ថ្ងៃទី១ខែឧសភា ខួបលើកទី១៣១ ឆ្នាំ២០១៧នេះ ជាថ្ងៃទិវាពលកម្មអន្តរជាតិ។ ជារៀងរាល់ឆ្នាំ នៅថ្ងៃ១ឧសភានេះ ត្រូវបានមន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិល សហជីព កម្មករ កម្មការិនី បានកំណត់យកជាប្រធានបទសំខាន់មួយ ដោយស្នើទៅស្ថាប័នរដ្ឋ សុំជួបជុំគ្នា ដើរដង្ហែក្បួនដាក់ញត្តិនៅស្ថាប័នរដ្ឋសភា និងអំពាវនាវទៅរដ្ឋាភិបាលឲ្យជួយដោះស្រាយពីទុក្ខកង្វល់មួយចំនួន ដែលពួកគេជួបបញ្ហាប្រឈម កាលពីឆ្នាំចាស់ និងពេលបច្ចុប្បន្ន។
អ្វីដែលគួរឲ្យកត់សំគាល់នៅថ្ងៃទី១ឧសភា ឆ្នាំ២០១៧នេះ មិនដូចឆ្នាំមុនៗនោះទេ ដោយរដ្ឋាភិបាលបានពង្រាយសមត្ថកិច្ចរាប់សិបនាក់ ដៃកាន់ដំបងឆក់ ខែល កំាភ្លើង ឲ្យឈរនៅតាមគោលដៅផ្សេងៗគ្នា ចាប់ពីម្តុំស្ថានទូតរុស្ស៊ី រហូតក្បែរស្ថាប័នរដ្ឋសភា និងដាក់របំាងដែកឃាំផ្លូវមិនឲ្យក្រុមមន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិល សហជីព និងកម្មករ កម្មការិនីរាប់ពាន់នាក់ ហែក្បួនទៅរដ្ឋសភានោះទេ ដោយអះអាងថា ធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់សន្តិសុខសណ្តាប់ធ្នាប់។
លើសពីនេះទៀត សាលារាជធានីភ្នំពេញបានចេញបម្រាមមិនអនុញ្ញតឲ្យក្រុមសហព័ន្ធសហជីពនិងសមាគម ដែលធ្វើការលើវិស័យការងារ ធ្វើការហែក្បួននៅថ្ងៃទិវាពលកម្មអន្តរជាតិ១ឧសភានោះទេ ប៉ុន្តែប្រាប់ឲ្យក្រុមអ្នករៀបចំទាំងនោះ អាចបា្ររព្ធនិងជួបជុំនៅក្នុងបរិវេណពហុកីឡាដ្ឋានជាតិអូឡាំពិកវិញ ខណៈពួកគេស្នើសុំជួបជុំគ្នានៅម្តុំវត្តភ្នំ និងដើរហែក្បួនទៅរដ្ឋសភា។
ទោះជាយ៉ាងណា នៅថ្ងៃ១ឧសភា មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល សហជីព កម្មករ នៅតែប្រមូលផ្តុំគ្នា ដោយទៅជួបគ្នានៅក្បែរស្ថានទូតរុស្ស៊ី តែត្រូវបានសមត្ថកិច្ចរារំាងមិនឲ្យហែក្បួនទៅរដ្ឋសភានោះទេ ទោះជាបែបនេះក្តី ពួកគេបានយកញត្តិប្រគល់ដល់ដៃតំណាងរាស្ត្រ តាមការគ្រោងទុក ដោយជំរុញឲ្យបញ្ឈប់ការប្រើកងកម្លាំង និងតុលាការ គាបសង្កត់ អ្នកតស៊ូមតិ ទាមទារលក្ខខណ្ឌការងារ។
ឈរក្បែរចិញ្ចើមផ្លូវ ដៃកាន់បដា លោក កុង ពេជ្យរស្មី បាននិយាយប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានថា កាលដែល សមត្ថកិច្ចរារំាងនិងបិទផ្លូវម្តុំស្ថានទូតរុស្ស៊ី មិនឲ្យពួកគេហែក្បួនទៅស្ថាប័នរដ្ឋសភា គឺជាបិទសិទ្ធិសេរីភាពបញ្ចេញមតិ។
លោកនិយាយថា «ខ្ញុំធ្លាប់ចុះ ធ្លាប់ធ្វើសកម្មភាពជាមួយខាងអង្គការផ្សេងៗ គឺគាត់មានការរិតត្បិត មានការគាបសង្កត់តែរហូត និយាយរួមខាងអាជ្ញាធរ គេមិនចង់ឲ្យយើងដាក់ញត្តិ មិនចង់ឲ្យយើងធ្វើសកម្មភាព ដោយសារគាត់នឹកឃើញថាធ្វើទៅខ្លាចបាក់មុខ បាក់មាត់របស់រដ្ឋាភិបាលកាន់អំណាចរាល់ថ្ងៃខ្ញុំមើលទៅដូចអត់មានលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យពិប្រាកដទេ គឺមានការរំាស្ទះគ្រប់កន្លែង»។
នាយកប្រតិបត្តិមជ្ឈមណ្ឌលសម្ព័ន្ធភាពការងារនិងសិទ្ធិមនុស្ស លោក មឿន តុលា ដែលតាមដានករណីនេះ លើកឡើងថា ការរាំងនេះ បានប៉ះពាល់មុខមាត់រដ្ឋាភិបាល ខណៈកម្ពុជាប្រកាសថា គោរពលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។
លោក មឿន តុលា ជំរុញឲ្យអាជ្ញាធរ គួបំពេញតួនាទី តាមគោលការណ៍ច្បាប់ ជាជាងបង្ហាញសាច់ដុំ គំរាមដល់សេរីភាពបញ្ចេញមតិដោយសន្តិវិធី ដែលប្រាសចាកពីស្មារតីរដ្ឋធម្មនុញ្ញនោះ។
ក្នុងទិវាពលកម្មអន្តរជាតិ១ឧសភានេះ កម្មករយ៉ាងតិច៩វិស័យ មានវិស័យកាត់ដេរ ដេរស្បែកជើង សេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ ចំណីអាហា បរិស្ថាន និងវ័យសំណង់ជាដើម ពួកគេជួបជុំគ្នា ដើម្បីថ្លែងពីទុក្ខលំបាករបស់ពួកគេ និងស្វែងរកដំណោះស្រាយពីស្ថាប័នរដ្ឋសភា និងរដ្ឋាភិបាល។
ក្នុងញត្តិទាមទាររួមរបស់សហភាពការងារកម្ពុជា ក្នុងឱកាសទិវាពលកម្មអន្តរជាតិ ១ឧសភាខួបលើកទី១៣១ ឆ្នាំ២០១៧នេះ មានខ្លឹមសារថា កម្មករ កម្មការិនីទូទំាងប្រទេសស្នើទៅរដ្ឋាភិបាល និងរដ្ឋសភា ជួយអន្តរាគមន៍ទៅថៅកែរោងចក្រ ដោយកំណត់ប្រាក់ឈ្នួលអប្បរមា២០៧ដុល្លារក្នុងមួយខែជូនកម្មករនិយោជិតវិស័យកាត់ដេរ និងដេរស្បែកជើង និង២៥០ដុល្លារសម្រាប់មន្ត្រីរាជការ កម្មកករសំណង់ ទេសចរណ៍ សេវាកម្ម និងវិស័យមួយចំនួនទៀត។
កម្មការិនី ឆុំ ស៊ីនឿន បានរៀបរាប់ប្រាប់អ្នកយកព័ត៌មាននៅម្តុំស្ថានទូតរុស្ស៊ី ដោយត្រៀមហែក្បួនយកញត្តិដាក់ទៅរដ្ឋសភានៅព្រឹកថ្ងៃទី១ឧសភានេះថា ពួកគេរាប់ពាន់នាក់ប្រមូលផ្តុំគ្នានៅក្នុងថ្ងៃទិវាពលកម្មអន្តរជាតិ ដើម្បីយកញត្តិដាក់ទៅរដ្ឋសភា និងអំពាវនាវទៅរដ្ឋាភិបាលជួយកំណត់ប្រាក់ខែឲ្យពួកគេឲ្យបានសមរម្យ ដើម្បីទ្រទ្រង់ជីវភាពគ្រួសារ។
កម្មការិនីអំពាវនាវថា «បើប្រាក់ខែ១០០ជាង ២០០ក៏ដោយទប់អត់គ្រាន់ទេ ព្រោះអីវ៉ាន់ឡើងថ្លៃណាស់ នៅថ្លៃផ្ទះជួល ថ្លៃស៊ីចាយ ដូចជាមានខោ អាវ ស្លៀកពាក់សូម្បីតែប្រាក់ខែ ខ្លួនខ្ញុំមួយអត់គ្រាន់ទេ នៅផ្គត់ផ្គង់គ្រួសារច្រើនទៀតនោះ អ្នកមានគ្រួសារច្រើន បងប្អូនច្រើនក៏ទប់អត់ជាប់ដែរ ដ៏អញ្ចឹងគាត់ត្រូវទាមទារឡើង[ប្រាក់ខែ]»។
កម្មការិនី ស៊ីនឿន បានឲ្យដឹងទៀតថា ពួកគេទំាងអស់គ្នារាប់ពាន់នាក់ប្រមូលផ្តុំគ្នានៅក្នុងថ្ងៃទិវាពលកម្មអន្តរជាតិ ១ឧសភា ខួបលើកទី១៣១ ឆ្នាំ២០១៧នេះ ដើម្បីទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលជួយអន្តរាគមន៍ទៅថែកៅរោងចក្រគោរពសិទ្ធិកម្មករផងដែរ។
ឈរក្បែររបងស្ថានទូតរុស្ស៊ី កម្មការិនី ស៊ិន ផល្លែន បានរៀបរាប់ថា ការងារនៅក្នុងរោងចក្រត្រូវបានថៅកែភាគច្រើនរិតត្បិតសេរីភាពកម្មករ ក្នុងការទារទាមលក្ខ ខ័ណ្ឌការងារឲ្យបានសមរម្យ។ កញ្ញថា រោងចក្រខ្លះបង្ខំឲ្យពួកគេធ្វើការលើសម៉ោង ដោយថាបើពួកគេមិនធ្វើតាមទេថៅកែនិងបញ្ចប់កិច្ចសន្យាពួកគេផងដែរ។
កញ្ញានិយាយថា «គេស្តីឲ្យយើងថា យើងអត់ថែមម៉ោង ជួនកាលដល់អាណត្តិ គឺអត់តអាណត្តិឲ្យ គេហៅថាពាក្យបង្ខិតបង្ខំឲ្យការងារគេចេញឲ្យលឿន ហើយជួនកាលយើងឈឺ យើងនៅផ្ទះមានរវល់ ក៏គេនៅតែបង្ខំយើង»។
តំណាងរាស្រ្តមកពីគណបក្សប្រជាជន និងជាអនុប្រធានគណៈកម្មការទទួលពាក្យបណ្តឹង អង្កេត និងទំនាក់ទំនងរដ្ឋសភា ព្រឹទ្ធសភា លោកស្រី ឡោ ខេង ដែលចេញទទួលញត្តិពីកម្មករបានសន្យាថានឹងយកញត្តិបញ្ជូនទៅប្រធានរដ្ឋសភាឲ្យជួយអន្តរាគមន៍ដល់រដ្ឋាភិបាល គិតគូរប្រាក់ខែកម្មករឡើងវិញ។
លោកស្រីសន្យាថា «ក្នុងនាមជាឪពុកម្តាយ ខ្ញុំនឹងពំានាំយកទៅជូនសម្តេចប្រធានរដ្ឋសភា ដើម្បីផ្ញើជូនទៅសម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហើយខ្ញុំសង្ឃឹមថា យើងនឹងបានប្រាក់ខែឡើងជាបន្តបន្ទាប់ទៅតាមការអភិវឌ្ឍន៍របស់ប្រទេសជាតិយើង»។
អគ្គលេខាធិការសម្ព័ន្ធសហជីពស៊ីកៅឌូ លោក ឯក សុភក្តី បានថ្លៃងថា បើរដ្ឋសភានិងរដ្ឋាភិបាលមិនគិតគូដល់កម្មករ កម្មការិនី ដែលកំពុងជួបបញ្ហាប្រឈមពីការរំលោភសិទ្ធិ និងការកេប្រវ័ញ្ចកំលំាងការងារ ពីថៅកែរោងចក្រ ដោយមិនផ្តល់ប្រាក់ខែសមរម្យឲ្យពួកគេទេ នោះពួកគេនឹងពិចារណាជ្រើសរើសថ្នាក់ដឹកនាំថ្មីនៅអាណត្តិក្រោយនេះ។
លោកថ្លែងថា «រដ្ឋាភិបាលក្នុងនាមជាឪពុកម្តាយរបស់យើងរដ្ឋសភាជាតិ ក្នុងនាមជាអ្នកតាក់តែងច្បាប់ ប៉ុន្តែពិនិត្យមើលការរស់នៅ ពិនិត្យមើលទៅលើលក្ខខ័ណ្ឌការងារបើកម្មករពួកគេកំពុងជួបបញ្ហាទំាងអស់នោះ មិនអាចទៅអង្គុយ[ក្នុងសភា]ហើយ ព្រងើយកន្តើយនឹងការឈឺចាប់វេទនារបស់កម្មករ គាត់ត្រូវគិតឡើងវិញ យើងត្រូវការរដ្ឋាភិបាលល្អ យើងត្រូវការឪពុកម្តាយល្អ បើសិនជាល្អយើងស្រលាញ់ យើងគោរព យើងគំាទ្រជារៀងរហូត ប៉ុន្តែបើសិនជាមិនធ្វើឲ្យយើងគោរពទេ យើងនឹងពិចារណាទំាងអស់គ្នា»។
កាលពីចុងឆ្នំា២០១៦ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានសម្រេចបន្ថែម៥ដុល្លារទៀតលើប្រាក់ខែកម្មករ ១៤៨ដុល្លារ ដែលធ្វើឱ្យប្រាក់ខែកម្មករ សម្រាប់ឆ្នាំ២០១៧ ឡើងដល់១៥៣ដុល្លារ។ នេះបើតាម លោក អ៊ិត សំហេង រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ។
លើសពីនេះទៀត ក្នុងទិវាពលកម្មអន្តរជាតិនោះ ប្រធានសភាពការងារកម្ពុជា លោក អាត់ ធន់ បានលើកឡើងថា ច្បាប់សហជីពដែលរដ្ឋសភាបានអនុម័តដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់ជាង១មួយឆ្នាំមកនេះ លោកថាមាន ជាង១០មាត្រា រារាំងដល់សេរីភាពបង្កើតសហជីព និងការធ្វើសកម្មភាពទាមទារលក្ខខណ្ឌការងារ។លោកស្នើឲ្យរដ្ឋសភាធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់នោះឡើងវិញ។
លោក អាត់ ធន់ លើកឡើងទៀតថា សកម្មភាពទាមទារលក្ខខណ្ឌខ្លះ ត្រូវបានក្រុមហ៊ុនខិលខូចមួយចំនួន ប្រើកងកម្លាំង និងតុលាការគំរាមមន្ត្រីសហជីពទៀតផង ។
លោកថា៖ «យើងដឹងហើយថា ថ្នាក់ដឹកនាំសហជីព កម្មករនិយោជិត កន្លងមកយើងប៉ះទង្គិចជាមួយជើងកាងរោងចក្រ ជាមួយថៅកែក្រុមហ៊ុនខូច ជាមួយអាជ្ញាធរខិលខូចមួយចំនួន និងមន្ត្រីមួយចំនួន ចាប់ដាក់គុកដាក់ពន្ធនាគារ ប្តឹងទៅតុលាការ បញ្ឈប់ពីការងារទាំងអយុត្តិធម៌ តើបងប្អូនឈឺចាប់ទេ?»។
