ក្រុមអ្នកវិភាគបានមើលឃើញថា យុទ្ធសាស្ត្ររំលាយដៃគូប្រកួតនៅពេលការបោះឆ្នោតជិតមកដល់ ត្រូវបានបង្ហាញច្បាស់ៗតាមរយៈសាររបស់មេដឹកនាំគណបក្សកាន់អំណាចនៅសប្តាហ៍នេះ។
លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍បានបញ្ជាឲ្យក្រុមអ្នកច្បាប់របស់លោកព្រាងវិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយ ដោយលោកចង់ឲ្យចែងថា ក្រសួងមហាផ្ទៃអាចរំលាយគណបក្សនយោបាយណាមួយចោល បើរកឃើញថាមានកំហុស។ លោក ហ៊ុន សែន និយាយថា លោកចង់ធ្វើដូចនេះគឺយកលំនាំតាមប្រទេសថៃ ខណៈដែលថៃបច្ចុប្បន្នដឹកនាំដោយពួកយោធា។
អ្នកវិភាគយល់ថា ការចង់កែប្រែច្បាប់បែបនេះគឺជាយុទ្ធសាស្ត្រចុងក្រោយរបស់ លោក ហ៊ុន សែន ទៅរំលាយគណបក្សសង្រ្គោះជាតិដែលជាដៃគូប្រកួតធំជាងមួយនៅពេលបោះឆ្នោតខាងមុខ។
លោកបណ្ឌិត ចាន់ វិបុល អ្នកជំនាញអភិបាលកិច្ចនិងប្រជាធិបតេយ្យវិភាគថា ការកែប្រែច្បាប់នេះគឺជាចេតនានយោបាយមិនល្អមួយដើម្បីកម្ចាត់ដៃគូប្រកួត។ លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ខ្ញុំឃើញថាការធើ្វនេះវាជាគំរូអាក្រក់បំផុតហើយទាក់ទងនឹងការប្រើប្រាស់យន្តការរដ្ឋសភាដើម្បីកម្ចាត់តួអង្គឬដៃគូណាម្នាក់ដែលកំពុងមានអំណាចប្រហាក់ប្រហែលគ្នាគឺសំដៅទៅលើគណបក្សសង្ក្រាះជាតិនេះ ពីព្រោះខ្ញុំយល់ថាគណបក្ស[CPP]នេះធើ្វវិសោធនកម្មពីព្រោះថាទូទៅគួរបង្កើតហើយមុននឹងចាប់ផ្ដើមមានបញ្ហាហឹ្នង។ ប្រសិនបើមានបញ្ហាហឹ្នងទៅ គេចាប់ផ្ដើមបង្កើតច្បាប់រឿងទោសទណ្ឌទាំងអស់នេះកើតឡើងដោយសារប្រឡាក់ប្រលោកនយោបាយ»។
នៅប្រទេសថៃ ច្បាប់រំលាយគណបក្សណាមួយ បើមានសមាជិកបក្សនោះប្រព្រឹត្តកំហុស គឺត្រូវបានបង្កើតឡើងតាំងពីមុនរបបសឹកឡើងកាន់អំណាចទៅទៀត។
ទោះជាយ៉ាងណា អ្នកវិភាគលើកឡើងថា ការចង់ឲ្យមានច្បាប់បែបនេះនៅកម្ពុជាមិនមែនជាឧបសគ្គដល់គណបក្សណាមួយនោះទេ ប៉ុន្តែបញ្ហានៅត្រង់ការកំណត់ថា អ្នកនយោបាយណាម្នាក់មានទោសឬមិនមានទោសគឺអាស្រ័យតែអារម្មណ៏របស់អ្នកមានអំណាច តាមរយៈប្រព័ន្ធតុលាការ។
លោក ចាន់ វិបុល វិភាគទៀតថា ការកែប្រែច្បាប់នេះទំនងជាគណបក្សកាន់អំណាចខ្លាចចាញ់គណបក្សប្រឆាំងនៅពេលបោះឆ្នោតខាងមុខ។ លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «តាមការពិតទៅសម្រាប់រយៈពេលវែងមិនមែនជារឿងអាក្រក់ទេ។ ខ្ញុំថាវាជារឿងល្អ ព្រោះវាមានច្បាប់ការពារកុំឲ្យមានទណ្ឌិតអីចឹង ប៉ុន្តែសម្រាប់ទិដ្ឋភាពនេះបញ្ជាក់ថាគឺគោលបំណងនៃការតាក់តែងច្បាប់គ្រាន់តែបំផ្លាញគណបក្សមួយដែលនឹងអាចធ្វើឲ្យគណបក្សប្រជាជនមានការភ័យខ្លាចថាគណបក្សនេះអាចទទួលបានអំណាចនៅឆាំ្ន២០១៧ឆាំ្ន២០១៨»។
អ្នកវិភាគលើកឡើងដូចនេះ ដោយមើលឃើញថាយុទ្ធសាស្ត្របំបែកមេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំង លោក សម រង្ស៊ី ឲ្យចេញពីលោក កឹម សុខា ច្រើនក្បាច់កន្លងមកមិនបានជោគជ័យ។ លោក ហ៊ុន សែន ក៏បានប្រកាសជាសាធារណៈថា លោកចាញ់បោកលោក កឹម សុខា ផងដែរ។ ក្នុងន័យនេះអ្នកវិភាគយល់ថា មកពីលោក កឹម សុខា មិនព្រមចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ថ្កោលទោស លោក សម រង្ស៊ី តាមអ្វីដែលលោក ហ៊ុន សែន ចង់បាននៅពេលមានជំនួបបិទទ្វារនៅរដ្ឋសភា កាលពីពេលដែលរដ្ឋសភាអនុម័តដកតំណែងប្រធានក្រុមមតិភាគតិចពី លោក សម រង្ស៊ី ប្រគល់ឲ្យ លោក កឹម សុខា នោះ។
លោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ វិភាគថា ការកែប្រែច្បាប់ក្នុងកាលៈទេសនេះគឺធ្វើឡើងដោយមិនមានសីលធម៌ ក្នុងន័យផ្ចាញ់អ្នកនយោបាយណាមួយ។ លោកយល់ថា៖ «ហឹ្នងគេអត់មានគេហៅថានីត្យានុកូលភាពទេ។ជាសញ្ញាមួយដែលបង្ហាញថាអំណាចឥឡូវនេះផ្ដាច់ការទៅៗ។…គឺអាចស្របតាមនីតិវិធីច្បាប់ស្របច្បាប់ស្របនិងរដ្ឋធម្មនុញ្ញប៉ុន្តែគេហៅថាតម្លៃសីលធម៌ខ្លឹមសារសីលធម៌ហឹ្នងដោយសារច្បាប់នេះធើ្វក្នុងកាលៈទេសៈមួយតម្រង់ទៅគណបក្សណាមួយឬបុគ្គលណាម្នាក់»។
លោក ឡៅ ម៉ុងហៃ ប្រៀបធៀបការកែច្បាប់ដើម្បីរំលាយគណបក្សណាមួយនៅពេលនេះទៅនឹងការលែងបាល់ទាត់។ លោកប្រៀបធៀបថា៖ «ខ្ញុំនិយាយប្រៀបធៀបចុះ។ ដូចយើងអ្នកលេង ក្រុមទាត់បាល់ពីរហើយក្រុមមួយដែលជាអាជ្ញាកណ្ដាលផងដែរហើយចេះតែទាត់មិនចូល។ ម្លោះហើយរើហ្គោនពីកន្លែងមួយទៅកន្លែងមួយឬពង្រីកដើម្បីឲ្យទាត់បាល់ចូល។ អាហឹ្នងគឺអត់ត្រឹមត្រូវទេ»។
ទោះជាយ៉ាងណា លោក ឡៅ ម៉ុងហៃ បញ្ជាក់ថា ច្បាប់នេះអាចកែប្រែទៅបាននៅពេលវេលាសមស្របណាមួយដែលអ្នកនយោបាយស្រុះស្រួលគ្នា ហើយថាការកែប្រែនៅពេលនេះមិនអាចអនុវត្តលើគណបក្សនយោបាយដែលបាននិងកំពុងដំណើរការស្រាប់នោះទេ ដែលតាមន័យច្បាប់គឺមិនអាចធាក់ថយក្រោយឬអប្រតិសកម្មបានឡើយ។
សូមបញ្ជាក់ថា មុននឹងបញ្ជាឲ្យកែប្រែច្បាប់ដើម្បីឈានទៅរំលាយគណបក្សណាមួយចោលនោះលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ក៏បានបញ្ជាឲ្យកែច្បាប់មួយទៀតដើម្បីហាមឃាត់មិនឲ្យអ្នកនយោបាយមានទោសធ្វើជាប្រធានគណបក្សបានឡើយ ខណៈលោក សម រង្ស៊ី ត្រូវបានតុលាការកាត់ទោសនោះ។
ជាការកត់សំគាល់ ការអនុម័តច្បាប់មួយចំនួនកន្លងដែលធ្វើឡើងដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាតែឯងគឺមិនសូវមានវិសាលភាពអនុវត្តជាទូទៅនោះទេ។ច្បាប់ទាំងនោះរួមមាន ច្បាប់ឯកព័ន្ធភាព ដែលធ្វើឡើងសំដៅទៅបញ្ចប់ជីវិតនយោបាយសម្តេចក្រុមព្រះ និងច្បាប់ប្រឆាំងនឹងអ្នកមិនទទួលស្គាល់របបខ្មែរក្រហម ដែលសំដៅទៅលើ លោក កឹម សុខា បន្ទាប់ពីលោកថ្លែងទាក់ទងនឹងគុកទួលស្លែងនោះ៕
