សម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋនៅទីក្រុងភ្នំពេញ ឬអ្នកមកពីបណ្តាខេត្តផ្សេងៗ ពួកគេតែងតែនាំកូនចៅទៅដើរលេងកំសាន្ត ឬទៅទិញអីវ៉ាន់នៅផ្សារទំនើបចំនួនពីរ ដែលជាការដាក់ទុនវិនិយោគរបស់ក្រុមហ៊ុនមកពីប្រទេសជប៉ុន ដើម្បីបង្ហាញនូវភាពស៊ីវីល័យ និងកម្រិតធនធានរបស់ពួកគេ។
ជាការពិតណាស់ ផ្សារទំនើបទាំងពីរនោះ គឺគ្មានផ្សារណាក្រៅអំពីផ្សារទំនើប «អ៊ីអន១» និង «អ៊ីអន២» ដែលទើបតែបើកដំណើរការនៅកណ្តាលទីក្រុងភ្នំពេញនោះឡើយ។
ផ្ទុយទៅវិញ សម្រាប់ភ្ញៀវទេសចរណ៍បរទេសដែលមកទស្សនាទីក្រុងភ្នំពេញ ពួកគេភាគច្រើនប្រហែលជាមិនជ្រើសរើសការទៅទិញទំនិញនៅផ្សារទំនើបរបស់ជប៉ុនទាំងពីរ ឬផ្សារទំនើបណាមួយផ្សេងទៀតឡើយ។ តាមពិត ពួកគេមានផ្សារ «ប្រពៃណី» ជាគោលដៅជម្រើសពីរក្នុងការទៅទិញសម្លៀកបំពាក់ ឬវត្ថូអនុស្សាវរីយ៍ផ្សេងៗ ទៅតាមការណែនាំរបស់មគ្គុទ្ទេសក៍ទេសចរណ៍ មុននឹងធ្វើដំណើរត្រឡប់ទៅកាន់ប្រទេសរបស់គេវិញ។ ផ្សារ «ប្រពៃណី» ទាំងពីរនោះ ប្រហែលជាគ្មានផ្សារណាក្រៅអំពីផ្សារធំថ្មី និងផ្សារទួលទំពូងនោះឡើយ។
ប៉ុន្តែ សម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋនៅទីក្រុងភ្នំពេញដែលចង់ទិញទំនិញថោកៗ ឬត្រីស្រស់ៗមកពីទន្លេសាប ឬទន្លេមេគង្គ ពួកគេប្រហែលជាត្រូវទៅផ្សារផ្សេងទៀត ជាពិសេសផ្សារចាស់ ផ្សារកណ្តាល និងផ្សារច្បារអំពៅ ដែលស្ថិតនៅជាប់ដងទន្លេតែម្តង។
ទោះបីជាយ៉ាងណា មិនថាឡើយពួកគេទៅកាន់ផ្សារធំថ្មី ផ្សារទួលទំពូង ផ្សារចាស់ ផ្សារកណ្តាល ឬផ្សារណាមួយផ្សេងទៀតនៅទីក្រុងភ្នំពេញនោះទេ អ្វីដែលពួកគេប្រហែលជាជួបប្រទះដូចៗគ្នានោះ គឺមិនមែនតម្លៃទំនិញនោះខុសគ្នានោះទេ ពោលគឺតម្លៃនៃការផ្ញើកង់ ឬម៉ូតូ ដែលពួកគេត្រូវចំណាយលើសនេះឯង។
សម្រាប់អត្ថបទនេះ អ្នកយកព័ត៌មានបានសម្រេចធ្វើការស្រាវជ្រាវផ្សារធំថ្មីមួយ ដើម្បីស្វែងរកការពិត និងមូលហេតុនៃការយកតម្លៃផ្ញើម៉ូតូលើសនេះ។
ផ្សារធំថ្មី ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ នៅតែបន្ដយកថ្លៃភាស៊ីកង់-ម៉ូតូ លើសពីការកំណត់ក្នុងសៀវភៅបន្ទុក បន្ទាប់ពីផ្សាររបស់រដ្ឋមួយនេះ ទទួលរងការរិះគន់យ៉ាងខ្លាំងពីសំណាក់ប្រជាពលរដ្ឋ និងការព្រមានពីរដ្ឋាភិបាល។
តាមការសិក្សាស្រាវជ្រាវ ការបន្ដយកថ្លៃដដែលបែបនេះ កើតចេញពីកត្ដាមួយចំនួន ដូចជា ការធ្វើតាមគ្នាពីផ្សារមួយទៅផ្សារមួយ ទឹកចិត្តរបស់ពលរដ្ឋ និងអ្នកយកភាស៊ីខ្លះ កំណត់យកថ្លៃលើសបែបនេះតែម្ដង។
បទពិសោធន៍របស់អ្នកផ្ញើម៉ូតូនៅផ្សារធំថ្មី
ពលរដ្ឋម្នាក់រស់នៅខណ្ឌច្បារអំពៅ រាជធានីភ្នំពេញ ដែលមកផ្ញើម៉ូតូនៅផ្សារធំថ្មីនេះ លោក សុខ លី និយាយថា លោកមិនទាន់ដឹងថា គេនឹងយកថ្លៃផ្ញើម៉ូតូប៉ុន្មានទេ ដោយសារថា ទើបមកផ្សារនេះ ជាលើកដំបូង ខណៈនៅផ្សារច្បារអំពៅឯណោះវិញ លោកថា ជាទូទៅ គេយកថ្លៃផ្ញើម៉ូតូតែ ៥០០រៀល។
បុរសវ័យ៦៤ឆ្នាំរូបនេះ អះអាងថា លោកនឹងហុចប្រាក់ឲ្យអ្នកកិបសំបុត្រម៉ូតូចំនួន ១ពាន់រៀល និងថា នឹងមិនតវ៉ាអ្វីទេ ប្រសិនគេមិនប្តូរលុយមកវិញ ដោយថា មិនចង់ដេញដោលច្រើន ឬជាករណីមនោសញ្ចេតនា ក្នុងនាមជាខ្មែរដូចគ្នា។
តាមបទពិសោធន៍ លោកថា ផ្សារភាគច្រើននៅទីក្រុងភ្នំពេញ យកថ្លៃផ្ញើម៉ូតូ លើសពីការកំណត់របស់រដ្ឋាភិបាល។
ពលរដ្ឋម្នាក់រស់នៅខណ្ឌច្បារអំពៅ រាជធានីភ្នំពេញ លោក សុខ លី ដែលមកផ្ញើម៉ូតូនៅផ្សារធំថ្មី
កំពុងអូសម៉ូតូចេញពីកន្លែងផ្ញើ ខណៈប្រពន្ធ និងកូនកំពុងរង់ចាំនៅខាងមុខផ្សារ ពលរដ្ឋម្នាក់ទៀត លោក សុវណ្ណ អាយុ៦១ឆ្នាំ បានឆ្លៀតបន្ដិចឆ្លើយប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានថា លោកតែងឲ្យអ្នកកិបសំបុត្រម៉ូតូចំនួន១ពាន់រៀលក្នុងមួយលើក ដោយលោកចាត់ទុកថា ជាការយោគយល់ និងលើកទឹកចិត្តដល់កម្មករ ដែលធ្វើការហត់នឿយ។ ប៉ុន្ដែ លោកក៏មិនដឹងច្បាស់ថាតើ លុយដែលឲ្យនោះ បានដល់ដៃកម្មករ ឬយ៉ាងណានោះទេ។
លោក សុវណ្ណ អាយុ៦១ឆ្នាំ ពលរដ្ឋដែលផ្ញើម៉ូតូនៅផ្សារ
ពលរដ្ឋម្នាក់ទៀត លោក ចាន់ ថេន អះអាងថា ភាស៊ីនៅផ្សារធំថ្មីនេះ តែងយកលុយ១ពាន់រៀល សម្រាប់ការផ្ញើម៉ូតូក្នុងមួយលើក និងថា បើសិនជា ឲ្យលុយក្រោមតម្លៃនេះ ក៏ពួកគេបដិសេធមិនយកដែរ។ លោកសង្កេតឃើញថា កន្លែងខ្លះ គេយកថ្លៃផ្ញើម៉ូតូត្រឹម៥០០រៀល និងកន្លែងខ្លះទៀត តម្រូវឲ្យបង់ប្រាក់ ១ពាន់រៀល ទើបអាចយកម៉ូតូចេញបាន។
យុវជនរូបនេះ ស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាលកំណត់តម្លៃភាស៊ីឲ្យបានច្បាស់លាស់លើសំបុត្រតែម្ដង ដើម្បីកុំឲ្យមានការតវ៉ា ឬការត្អូញត្អែរពីសំណាក់ប្រជាពលរដ្ឋ។
ពលរដ្ឋម្នាក់ទៀត លោក ចាន់ ថេន
ប្រជាពលរដ្ឋ ៧នាក់ផ្សេងទៀត ដែលបានផ្ដល់សម្ភាសន៍ អះអាងថា ពួកគេបានចំណាយប្រាក់ ១ពាន់រៀល ក្នុងមួយលើក ទៅឲ្យអ្នកកិបសំបុត្រម៉ូតូទៅតាមការទាមទារ។ ពលរដ្ឋថា ការយកប្រាក់បែបនេះ គឺធ្វើទៅតាមទម្លាប់ និងដូចគ្នានឹងផ្សារដទៃទៀត ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។
ពលរដ្ឋទី១៖
ពលរដ្ឋទី២៖
ការយកថ្លៃផ្ញើកង់–ម៉ូតូនៅតាមកន្លែងផ្ញើមួយចំនួន
យើងបានជួបសម្ភាសន៍ជាមួយអ្នកកិបសំបុត្រកង់-ម៉ូតូ នៅផ្សារលើធំថ្មីនេះ ហើយអ្នកកិបសំបុត្រម្នាក់ ដែលសុំមិនបញ្ចញឈ្មោះ និយាយថា ក្រុមហ៊ុនតម្រូវឲ្យយកថ្លៃសំបុត្រម៉ូតូចំនួន ១ពាន់រៀលក្នុងមួយលើក និងសម្រាប់កង់ យក៥០០រៀល។ អ្នកកិបសំបុត្ររូបនេះបន្ដថា ពលរដ្ឋមួយចំនួន ក៏បានត្អូញត្អែរ និងតវ៉ាចំពោះការយកតម្លៃលើពីការកំណត់ក្នុងសៀវបន្ទុកផងដែរ ប៉ុន្ដែ ថៅកែបដិសេធ ដោយថា បង់ថ្លៃកន្លែងខ្ពស់។
អ្នកកិបសំបុត្រកង់-ម៉ូតូ នៅផ្សារលើធំថ្មី (សុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះ)
អ្នកកិបសំបុត្រម៉ូតូម្នាក់ទៀតនៅផ្សារធំថ្មីនេះដែរ បង្ហើបថា នៅកន្លែងរបស់លោកក៏យកថ្លៃម៉ូតូ-កង់ ពី៥០០ ដល់១ពាន់រៀលដូចគ្នា ដោយអះអាងថា ថ្លៃជួលកន្លែងថ្លៃ ហើយមិនអាចយក៣០០រៀល ទៅ៥០០រៀល ដូចក្នុងសៀវភៅបន្ទុកឡើយ។
អ្នកកិបសំបុត្រម៉ូតូម្នាក់ (សុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះ)
បើតាមបដាកំណត់តម្លៃផ្ញើយានយន្ដ ដែលកំណត់ដោយក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ នៅផ្សារធំថ្មី ក៏ដូចជានៅបណ្ដាផ្សារផ្សេងទៀតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា សម្រាប់កង់ គឺយកត្រឹមតម្លៃ២០០រៀល ម៉ូតូតម្លៃ៣០០រៀល និងរថយន្ត៥០០រៀល ក្នុងមួយលើក។ ប៉ុន្ដែ តាមរយៈការចុះអង្កេតជាក់ស្ដែងរបស់អ្នកសារព័ត៌មាន កន្លែងខ្លះ ថ្លៃផ្ញើម៉ូតូ ត្រូវបានយកពី៥០០រៀល ទៅ ១០០០រៀល។
ដំណោះស្រាយ និងវិធានការ
អ្នកទទួលបន្ទុកម៉ៅការភាស៊ីមួយកន្លែង នៅផ្សារធំថ្មី អ្នកស្រី វុធ ធាវី អះអាងថា ការបង់ប្រាក់ថ្លៃផ្ញើម៉ូតូ-កង់ គឺមិនមានការបង្ខិតបង្ខំនោះទេ ហើយសន្ដិសុខក៏មិនទាមទារខ្ពស់ដូចការរិះគន់ឡើយ។ ប៉ុន្ដែ អ្នកស្រីថា នោះជាទឹកចិត្តរបស់អតិថិជន ដែលអាណិតអាសូរដល់សន្ដិសុខផ្សារប៉ុណ្ណោះ។
យើងបានទាក់ទងតាមទូរស័ព្ទជាច្រើនដង ទៅអភិបាលរដ្ឋាករស្វយ័តផ្សារធំថ្មី អ្នកស្រី ប៊ុន ដានី ប៉ុន្ដែ អ្នកស្រីថា ជាប់រវល់។ យើងក៏បានសុំជួបអ្នកស្រី ប៊ុន ដានី នៅការិយាល័យក្នុងផ្សារធំថ្មី ប៉ុន្ដែ អ្នកស្រីសុំបង្វែរសំណួរទាំងអស់ទៅសាលារាជធានីភ្នំពេញជាអ្នកឆ្លើយជំនួស។ យើងក៏បានទំនាក់ទំនងតាមទូរសព្ទទៅប្រធានក្រុមហ៊ុនអាំងកូ ដែលមានឈ្មោះ លឿង ផល្លីស ប៉ុន្ដែ អ្នកទទួលទូរសព្ទនោះ សុំបង្វែរសំណួរទៅសាលារាជធានីភ្នំពេញដូចគ្នា។
អ្នកនាំពាក្យសាលារាជធានីភ្នំពេញ លោក ម៉េត មាសភក្ដី មានប្រសាសន៍ថា លោកមិនមានរបាយការណ៍ទាក់ទិននឹងប្រាក់ចំណូល ដែលក្រុមហ៊ុន ឬអ្នកទទួលបន្ទុកម៉ៅការភាស៊ីរកបានក្នុងមួយខែនោះទេ។
ប៉ុន្តែ លោកអះអាងថា អាជ្ញាធរនឹងចាត់វិធានការភ្លាម ប្រសិនរកឃើញថា មានក្រុមហ៊ុន ឬកន្លែងយកភាស៊ី យកថ្លៃលើសពីការកំណត់ក្នុងសៀវភៅបន្ទុក ដូចជា វិធានការណែនាំជាបន្ដបន្ទាប់ និងឈានដល់ដកហូតសិទ្ធិធ្វើអាជីវកម្ម បើនៅបន្ដធ្វើបែបនេះ។
អ្នកនាំពាក្យសាលារាជធានីភ្នំពេញ លោក ម៉េត មាសភក្ដី
ប្រធានសមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ លោក វន់ ពៅ មានប្រសាសន៍ថា លោកមិនមានរបាយការណ៍ជាក់លាក់ចំពោះបញ្ហានេះទេ។ ប៉ុន្ដែ លោកប៉ាន់ប្រមាណថា ពលរដ្ឋអាចខាតបង់ប្រាក់ច្រើនក្នុងមួយឆ្នាំ និងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ផងដែរដល់ជីវភាពរបស់ពលរដ្ឋ ដែលមានចំណូលទាប។
លោកថា ក្រុមហ៊ុន ឬអ្នកទទួលបន្ទុកម៉ៅការភាស៊ីផ្សារ ត្រូវអនុវត្តកាព្វកិច្ចរបស់ខ្លួនឲ្យបានពេញលេញ និងយកថ្លៃតាមការកំណត់ក្នុងសៀវភៅបន្ទុក។
ប្រធានសមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ លោក វន់ ពៅ
ចំណែក នាយកប្រតិបត្តិសម្ព័ន្ធគណនេយ្យភាពសង្គមកម្ពុជា លោក សន ជ័យ យល់ថា ការយកថ្លៃភាស៊ីលើសពីការកំណត់ក្នុងសៀវភៅបន្ទុក បណ្ដាលមកពីក្រុមហ៊ុនម៉ៅការភាស៊ី ជួល ឬលក់ភាគហ៊ុនបន្ដឲ្យទៅអាជីវករតូចតាច ក្នុងតម្លៃមួយថ្លៃ ហើយអ្នកទទួលបន្ទុកម៉ៅការភាស៊ីបន្ដនោះ ក៏យកថ្លៃហួសពីកំណត់របស់រដ្ឋាភិបាល។
លោកបន្ដថា កត្តាមួយទៀត មកពីការមិនអើពើរបស់អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ ជាហេតុធ្វើឲ្យបញ្ហានេះ ក្លាយជាជំងឺសង្គម ហើយក្រុមហ៊ុនភាស៊ីទៀត ក៏ត្រូវមានលទ្ធភាពអាចប្រមូលថ្លៃភាស៊ីដោយខ្លួនឯង ដោយពុំចាំបាច់ជួលបន្ដឲ្យទៅអាជីវករតូចៗនោះឡើយ។
នាយកប្រតិបត្តិសម្ព័ន្ធគណនេយ្យភាពសង្គមកម្ពុជា លោក សន ជ័យ
កាលពីដើមឆ្នាំ២០១៧ អ្នកទទួលបន្ទុកម៉ៅការភាស៊ីរថយន្ដ និងម៉ូតូនៅផ្សារធំថ្មី ក៏ធ្លាប់ទទួលរងការរិះគន់ពីសំណាក់ប្រជាពលរដ្ឋថា បានយកថ្លៃភាស៊ីលើសពីការកំណត់ក្នុងសៀវភៅបន្ទុក និងបានប្រើពាក្យសម្ដីមិនសមរម្យលើអតិថិជនទៀតផង។
ករណីនេះ បានជំរុញឲ្យអាជ្ញាធរក្រុងភ្នំពេញកោះប្រជុំអភិបាលរដ្ឋាករស្វ័យតផ្សារធំថ្មី អ្នកស្រី ប៊ុន ដានី និងអ្នកទទួលបន្ទុកម៉ៅការភាស៊ី មកណែនាំ និងព្រមានដកហូតសិទ្ធិធ្វើអាជីវកម្មតែម្ដង បើករណីបែបនេះកើតឡើងជាថ្មី។
បើតាមរបាយការណ៍ រាជធានីភ្នំពេញ មានផ្សាររដ្ឋចំនួន២៥ ផ្សារឯកជនចំនួន១៦ ផ្សារទំនើបចំនួន៣៦ ផ្សារមិនរៀបរយចំនួន ១៤ និងផ្សារមីនីម៉ាតចំនួន៩៦។
ក្នុងនោះ ផ្សាររបស់រដ្ឋ មានដូចជា ផ្សារបឹងកេងកង ផ្សារអូឬស្សី ផ្សារទួលទំពូង ផ្សារអូឡាំពិក ផ្សារកាប់គោ ផ្សារកណ្ដាល ផ្សារចាស់ ផ្សារច្បារអំពៅ ផ្សារដើមគរ ផ្សារដេប៉ូ រដ្ឋាករស្វ័យយ ផ្សារធំថ្មី ផ្សារសាមគ្គី ផ្សារទឹកថ្លា ផ្សារបឹងទំពុន ផ្សារច្រាំងចំរេះ ផ្សារគីឡូលេខ៦ និងផ្សារជម្ពូវ័នជាដើម។
ចំណែក ផ្សារឯកជន និងផ្សាទំនើបមាន៤៩ទីតាំង ផ្សារមីនីម៉ាតមានជិត៤០០ទីតាំង និងផ្សារ និងផ្សារចាត់តាំងមានចំនួន ២០ទីតាំង ដូចជា ផ្សារ៧មករា ផ្សារទួលស្វាយព្រៃ បឹងព្រលឹត មាន់អាំង ផ្សារផ្លូវរថភ្លើង ផ្សារភូមិសាមគ្គី ផ្សារថ្នល់បត់ ផ្សារដីហុយ ផ្សារត្រពាំងឈូក និងផ្សារអូដឹមជាដើម។
ទោះបីជាមានការកំណត់អំពីតម្លៃភាស៊ីក្នុងសៀវភៅបន្ទុកក៏ដោយ ប៉ុន្ដែ ផ្សារមួយចំនួននៅរាជធានីភ្នំពេញ ត្រូវបានប្រជាពលរដ្ឋរិះគន់ថា បានយកថ្លៃលើស ដែលសម្រាប់កង់ តម្រូវឲ្យយក២០០រៀល ម៉ូតូ៣០០រៀល និងរថយន្ដ ចំនួន៥០០រៀល ក្នុងមួយលើក៕
