឆ្នាំ២០១៨ ដោយសន្តិវិធី លោកថា គណបក្សប្រឆាំងមួយនេះ គួបង្កើតឲ្យមានវប្បធម៌ ជជែកទុលមុខគ្នា ដោះស្រាយបញ្ហាជាតិរួមគ្នាពីពេលនេះទៅ។
លោកថា៖«អាទាំងអស់ហ្នឹងដែលត្រូវចាប់ផ្តើមនិយាយពីឥឡូវ តែបើសិនជា នៅចាំតែរងគេវ៉ាយ យើងដើរតួជាជនរងគ្រោះរហូត ហើយយកប្រជាប្រិយភាពតាមរយៈអំពើអាក្រក់របស់អ្នកដទៃ នយោបាយបែបហ្នឹងទោះបីឈ្នះក៏ចាញ់ដែរ[ឈ្នះមិនបានកាន់អំណាច] ហើយក៏មិនអាចធ្វើឲ្យជាតិប្រសើឡើងបានដែរ។អញ្ចឹងបើសិនក្នុងចេតនាចង់ដោះស្រាយវិបត្តិជាតិគួជជែងរឿងគោលការណ៍ជាតិឲ្យបានច្រើន ថាតើជាតិត្រូវដោះស្រាយរបៀបណា?ដើម្បីឲ្យមានសេដ្ឋកិច្ចប្រសើរឡើង ដើម្បីឲ្យមានសន្តិសុខជាងមុន ដើម្បីឲ្យមានប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ល្អជាងមុន ហើយឈប់យកអាចំនុចជាទង្វើអាក្រក់ របស់អ្នកដទៃ មកធ្វើជាចំនុចខ្លាំងខ្លួនឯង ដោយមិនបានកសាងអាសេចក្តីខ្លាំងខ្លួនឯងអាហ្នឹងទី១។
ទី២ត្រូវពង្រឹងការជឿទុកចិត្ត ទៅលើគណបក្សមួយទៀតថា នៅពេលដែលខ្លួនឯងឈ្នះទៅ ម្ខាងទៀតអត់មានបញ្ហា ខាងនោះមានសុវត្ថិភាពធ្វើការងារជាមួយគ្នាដើម្បីដោះស្រាយវិបត្តិជាតិរួមគ្នា នឹងជាអ្វីដែលត្រូវចាប់ផ្តើមធ្វើពីឥឡូវ រហូតដល់ថ្ងៃបោះឆ្នោត២០១៨»។
សរុបជារួម អ្នកវិភាគថា ការដករូបលោក សម រង្ស៊ី និងលោក កឹម សុខា ចេញពីស្លាកគណបក្សនយោបាយនេះ មិនប៉ះពាល់ប្រជាប្រិយភាពធ្ងន់ធ្ង របស់បក្សប្រឆាំងទេ បើពួកគេចេះពន្យល់ពលរដ្ឋឲ្យយល់ពីស្ថានការណ៍នយោបាយ ដែលត្រូវសម្របខ្លួន និងពង្រឹងផ្ទៃក្នុងបានរឹងមាំនោះ។
