នៅក្នុងសប្ដាហ៍នេះ យើងដកឃ្លាមិននិយាយអំពីជម្លោះនយោបាយរវាងក្រុមមេដឹកនាំនយោបាយកម្ពុជានោះទេ ប៉ុន្តែ យើងងាកទៅពិនិត្យមើលជ្រុងមួយទៀតនៃប្រទេសកម្ពុជា នៅចំពោះមុខនៃកំណើនកាន់តែខ្លាំងក្លានៃឥទ្ធិពលមហាយក្សចិន ខណៈដែលទំនាក់ទំនងការទូតកម្ពុជា-ចិន បានឈានដល់វ័យ ៦០ឆ្នាំនៅក្នុងខែកក្កដាខាងមុខនេះ។
ជាប្រវត្តិសាស្ត្រ ទំនាក់ទំនងកម្ពុជា-ចិន បានចាប់ផ្ដើមឡើងតាំងពីសម័យអាណាចក្រភ្នំមកម៉្លេះ ដោយប្រវត្តិវិទូសម័យទំនើប បានរកឃើញនូវការផ្លាស់ប្ដូរបេសកកម្មទៅវិញទៅមករវាងប្រទេសទាំងពីរនាសម័យនោះ ហើយទំនាក់ទំនងបែបនេះ បានបន្តរហូតដល់សម័យអង្គរ បើទោះបីជាអាក់ខានខ្លះៗ ដោយសារបញ្ហានានាក៏ដោយ។
និយាយដោយត្រួសៗ ទំនាក់ទំនងកម្ពុជា-ចិននៅសម័យទំនើប បានឆ្លងកាត់ទាំងភាពផ្អែមល្ហែម និងភាពជូរចត់ ចាប់តាំងពីប្រទេសទាំងពីរបង្កើតចំណងការទូតផ្លូវការនឹងគ្នាកាលពីឆ្នាំ១៩៥៨។ ទំនាក់ទំនងការទូតដ៏ផ្អែមល្ហែម ត្រូវបានផ្ដួចផ្ដើមឡើងដោយមេដឹកនាំកម្ពុជាអតីតព្រះមហាក្សត្រ នរោត្ដម សីហនុ និងបិតាប្រទេសចិនកុម្មុយនីស្ត លោក ម៉ៅ សេទុង។ ទំនាក់ទំនងនេះ រឹងរឹតតែរឹងមាំថែមទៀត នៅពេលដែលប្រទេសចិន បានក្លាយជាមូលដ្ឋាននៃរដ្ឋាភិបាលនិរទេសរបស់សម្ដេច សីហនុ និងក្រុមមេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់ដទៃទៀតនៅក្នុងរណសិរ្សរួបរួមជាតិកម្ពុជា បន្ទាប់ពីរដ្ឋប្រហារទម្លាក់ទ្រង់នៅដើមឆ្នាំ១៩៧០ ពីសំណាក់លោកសេនាប្រមុខ លន់ នល់ និងមេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់ដទៃទៀត ដែលត្រូវបានគេដឹងថា ទទួលបានការគាំទ្រពីអាមេរិកអំឡុងសង្គ្រាមឥណ្ឌូចិន។
ទំនាក់ទំនងផ្អែមល្ហែមនេះ បានផុតរល់តទៅវិញ បន្ទាប់ពីរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ឬខ្មែរក្រហម ដែលទទួលបានការគាំទ្រពីចិនកុម្មុយនីស្តនោះ ត្រូវបានផ្ដួលរំលំនៅដើមឆ្នាំ១៩៧៩ ពីសំណាក់កម្លាំងបះបោរមកពីភាគខាងកើតនៃប្រទេសកម្ពុជា និងដែលគាំទ្រដោយកងទ័ពកុម្មុយនីស្តវៀតណាម។ រដ្ឋាភិបាលនៃរបបសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតុកម្ពុជា ដឹកនាំដោយលោក ហេង សំរិន លោក ហ៊ុន សែន និងលោក ជា ស៊ីម នៅអំឡុងទសវត្សរ៍១៩៨០ បានបរិហារប្រទេសចិនតាមគ្រប់វិធីសាស្ត្រទាំងអស់ ខណៈដែលចិនរួមដៃជាមួយប្រទេសសេរីដទៃទៀត នៅតែបន្តគាំទ្រក្រុមខ្មែរក្រហម និងកម្លាំងតស៊ូប្រដាប់អាវុធដទៃទៀត នៅតាមបន្ទាត់ព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ។
ទំនាក់ទំនងកម្ពុជា-ចិន បានចាប់ផ្ដើមប្រែក្លាយពីសត្រូវ មកជាមិត្ត និងវិវត្តទៅជាមហាមិត្តនៅក្នុងរយៈពេលជាង ១០ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ បន្ទាប់ពីការបញ្ចប់ជម្លោះប្រដាប់អាវុធនៅកម្ពុជាតាមរយៈសន្ធិសញ្ញាសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសឆ្នាំ១៩៩១។ តើចិនមានឥទ្ធិពលយ៉ាងដូចម្ដេចទៅលើសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជានៅក្នុងរយៈមួយទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ?
ប្រជាជន និងរដ្ឋាភិបាលចិន បានចូលមកពាក់ព័ន្ធលើវិស័យជាច្រើននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដែលជាផ្នែកមួយជំរុញឲ្យសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាមានសន្ទុះខ្ពស់ ស្ថិតនៅក្នុងចំណោមប្រទេសមានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចខ្លាំងក្លានៅតំបន់អាស៊ី។
ជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ ចំនួនភ្ញៀវទេសចរវៀតណាម តែងតែនាំមុខគេនៅលើកំពូលតារាងនៃភ្ញៀវទេសចរបរទេសចូលមកកាន់ប្រទេសកម្ពុជា ប៉ុន្តែ នៅក្នុងឆ្នាំ២០១៧កន្លងមកនេះ ប្រទេសចិនបាននាំមុខវិញម្ដង។ របាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំរបស់ក្រសួងទេសចរណ៍ បានបង្ហាញថា ចំនួនភ្ញៀវទេសចរចិនចូលមកទស្សនាប្រទេសកម្ពុជា បានហក់ឡើងរហូតដល់ ១លាន ២សែននាក់ហើយកាលពីឆ្នាំមុន ជាមួយកំណើនជាង ២១ភាគរយ បើធៀបនឹងឆ្នាំ២០១៦កន្លងមក ខណៈដែលចំនួនភ្ញៀវទេសចរវៀតណាម មានត្រឹមជាង ៨៣ម៉ឺន ៥ពាន់នាក់ប៉ុណ្ណោះ នៅក្នុងចំនួនភ្ញៀវទេសចរបរទេសសរុប ៥លាន ៦សែននាក់។ ថ្វីបើស្ថិតលើនិន្នាការបែបនេះក្ដី ប៉ុន្តែ កម្ពុជានៅតែចង់ឃើញកំណើនភ្ញៀវទេសចរចិនចូលមកកាន់តែច្រើនថែមទៀត ដើម្បីចូលរួមជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួន។
ខណៈដែលចិនគឺជាប្រភពធំនៃទុនវិនិយោគបរទេសដោយផ្ទាល់ចូលមកក្នុងប្រទេសកម្ពុជានោះ ចិនក៏ជាប្រភពនៃកម្ចី ឬជំនួយហិរញ្ញវត្ថុ ព្រមទាំងបំណុលសម្រាប់កម្ពុជាផងដែរ។
ប្រទេសចិនឈរនៅទី១ នៅក្នុងចំណោមបណ្ដាប្រទេសនានា ដែលបានបង្ហូរទុនវិនិយោគដោយផ្ទាល់ចូលមកកម្ពុជា ក្នុងរយៈពេល ៥ឆ្នាំចុងក្រោយ ឬគិតត្រឹមឆ្នាំ២០១៦។ របាយការណ៍របស់ក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា បានបង្ហាញថា ទំហំទុនវិនិយោគពីបរទេសដោយផ្ទាល់ បានកើនឡើង ២៤ភាគរយ ពោលគឺបានកើនឡើងពី ២.៩ពាន់លានដុល្លារនៅឆ្នាំ២០១២ ឡើងទៅដល់ ៣.៦ពាន់លានដុល្លារនៅឆ្នាំ២០១៦ ដោយក្នុងនោះ ទំហំទុនវិនិយោគមកពីប្រទេសចិន មានចំណែកដល់ប្រហែល ៣០ភាគរយ។ បើក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា ចិនបានបង្ហូរទុនវិនិយោគចូលវិស័យកសិកម្ម ឧស្សាហកម្ម ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងទេសចរណ៍ ដែលវិស័យសំខាន់ៗទាំង ៤ ទ្រទ្រង់ដល់កំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានថ្លែងកាលពីដើមឆ្នាំ២០១៧ថា រដ្ឋាភិបាលចិនកុម្មុយនីស្ត្ត បានផ្ដល់ជំនួយ និងកម្ចីឥណទានសរុបដល់ទៅ ៤ ២០០លានដុល្លារ គិតត្រឹមដើមខែកុម្ភៈឆ្នាំមុន។
ជាមួយកំណើននៃកម្ចីឥណទានបែបនេះ របាយការណ៍មូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ (IMF) បានបង្ហាញថា ចិនគឺជាម្ចាស់បំណុលធំជាងរបស់កម្ពុជា ដោយមានចំណែកដល់ទៅជាង ៧០ភាគរយនៃទំហំបំណុលបរទេសសរុបរបស់កម្ពុជាជាង ៦ពាន់ ៤៥០លានដុល្លារ។
បំណុលកម្ពុជាជំពាក់ចិន នឹងបន្តកើនឡើងបន្ថែមទៀតទាំងនៅក្នុងឆ្នាំនេះ និងប៉ុន្មានឆ្នាំទៅមុខ ខណៈដែលកម្ពុជាត្រូវការប្រាក់កម្ចីមិនតិចជាង ១ពាន់លានដុល្លារនោះឡើយ សម្រាប់បំពេញតម្រូវការកញ្ចប់ថវិកាជាតិដែលត្រូវបានបង្កើនជារៀងរាល់ឆ្នាំនោះ។
រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានអះអាងជាសាធារណៈថា ទំហំបំណុលកម្ពុជាជំពាក់បរទេស នៅមានកម្រិតទាបនៅឡើយ បើទោះបីទំហំបំណុលកើនឡើងជាបន្តបន្ទាប់ក្ដី ប៉ុន្តែ អតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងក្រុមអ្នកឃ្លាំមើលសង្គម តែងតែលើកឡើងពីបញ្ហាប្រសិទ្ធិភាពនៃការប្រើប្រាស់ប្រាក់កម្ចីបានមកពីបរទេសនោះ៕
សូមរង់ចាំអានភាគបន្តនៅសប្តាហ៍ក្រោយ
