ធ្មេចបើកៗ កន្លងទៅអស់រយៈពេល២៥ឆ្នាំមកហើយ តាំងពីពេលដែលប្រទេសកម្ពុជាស្គាល់ការបោះឆ្នោតសេរីតាមបែបផែនប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្សដំបូងបំផុតក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់ខ្លួន ដែលរៀបចំដោយអង្គការសហប្រជាជាតិនៅឆ្នាំ១៩៩៣ ក្រោមឆ័ត្រនៃសន្តិភាពថ្មីថ្មោងដែលនាំមកជូនដោយកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសឆ្នាំ១៩៩១។
អំណឹះតទៅនេះ គឺជាទស្សនៈផ្ទាល់ខ្លួនរបស់ខ្ញុំតែប៉ុណ្ណោះ ហើយមិនតំណាងឱ្យទស្សនៈរបស់បុគ្គលណាម្នាក់ ក្រុម អង្គការ ឬស្ថាប័នណាមួយឡើយ។
មាតុភូមិកម្ពុជាត្រូវបានបំផ្លិចបំផ្លាញដោយជម្លោះផ្ទៃក្នុង និងអំពើឃោរឃៅជាច្រើនទសវត្សរ៍មកហើយ ប្រទេសកម្ពុជាបានរងគ្រោះច្រើនណាស់ ដោយប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណពីរលាននាក់បានស្លាប់នៅចុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៧០ និងការបំផ្លិចបំផ្លាញរចនាសម្ព័ន្ធសង្គមក្នុងអំឡុងពេលនៃការភ័យខ្លាចដែលបានបង្កឡើងដោយពួកខ្មែរក្រហម។ ចាប់តាំងពីពេលនោះមក ភាពក្រីក្រនៅតែបន្តកើតមាន អំពើពុករលួយដ៏រ៉ាំរ៉ៃ ភាពអយុត្តិធម៌ជាប្រព័ន្ធ និងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សបានបង្កបរិយាកាសភ័យខ្លាច និងក្ដីអស់សង្ឃឹម។
ការចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស (PPA) នៅឆ្នាំ ១៩៩១ បានកត់សម្គាល់ពីការបញ្ចប់ និងការចាប់ផ្តើមថ្មី៖ ការបញ្ចប់សង្គ្រាមស៊ីវិល និងសង្គ្រាមត្រជាក់រវាងមហាប្រទេសដែលយកកម្ពុជាជាទីសមរភូមិ និង
“វាលពិឃាត” ការចាប់ផ្តើមនៃការផ្សះផ្សាជាតិ ការកសាងសន្តិភាព និងការអភិវឌ្ឍ។ អ្វីដែលសំខាន់បំផុតនោះគឺកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសបានពាំនាំយកលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យមកកាន់ប្រទេសកម្ពុជា ហើយបានបើកឱ្យមានការបោះឆ្នោតជាតិជាលើកដំបូងក្រោយការប៉ះទង្គិចគ្នា ដែលការបោះឆ្នោតនោះធ្វើឡើងនៅខែឧសភាឆ្នាំ១៩៩៣។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ទោះបីជារណសិរ្សបង្រួបបង្រួមជាតិដើម្បីឯករាជ្យ អព្យាក្រឹត សន្តិភាព និងសហប្រតិបត្តិការកម្ពុជា (គណបក្សរាជានិយមហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិច) ដែលដឹកនាំដោយព្រះអង្គម្ចាស់ នរោត្តម រណឫទ្ធិ បានឈ្នះឆ្នោតជាផ្លូវការក្តី ក៏លោក ហ៊ុន សែន និងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលបានគ្រប់គ្រងប្រទេសនៅទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៨០ បានបដិសេធមិនព្រមប្រគល់អំណាចឱ្យដែរ។ ការរៀបចំការបែងចែកអំណាចត្រូវបានរៀបចំជាបន្តបន្ទាប់ ដោយមានមេដឹកនាំពីររូបជាសហនាយករដ្ឋមន្ត្រី។
កាលពីចុងខែកក្កដា ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាបានទៅបោះឆ្នោតជាលើកទី៦ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៣មក។ ប្រទេសកម្ពុជានៅតែមានសន្តិភាព ហើយមានខឿនសេដ្ឋកិច្ចរឹងមាំ និងថេរជាមួយកំណើនផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប ចេះតែបន្តលូតឡើងនៅក្នុងរយៈពេលពីរទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ ដែលមានអត្រាជាមធ្យមប្រចាំឆ្នាំលើសពី ៧% និងស្ថិតក្នុងចំណោមបណ្ដាប្រទេសដែលសេដ្ឋកិច្ចមានកំណើនលឿនបំផុតនៅក្នុងពិភពលោក។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ប្រទេសនេះបរាជ័យក្នុងការផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ជាក់ស្តែងដល់ប្រជាពលរដ្ឋសាមញ្ញជាច្រើន។ វិសមភាពសេដ្ឋកិច្ចដែលរីករាលដាលនៅតែកើតមានឡើងនៅទូទាំងប្រទេស។ ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាជាច្រើននៅតែតស៊ូពុះពារដើម្បីអាហារ ទីជម្រក សុខភាព ការអប់រំ និងសិទ្ធិសេរីភាព។
គេក៏ឃើញប្រទេសនេះមានការកើនឡើងនូវការបំភិតបំភ័យ និងការចាប់ខ្លួនដោយបំពាន ដែលត្រូវបានសម្របសម្រួលដោយប្រព័ន្ធតុលាការ ដែលឯករាជភាពផ្នែកនយោបាយនៅតែស្ថិតជាចម្ងល់ និងអង្គការនីតិប្បញ្ញត្តិដែលជាស្ថាប័នប្រថាប់ត្រា។ លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាមានតែសម្បកក្រៅប៉ុណ្ណោះ។
ការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិលើកទី៥នៅឆ្នាំ២០១៣ និងការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់នៅឆ្នាំ២០១៧ មានការកើនសំឡេងយ៉ាងខ្លាំងពីសំណាក់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលជាគណបក្សប្រឆាំងធំជាងគេ (CNRP) ។ ទោះយ៉ាងណាក្ដី រហូតមកដល់ពេលនេះ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន នៅតែទទួលបានអំណាចផ្តាច់មុខ ប៉ុន្តែនេះកត់សម្គាល់ឱ្យឃើញពីចំណុចរបត់មួយ។
មេដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក កឹម សុខា ត្រូវបានចាប់ដាក់ពន្ធនាគារ ហើយសមាជិកជាន់ខ្ពស់គណបក្សចំនួន១១៨រូប ត្រូវបានហាមឃាត់មិនឱ្យចូលរួមក្នុងសកម្មភាពនយោបាយរយៈពេលប្រាំឆ្នាំ ខណៈរចនាសម្ព័ន្ធគណបក្សទាំងមូលត្រូវបានតុលាការកំពូលរបស់ប្រទេសនេះសម្រេចរម្លាយចោល។ ស្របពេលជាមួយគ្នានេះដែរ ស្ថាប័ន
សារព័ត៌មានដែលមានឯករាជភាពផ្នែកនយោបាយ និងបណ្ដាអង្គការសង្គមស៊ីវិលដែលសកម្មការពារសិទ្ធិមនុស្ស បានរងការវាយប្រហារ។
ការវាយប្រហារទាំងនេះកត់សម្គាល់ឱ្យឃើញពី “ការស្លាប់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ” ហើយបាន “ប្រែក្លាយប្រទេសមួយនេះឱ្យស្ថិតក្រោមការដឹកនាំរដ្ឋបែបឯកបក្ស”។ នេះបើយោងតាមសមាជិកសភាអាស៊ានដើម្បីសិទិ្ធមនុស្ស (APHR)។ ក្រោយពីការបំបិទមាត់អ្នករិះគន់ទាំងអស់លក្ខណៈជាប្រព័ន្ធ សូម្បីតែរបបប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្សក៏ទំនងជាលែងមានទៀតដែរ ខណៈប្រទេសជាតិបរាជ័យក្នុងការការពារប្រជាពលរដ្ឋរបស់ខ្លួនពីការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សសំខាន់ៗ។
ជាងនេះទៅទៀត វាច្បាស់ណាស់ថា អ្វីដែលធ្លាប់មាននៅពេលដែល លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា បានបាត់បង់ ហើយសន្តិសុខមនុស្សជាតិ (Human Security) បាននិងកំពុងស្ថិតក្នុងទិសដៅឈានទៅរកការដួលរលំ។ ទោះជាយ៉ាងណាក្ដី នៅទីបំផុត មានតែប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាប៉ុណ្ណោះដែលអាចកំណត់ពីលទ្ធភាពនៃការរស់នៅបានយូរអង្វែងនៃអនាគតនយោបាយរបស់ពួកគេ ដើម្បីនាំមកនូវលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យពេញលេញ សន្តិភាពយូរអង្វែង និងវិបុលភាពសម្រាប់ទាំងអស់គ្នា និងកំណត់ដៅថា “តើកម្ពុជាយ៉ាងដូចម្ដេចដែលពួកគេចង់បានទៅថ្ងៃអនាគត?”។
សព្វថ្ងៃនេះ ប្រទេសជាតិរបស់យើងបានដើរដល់ចំណុចរបត់មួយទៀតហើយ។ អនាគតរបស់ប្រទេសជាតិពឹងផ្អែកលើភាពជឿទុកចិត្តនៃការបោះឆ្នោតសាកលកាលពីថ្ងៃទី ២៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៨នេះថា សេរី និងយុត្តិធម៌កម្រិតណា។ ការរស់ឡើងវិញនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាត្រូវការមានកត្តាជាច្រើន លើសពីការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសតំណាងរាស្ត្រ។ វាទាមទារឱ្យមាននីតិរដ្ឋ អភិបាលកិច្ចល្អ សេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ និងឯករាជភាពសម្រាប់ប្រព័ន្ធតុលាការ ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងគ្រឹះស្ថានសិក្សានៃក្រុមបញ្ញវន្ត។
ជាមួយនឹងការចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស និងការបោះឆ្នោតឆ្នាំ១៩៩៣ ខ្ញុំតែងរក្សានូវក្ដីស្រមៃថា ប្រទេសកម្ពុជាជាប្រទេសសេរី និងប្រជាធិបតេយ្យ ដោយមានវិបុលភាព និងសន្តិភាពជាមួយពិភពលោក និងប្រទេសខ្លួនផ្ទាល់។ ក្នុងរយៈពេលមួយទសវត្សរ៍កន្លងមកនេះ ខ្ញុំបានបង្ខំចិត្តឆ្លុះបញ្ចាំងឡើងវិញនូវចក្ខុវិស័យរបស់ខ្ញុំអំពីអ្វីដែលកំពុងកើតឡើងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។
បន្តទៅទៀតនេះគឺជាចំណាប់អារម្មណ៍របស់ខ្ញុំ ខណៈដែលប្រទេសជាតិមើលទៅឈានដល់ការពង្រីកបន្ថែមទៀតនៃការគ្រប់គ្រងរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីហ៊ុនសែន ដែលមានរយៈពេល៣៣ឆ្នាំមកហើយ។
ការឆ្លុះបញ្ចាំងឡើងវិញអំពីកម្ពុជា
ខ្ញុំស្រមៃថា ប្រទេសកម្ពុជាជាប្រទេសមួយ ដែលគ្មាននរណាម្នាក់ប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ ឬឧក្រិដ្ឋកម្មគ្មានទោសពៃរ៍ ដូចដែលវាបានកើតមានឡើងក្នុងរយៈពេល៣ទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះទេ។
ខ្ញុំស្រមៃថា កម្ពុជាចេះរៀនសូត្រពីកំហុសក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រនយោបាយរបស់ខ្លួន ដែលធ្លាប់ជាប្រទេសដែលពឹងផ្អែកទាំងស្រុង ទាំងខាងនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច និងយោធា ទៅលើទីក្រុងប៉េកាំង (ដូចដែលប្រទេសនេះធ្លាប់បានធ្វើតាំងពីឆ្នាំ ១៩៧៥-១៩៧៩) ។ មិនត្រូវឱ្យអតីតកាលកើតឡើងដដែលៗឡើយ។
ខ្ញុំស្រមៃថា ប្រទេសមួយដែលមានការឆ្មក់ចាប់ទាំងកណ្តាលអាធ្រាត្រដោយគ្មានដីកា ឬនីតិវិធីច្បាប់ទៅលើមេដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ គឺលោក កឹម សុខា ដែលគិតស្មានមិនដល់ដូច្នេះឡើយ។
ខ្ញុំស្រមៃថា កម្ពុជាជាប្រទេសមួយដែលស្តាប់សំឡេងប្រជាពលរដ្ឋជាង៣លាននាក់ដែលបានបោះឆ្នោតឱ្យគណបក្ស
សង្គ្រោះជាតិ ជំនួសឱ្យការបំបិទមាត់ពួកគាត់ដើម្បីរក្សាសណ្តាប់ធ្នាប់សម្រាប់មនុស្សតិចតួចក្នុងការសប្បាយរីករាយដូច្នេះទេ។
ខ្ញុំស្រមៃថា វាមិនគួរកើតមានទាល់តែសោះ ការសម្លាប់កម្មកររោងចក្រកាត់ដេរ៤នាក់ និងការបាញ់ទៅលើមនុស្ស២៩នាក់ទៀតនៅក្នុងការតវ៉ាមួយនៅឯមជ្ឈមណ្ឌលឧស្សាហកម្មកាណាឌីយ៉ាក្នុងរាជធានីភ្នំពេញនៅព្រឹកថ្ងៃទី៣ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០១៤។
ខ្ញុំស្រមៃថា វាមិនគួរកើតមានទាល់តែសោះ ដែលប្រទេសកម្ពុជាជាប្រទេសមួយដែលមានការបាញ់សម្លាប់លោកបណ្ឌិត កែម ឡី អ្នកវិភាគនយោបាយទាំងកណ្តាលថ្ងៃកាលពីឆ្នាំ២០១៦ ដោយអតីតទាហានម្នាក់នៅស្ថានីយប្រេងឥន្ធនៈមួយកន្លែងនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ បន្ទាប់ពីលោកបានរិះគន់គណបក្សកាន់អំណាច។
ខ្ញុំស្រមៃថា វាមិនគួរកើតមានទាល់តែសោះ ការដែលសមាជិកសភាគណបក្សប្រឆាំង លោក ញ៉យ ចំរើន និងលោក គង់ សភា ត្រូវបានអូសចេញពីរថយន្ត យកទៅវាយទាត់ធាក់យ៉ាងដំណំនៅឆ្នាំ ២០១៥ ដោយសមាជិកបីនាក់នៃកងអង្គរក្សរបស់លោក ហ៊ុន សែន ហើយក្រោយមកត្រូវបានដំឡើងឋានៈជាបន្តបន្ទាប់។
ខ្ញុំស្រមៃថា វាមិនគួរកើតមានទាល់តែសោះ ការផ្ទន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាការរយៈពេល៣០ខែ ដោយសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញកាលពីឆ្នាំមុនលើអ្នកស្រី ទេព វន្នី ដែលជាម្តាយ និងជាសកម្មជនដីធ្លីដ៏លេចធ្លោម្នាក់នៅតំបន់បឹងកក់ ដែលអង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិបានបញ្ជាក់ថា អ្នកស្រី “មិនបានធ្វើអ្វីសោះ ក្រៅតែពីបានធ្វើការតស៊ូដោយសន្តិវិធីសម្រាប់សហគមន៍របស់គាត់”។ នៅពេលកំពុងសរសេរនេះ អ្នកស្រីបានចំណាយពេលជាង៧០០ថ្ងៃទៅហើយនៅក្នុងការឃុំខ្លួនតាមតែអំពើចិត្ត។
ខ្ញុំស្រមៃថា វាមិនគួរកើតមានទាល់តែសោះ ចំពោះការដែលប្រើប្រាស់វិធីសាស្ត្រនានា ដើម្បីរម្លាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ជាការគំរាមកំហែងដ៏ពិតប្រាកដចំពោះអំណាចផ្ដាច់មុខរបស់ឥស្សរជនដឹកនាំបច្ចុប្បន្ននេះ។
ខ្ញុំស្រមៃថា វាមិនគួរកើតមានទាល់តែសោះ ចំពោះការដែលប្រទេសកម្ពុជាកំពុងក្លាយជារដ្ឋយោធាឯកបក្ស ដោយមានឧត្តមសេនីយ៍ច្រើនជាង ៨០០នាក់ ដែលក្នុងនោះមានមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទប្រហែល ៣០០ នាក់ត្រូវបានដំឡើងឋានៈតែនៅក្នុងឆ្នាំនេះប៉ុណ្ណោះ។
ខ្ញុំស្រមៃថា វាមិនគួរកើតមានទាល់តែសោះ ចំពោះការដែលប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាត្រូវចំណាយលះបង់អាយុជីវិតក្នុងការតស៊ូដើម្បីសិទ្ធិរបស់ពួកគាត់ ហើយត្រូវបានទទួលរងនូវការបំភិតបំភ័យពីសំណាក់រដ្ឋអំណាចនៅពេលដែលពួកគាត់តតាំងដើម្បីផលប្រយោជន៍របស់ប្រទេសជាតិ។
ខ្ញុំស្រមៃចង់ឃើញប្រទេសរបស់ខ្ញុំ ក្លាយជាប្រទេសមួយដែលប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា អាចមានសេរីភាពជាមូលដ្ឋានដូចជាសិទ្ធិក្នុងការជួបជុំគ្នាដោយសន្តិវិធី ការប្រមូលផ្តុំ និងការបញ្ចេញមតិដោយសេរី។
ខ្ញុំស្រមៃគិតថា កម្ពុជាជាកន្លែងដែលតុលាការយុត្តិធម៌ មិនស្ថិតក្រោមការត្រួតត្រាខាងនយោបាយ និងត្រូវបានប្រើប្រាស់ដើម្បីប្រឆាំងអ្នករិះគន់របបនេះដូច្នេះឡើយ។
ជំហានបន្ទាប់
លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាបានកំពុងស្លាប់យ៉ាងសន្សឹមៗទៅហើយ។ ក៏ប៉ុន្តែខ្ញុំប្រកាន់យកចក្ខុវិស័យរបស់ខ្ញុំអំពីមាតុភូមិរបស់ខ្ញុំ ថានៅតែអាចក្លាយទៅជាប្រទេសមួយ ដែលថ្ងៃណាមួយមានឆន្ទៈរៀនសូត្រអំពីកំហុសពីអតីតកាលរបស់
ខ្លួន។
ខ្ញុំស្រមៃថា តើកូនប្រុសរបស់ខ្ញុំផ្ទាល់នឹងចម្រើនវ័យធំធាត់ ដើម្បីរស់នៅឆ្លងកាត់ពិភពលោកបែបនេះយ៉ាងដូចម្ដេច ដូចប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាសព្វថ្ងៃនេះ ដែលត្រូវបានឡោមព័ទ្ធដោយកងកម្លាំងសន្តិសុខប្រដាប់អាវុធ និងការរំលោភបំពានមកលើគាត់ជារៀងរាល់ថ្ងៃពីសំណាក់អ្នកមានទ្រព្យសម្បត្តិ។ ដូចពួកគេដែរ គាត់ក៏នឹងដឹងដែរថា គាត់អាចយកអ្វីដែលគាត់ចង់បានដោយមិនចាំបាច់គិតពិចារណាពីអ្នកដទៃ ឬចំពោះផលវិបាកឡើយ។ ទាយទៅមើល តើសង្គមបែបនេះបង្កើតអ្វីខ្លះ? ផ្ទុយទៅវិញខ្ញុំចង់បានប្រទេសកម្ពុជាដែលមេដឹកនាំរបស់ខ្លួនបង្ហាញពីភាពរាបទាប និង
ឆន្ទៈក្នុងការទទួលយកការរិះគន់ ហើយចាប់អារម្មណ៍ក្នុងការឆ្លើយតបទៅនឹងឆន្ទៈរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។
លទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតសាកលដែលនឹងកើតឡើងនៅពេលខាងមុខនេះ ប្រហែលជាគេអាចទស្សន៍ទាយបាន។ ប៉ុន្តែសន្តិភាពមួយដែលមានយុត្តិធម៌ និងយូរអង្វែងសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាទាំងអស់អាចធ្វើទៅបាន។ មេដឹកនាំបច្ចុប្បន្នមានលទ្ធភាពអាចបង្កើតលក្ខខណ្ឌប្រជាធិបតេយ្យ ហើយឆ្លើយតបទៅនឹងក្តីសង្ឃឹម និងក្តីសុបិនរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។
ការគាបសង្កត់លើអ្នកដែលមិនយល់ស្របជាមួយរបៀបវារៈនយោបាយបច្ចុប្បន្ន មិនមែនជាមធ្យោបាយនាំមកនូវសន្តិភាពនិងការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាពទេ។ សម្ដចព្រះមហាឃោសនន្ទ ដែលត្រូវបានអ្នកផងស្គាល់ថាជា “ព្រះពុទ្ធនៅកណ្ដាលសមរភូមិ” ធ្លាប់បានរំឭកយើងទាំងអស់គ្នាថា “ការឈឺចាប់របស់កម្ពុជាកាន់តែខ្លាំងឡើង។ ពីការរងទុក្ខនេះ មានសេចក្តីមេត្តាករុណាដ៏ធំធេង។ វាគឺជាច្បាប់សាកលដែលការតបត ការស្អប់ខ្ពើម និងការសងសឹកបន្តនូវវដ្ត និងមិនដែលឈប់ឡើយ”។
សូមឱ្យប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាទាំងអស់មើលឃើញអ្វីដែលកំពុងកើតឡើងពិតប្រាកដចំពោះប្រទេសរបស់យើង។ សូមឱ្យប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាទាំងអស់អាចរស់នៅរួចផុតពីការភ័យខ្លាច ពីការចង់បាន និងមានសេរីភាពក្នុងការរស់នៅប្រកបដោយសេចក្តីថ្លៃថ្នូរ។
ពូ សុវចនា
ប្រជាពលរដ្ឋសាមញ្ញម្នាក់នៅភ្នំពេញ