«ព្រួយតើ ព្រួយបារម្ភ ព្រោះយើងចាស់ហើយមិនដឹងទៅធ្វើការអី អត់ចង់ឲ្យគេបិទទេ ចង់តែធ្វើការ ព្រោះបើបិទទៅ បានអីបង់រដ្ឋ បង់ធនាគារ»។
នេះគឺជាក្ដីបារម្ភរបស់កម្មការិនីម្នាក់ដែលបម្រើការងារនៅរោងចក្រកាត់ដេរមួយនៅក្នុងខណ្ឌឫស្សីកែវ ស្ថិតក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ បន្ទាប់ពីកម្មការិនីរូបនេះ បានដឹងតាមរយៈសេចក្ដីរាយការណ៍ព័ត៌មានថា សហគមន៍អន្តរជាតិ បានព្រមានបិទទីផ្សារសម្រាប់ផលិតផលសម្លៀកបំពាក់កម្ពុជា។
កាលពីថ្ងៃទី១៤ ខែធ្នូកន្លងមកនេះ សភាសហភាពអឺរ៉ុប បានឈានទៅសម្រេចបើកផ្លូវឲ្យគណៈកម្មការអឺរ៉ុប ពិចារណាផ្អាក ឬក៏ព្យួរប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ «អ្វីៗគ្រប់យ៉ាងលើកលែងតែអាវុធ» ដែលផ្ដល់ការលើកលែងពន្ធសម្រាប់ទំនិញកម្ពុជា បន្ទាប់ពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ត្រូវបានតុលាការកំពូលសម្រេចរំលាយចោលកាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែវិច្ឆិកា ហើយមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំងដ៏ធំមួយនេះ នៅតែបន្តស្ថិតនៅក្រោមការឃុំខ្លួននៅក្នុងពន្ធនាគារ ចាប់តាំងពីលោកត្រូវបានចាប់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃទី០៣ ខែកញ្ញា ក្រោមការចោទប្រកាន់ពីរដ្ឋាភិបាលថា «ក្បត់ជាតិ»។
ឆ្លៀតនិយាយមកកាន់អ្នកសារព័ត៌មានអំឡុងពេលសម្រាកបាយថ្ងៃត្រង់នៅក្នុងបន្ទប់ជួលរបស់គាត់ អ្នកស្រី ឆ្លាំង ស្រីមុំ ដែលបម្រើការងារផ្នែកដេរខោអាវនៅរោងចក្ររ៉ូស៊ីង នៅម្ដុំភូមិទួលសង្កែ ក្នុងខណ្ឌឫស្សីកែវ បានរៀបរាប់ថា ទំហំការងារនៅក្នុងរោងចក្រអ្នកស្រីបម្រើការងារ បានធ្លាក់ចុះនាពេលថ្មីៗនេះ។
អ្នកស្រីព្រួយបារម្ភពីការបាត់បង់ការងារធ្វើនាពេលខាងមុខ និងបញ្ហាប្រឈមក្នុងជីវភាពគ្រួសាររបស់អ្នកស្រី បន្ទាប់ពីអ្នកស្រីបានដឹងតាមរយៈការចុះផ្សាយរបស់សារព័ត៌មានថា សហភាពអឺរ៉ុបបានពិចារណាបិទទីផ្សារសម្រាប់ទំនិញនាំចូលពីកម្ពុជា។
អ្នកស្រីថា៖ «អត់ការងារធ្វើ បានលុយពីណាចាយ ដូចថា យើងរាល់ថ្ងៃចាយស្រួល ដល់ពេលបិទអាលុយក៏ចាយពិបាក ហើយមិនបានលុយឲ្យម្ដាយទៀត ឲ្យកូនរៀន ហើយរាល់ថ្ងៃទិញអង្ករគេហូបគ្រប់សព្វ។ បើទៅស្រុកវិញ ក៏អត់មានស្រែធ្វើដែរ បើលក់ដីឲ្យគេអស់អាលីងគ្រប់ហើយ។ អញ្ចឹងវាប៉ះពាល់ខ្លាំងសម្រាប់ខ្ញុំអ្នកធ្វើការរោងចក្រ។ បើសិនអត់មានទំនិញនាំចូលនាំចេញ រាល់ថ្ងៃអញ្ចឹងក៏នៅតែពិបាកដែរ ប្រាក់ខែប៉ុណ្ណឹង បានមួយខែស៊ីមួយខែរាល់ថ្ងៃនេះ»។
បម្រើការផ្នែកដេរនៅក្នុងរោងចក្រតែមួយជាមួយអ្នកស្រី ស្រីមុំ ដែរ នារីសម្បុរស្រអែមមកពីខេត្តកំពង់ចាម កញ្ញា អឿ ចាន់ថុល ក៏បានបង្ហាញក្ដីបារម្ភអំពីការបិទរោងចក្រផងដែរ ខណៈដែលទំហំការងារក្នុងរោងចក្រដែលគាត់បម្រើការ បានធ្លាក់ចុះនៅក្នុងរយៈពេលថ្មីៗនេះ។
កញ្ញានិយាយថា នាងមិនចង់ធ្វើចំណាកស្រុកទៅរកការងារធ្វើនៅក្រៅប្រទេសនោះទេ កញ្ញាបានលើកឡើងពីបញ្ហាប្រឈម និងហានិភ័យកើតចេញពីចំណាកស្រុក។
កញ្ញាថា៖ «ព្រួយបារម្ភ បើសិនជាអត់ការងារធ្វើ។ អញ្ចឹង យើងបានលុយពីណាមក ដើម្បីចិញ្ចឹមគ្រួសារ ផ្ញើទៅផ្ទះ។ ធម្មតា យើងជីវិភាពខ្វះខាត យើងក្រលំបាក យើងធ្វើស្រែ បើសិនជាយើងធ្វើបានតែមួយហូបៗ អញ្ចឹងយើងអត់មានកម្រៃអីមកផ្គត់ផ្គង់ជីវិភាពគ្រួសារ។ បើសិនជាយើងឈឺ ក៏យើងគ្មានលុយមើល[ព្យាបាល]។ បើសិនអញ្ចឹងមែន ប៉ះពាល់ច្រើន។ បើសិនជាយើងធ្វើចំណាកស្រុក វាពិបាក ធម្មតាទៅស្រុកគេវាមិនស្រួលដូចនោះស្រុកយើង»។
កំពុងដើរទិញម្ហូបនៅម្ដុំជិតផ្សារឯករាជ្យ លើផ្លូវវេងស្រេង បន្ទាប់ចេញពីធ្វើការនៅពេលល្ងាច ស្រ្តីវ័យ ៤៧ឆ្នាំ ដែលអះអាងថាបម្រើការផ្នែកដេរអាវនៅរោងចក្រមួយស្ថិតនៅម្ដុំសួនឧស្សាហកម្មកាណាឌីយ៉ា បានរៀបរាប់ថា បន្ទាប់ពីអ្នកស្រីបានស្ដាប់ព័ត៌មាន ដែលបានចុះផ្សាយថា សហភាពអឺរ៉ុបបានព្រមានបញ្ឈប់ការនាំចូលផលិតផលសម្លៀកបំពាក់ និងទំនិញផ្សេងៗពីកម្ពុជា អ្នកស្រីមានក្ដីបារម្ភអំពីកង្វះខាតការងារនាពេលខាងមុខ។
ប្រឈមមុខនឹងស្ថានភាពបែបនេះ អ្នកស្រីព្រួយបារម្ភថា នឹងមានហានិភ័យសម្រាប់ជីវភាពអ្នកស្រី ខណៈអ្នកស្រីកំពុងស្ថិតក្នុងដំណាល់កាលសងកម្ចីធនាគារ។
អ្នកស្រីថា៖ «ព្រួយតើ ព្រួយបារម្ភ ព្រោះ យើងចាស់ហើយ មិនដឹងទៅធ្វើការអី។ យើងខំតស៊ូយូរ អត់ចង់ឲ្យគេបិទទេ ចង់តែធ្វើការ ព្រោះ បើបិទទៅបានអីបង់រដ្ឋ បង់ធនាគារ។ អញ្ចឹងបើគេបិទទៅ មានតែយើងប្រគល់ប្លង់ដី។ ធម្មតាយើងដាក់មានប្លង់ដី ប្លង់ផ្ទះ។ ដល់គេបិទ យើងអត់មានអីបង់គេ មានតែប្រគល់អាហ្នឹងឲ្យគេ»។
បើតាមរបាយការណ៍របស់រដ្ឋមន្ត្រីពាណិជ្ជកម្ម លោក ប៉ាន សូរស័ក្តិ ផ្ញើទៅលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន នៅដើមខែនេះ ទំនិញកម្ពុជាតម្លៃ ៦ពាន់ ២៥៩លានដុល្លារ ត្រូវបាននាំចេញទៅកាន់ទីផ្សារសហភាពអឺរ៉ុប ខណៈដែលកម្ពុជាបាននាំទំនិញតម្លៃ ២ពាន់ ៩១៦លានដុល្លារ ចូលទៅទីផ្សារសហរដ្ឋអាមេរិក កាលពីឆ្នាំ២០១៦កន្លងមក។
របាយការណ៍ដដែលនោះ បង្ហាញថា ទំនិញកម្ពុជាដែលត្រូវបាននាំចូលទៅទីផ្សារអាមេរិកនោះ ត្រូវបង់ពន្ធជាមួយអត្រា ១២ភាគរយ ឬដែលមានតម្លៃជាង ៣០០លានដុល្លារកាលពីឆ្នាំមុន ខណៈដែលអាមេរិកផ្ដល់ភាពអនុគ្រោះពន្ធមានតម្លៃប្រហែល ១០លានដុល្លារប៉ុណ្ណោះ។
សម្រាប់ទំនិញនាំចូលទីផ្សារអឺរ៉ុបវិញ លោក សូរស័ក្តិ បានប្រាប់ទៅលោក ហ៊ុន សែន ថា កម្ពុជាបានទទួលភាពអនុគ្រោះពន្ធគយទាំងស្រុងពីសហភាពអឺរ៉ុបសម្រាប់ទំនិញគ្រប់ប្រភេទ ដែលធ្វើឲ្យកម្ពុជាពុំចាំបាច់បង់ពន្ធទំហំ ៦៧៦លានដុល្លារកាលពីឆ្នាំ២០១៦កន្លងមក។
ទោះជាយ៉ាងណា ក្រោយពីមានការចាប់ខ្លួនមេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំង លោក កឹម សុខា និងការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិមក សហរដ្ឋអាមេរិក សភាពអឺរុប និងប្រទេសមួយចំនួនទៀត បានផ្តាច់ជំនួយ និងគំរាមបិទទីផ្សារសម្រាប់ផលិតផលកាត់ដេរកម្ពុជា បើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមិនធ្វើឲ្យស្ថានការណ៍នយោបាយ វិលទៅរកស្ថានភាពដើមវិញ ធានាដល់លំហប្រជាធិបតេយ្យ និងការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៨ ប្រព្រឹត្តិទៅដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌នោះ។
ប្រធានសហភាពការងារកម្ពុជា លោក អាត់ ធន់ បានប្រាប់វីអូឌីកាលពីថ្ងៃទី១៤ខែធ្នូថា ផលិតផលឧស្សាហកម្មកាត់ដេរសម្លៀកបំពាក់ និងស្បែកជើងកម្ពុជានាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ត្រូវបាននាំចូលទៅកាន់ទីផ្សារអាមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុបស្ទើតែទាំងស្រុង ហើយថា កម្មករកម្មការិនីរាប់ម៉ឺននាក់នៅក្នុងវិស័យនេះ ប្រឈមមុខនឹងការបាត់បង់ការងាររបស់ពួកគេ ឬអាចជ្រើសរើសការធ្វើចំណាកស្រុកទៅធ្វើការនៅក្រៅប្រទេស ប្រសិនបើទីផ្សារធំៗទាំងពីរនេះ សម្រេចបិទមែននោះ។
លោកថា៖ «ប៉ះភ្លាម! ខ្ញុំគិតថា កម្មករនិយោជិក គាត់នឹងអត់ការងារធ្វើ ហើយគាត់គ្មានចំណូល ហើយបន្ទាប់មក គាត់មិនមានអាហារសម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់ជីវិភាព ក៏ដូចជា បង់ទៅការខ្ចីបុលធនាគារ ឬក៏មីក្រូហិរញ្ញវត្ថុផ្សេងៗ ហើយភ្លាមៗនោះ ប្រហែលជានឹងអាចកើតមានជម្លោះរវាងនិយោជក និងកម្មករនិយោជិកអំពីការបង់ទូទាត់នូវប្រាក់សំណងអតីតភាពការងារ ឬក៏ការបិទរោងចក្រ។ បើរោងចក្រផ្សេងៗដែលវាអាចកើតមាន នៅក្នុងពេលភ្លាមៗនោះ បើនិយោជកមិនបានទូទាត់ឲ្យគាត់ត្រឹមត្រូវទេ វាបញ្ហាមួយជាន់ទៀត»។
មេដឹកនាំសហជីពរូបនេះ បានអំពាវនាវទៅរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ឲ្យពិចារណាឡើងវិញចំពោះជំហររបស់ខ្លួន ហើយងាកទៅដោះស្រាយបញ្ហាជាមួយអាមេរិក និងសហគមន៍អឺរ៉ុប ដោយលោកថា ដើម្បីបញ្ចៀសការព្យួរប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ ដែលត្រូវបានផ្ដល់មកដល់ប្រទេសក្រីក្រមួយនេះ។
«បើអត់មានការងារហ្នឹង ពួកខ្ញុំមិនដឹងទៅជាយ៉ាងម៉េចទេទៅមុខទៅ។ បើទៅថៃក៏វេទនាទៀត ចោលកូនចោលថៃនៅផ្ទះ ម្ដាយចាស់នៅផ្ទះគឺពិបាកខ្លាំងមែនទែន។ អញ្ចឹងសូមឲ្យចរចាគ្នាឲ្យត្រូវទៅ បើមិនអញ្ចឹងទេ ពួកខ្ញុំកម្មករ គឺស្លាប់អត់មានបាយស៊ីទេ ទៅស្រុកវិញ ព្រោះអត់មានដីធ្វើស្រូវ ធ្វើស្រែទេ ព្រោះលក់ឲ្យគេអត់ហើយ»។
របាយការណ៍រោងចក្រកាន់តែប្រសើររបស់អង្គការពលកម្មអន្តរជាតិកាលពីឆ្នាំ២០១៦កន្លងមក បានឲ្យដឹងថា កម្មករកម្ពុជាយ៉ាងតិច ៦៣ម៉ឺននាក់ ដែលភាគច្រើនលើសជាស្ត្រី កំពុងបម្រើការងារដោយផ្ទាល់នៅឧស្សាហកម្មកាត់ដេរកម្ពុជានៅទូទាំងប្រទេស ខណៈដែលពលរដ្ឋទទួលផលប្រយោជន៍ដោយប្រយោល ត្រូវបានប៉ាន់ប្រមាណថា មានចំនួនរហូតដល់ ៣លាននាក់៕
