ខេត្តពោធិ៍សាត់៖ ទឹកមុខស្រង៉ូតស្រង៉ាត់អង្គុយដូចអស់សង្ឃឹមនៅលើអង្រឹងក្រោមផ្ទះ ស្ថិតនៅក្នុងសង្កាត់លលកស ក្រុងពោធិ៍សាត់ ខេត្តពោធិ៍សាត់ លោក កែវ ម៉ម អាយុ៧០ឆ្នាំ បានចំណាយថវិកាជាច្រើនក្នុងការព្យាបាលជម្ងឺរបស់គាត់ជាមួយនឹងពេទ្យនៅតាមភូមិ ដោយពុំមានធ្វើការវិនិច្ឆ័យរោគឲ្យបានច្បាស់លាស់ នឹងធ្វើឱ្យសេដ្ឋកិច្ចគ្រួសាររបស់គាត់បានថយចុះ ព្រមទាំងបង្កើនជំងឺជាច្រើនមុខបន្ថែមទៀត។
នៅក្នុងភូមិដែលមានសភាពស្ងប់ស្ងាត់ អង្គុយនៅលើអង្រឹង លោក កែវ ម៉ម ដែលដំបូងគ្រាន់តែមានជំងឺផ្តាសាយធម្មតា ក្រោយពីទៅទិញថ្នាំផ្សំពីគ្រូពេទ្យម្នាក់នៅក្នុងភូមិ មកលេប យូរៗទៅបណ្តាលឲ្យរូបលោកកើតជម្ងឺក្រពះ។
លោក ម៉ម ដឹងថា ខ្លួនមានជម្ងឺក្រពះ ដោយសារតែ លោកមានអាការៈក្អួតចង្អោរ ក៏បានទៅរកពេទ្យភូមិដើម្បីសាកសួរពីរោគសញ្ញា ហើយត្រូវបានពេទ្យប្រាប់ថា លោកមានជម្ងឺក្រពះ ដោយតម្រូវឱ្យលោកព្យួរសេរ៉ូម។ បើទោះជាមានការព្យួរសេរ៉ូមអស់ចំនួន៦កំផ្លោក ក៏រូបលោកពុំមានស្រាកស្រានអ្វីឡើយ ធ្វើឲ្យលោក ម៉ម សម្រេចចិត្តទៅរកការពិនិត្យព្យាបាលនៅខេត្ត។
លោក កែវ ម៉ម អាយុ៧០ឆ្នាំ ពលរដ្ឋនៅក្នុងសង្កាត់លលកស ក្រុងពោធិ៍សាត់ ខេត្តពោធិ៍សាត់
មិនថាតែលោក ម៉ម ម្នាក់ឯងប៉ុណ្ណទេ ក្រុមគ្រួសារ កូនចៅរបស់គាត់ទាំងអស់ នៅពេលដែលឈឺម្តងៗតែងតែទៅរកពេទ្យឯកជនព្យាបាលមុនគេ លើកលែងតែមានគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរទើបទៅរកសេវាពេទ្យរដ្ឋ ចំណែកអ្នកនៅជិតខាងវិញក៏ដូចគ្រួសារគាត់ដែរ លើកលែងតែទារក ពេលឈឺគេយកទៅមណ្ឌលសុខភាពព្យាបាល។
នៅក្នុងឃុំបាក់ចិញ្ចៀន ស្រុកភ្នំក្រវ៉ាញ ឯណោះវិញ អ្នកស្រី វ៉ូន សាអ៊ុន វ័យ៥៤ឆ្នាំ ជាស្រ្តីមេម៉ាយ ដែលមានជំងឺប្រចាំកាយ បាននិយាយថា នៅពេលដែលអ្នកស្រីមានជំងឺវិលមុខ ខ្សោយ អ្នកស្រីតែងតែទៅរកពេទ្យនៅក្នុងភូមិដើម្បីព្យាបាល។
អ្នកស្រីថ្លែងទាំងសភាពទន់ខ្សោយថា៖
អ្នកស្រី វ៉ូន សាអ៊ុន វ័យ៥៤ឆ្នាំ នៅក្នុងឃុំបាក់ចិញ្ចៀន ស្រុកភ្នំក្រវ៉ាញ
អ្នកស្រី បានថ្លែងឲ្យដឹងទៀតថា កាលពីខែមេសា កន្លងមកគាត់មានអាការៈវិលមុខខ្លាំង ទៅរកពេទ្យភូមិព្យាបាល ដោយពេទ្យតម្រូវឲ្យអ្នកស្រីព្យួរសេរ៉ូមផង និងចាក់ថ្នាំផង សរុបទឹកប្រាក់អស់ ៣០០,០០០៛ តែជំងឺរបស់អ្នកស្រីមិនបានស្រាកស្រាន្តឡើយ។
អ្នកស្រី វ៉ូន សាអ៊ុន វ័យ៥៤ឆ្នាំ នៅក្នុងឃុំបាក់ចិញ្ចៀន ស្រុកភ្នំក្រវ៉ាញ
បើទោះជានៅក្នុងឃុំមានមណ្ឌលសុខភាពក៏ដោយ ក៏អ្នកស្រីមិនចង់ទៅរកសេវានៅទីនោះដែរ ដោយសារអ្នកស្រីគិតថានៅទីនោះគ្មានថ្នាំព្យាបាលឡើយ។
ដេកនៅលើអង្រឹងដៃជាប់សេរ៉ូម មានសភាពដុនដាបខ្លាំង លោក យ៉ែម យ៉ឹក អាយុ៦៧ឆ្នាំ ដែលមានជំងឺរ៉ាំរ៉ៃក្នុងខ្លួនច្រើនមុខជាយូរមកហើយ គាត់ដើរព្យាបាលស្ទើគ្រប់កន្លែងទាំងពេទ្យឯកជននិងពេទ្យរដ្ឋ ដោយចំណាយលុយអស់ប្រហែលជាជាង១ម៉ឺនដុល្លារអាមេរិក ប៉ុន្តែជំងឺរបស់គាត់ស្រាកស្រាន្តបានតែមួយភ្លែតៗប៉ុណ្ណោះ។
លោក យ៉ែម យ៉ឹក អាយុ៦៧ឆ្នាំ ដេកនៅលើអង្រឹងដៃជាប់សេរ៉ូម មានសភាពដុនដាបខ្លាំង
សម្បុរស សក់ល្បាយស្កូវ កំពស់ប្រហែល១,៥៥ម ស្លៀកខោខ្លី មិនមានពាក់អាវ អង្គុយលើគ្រែរនៀបឬស្សី នៅក្រោមផ្ទះតូចមួយដំបូលប្រក់ស្បូវ អាយុ៧០ឆ្នាំ ដែលសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះ ជាពេទ្យប្រចាំភូមិនៅសង្កាត់ចំរើនផល ក្រុងពោធិ៍សាត់ រៀនចប់ត្រឹមថ្នាក់ឌីប្លូមសាលាបាលី កាលពីសម័យលន់ណុល មានប្រសាសន៍ថា លោកធ្វើពេទ្យភូមិតាំងពីកំឡុងទស្សវត្សឆ្នាំ៨០ ពេលដែលមានកំណែន(ក៥)។
កាលពីសម័យនោះ លោកបានពេទ្យវៀតណាមបង្ហាត់បង្រៀនពីវិជ្ជានេះ បន្ទាប់មកលោកក៏ក្លាយជាពេទ្យប្រចាំការជាមួយពលករ (ក៥) ក្រោយចប់ (ក៥) លោកក៏បានយករបរនេះ ដើររកស៊ីចាក់ថ្នាំឱ្យអ្នកជំងឺនៅក្នុងភូមិដោយសារតែពេលនោះ មិនសូវមានអ្នកចេះជំនាញពេទ្យនេះ។
ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩០មក ទោះបីជាមានការវិវត្តផ្នែកបច្ចេកវិទ្យាក៏ដូចជាការវិវត្តរបស់ជំងឺយ៉ាងណាក៏ដោយ តែលោកមិនដែលបានទៅចូលរួមវគ្គបណ្តុះបណ្តាល ឬ បំប៉នជំនាញម្តងណាឡើយ។
ដោយសារវ័យចំណាស់ផង បច្ចុប្បន្នគាត់ព្យាបាលអ្នកជំងឺតាមរបៀបអ្វីដែលគាត់ចេះពីមុនមក ឯសម្ភារបរិក្ខារវិញ គឺមានតែនៅក្នុងកាបូបស្ពាយមួយប៉ុណ្ណោះ។ ហើយការទុកដាក់របស់សំណល់វិញ គឺមានភាពរញ៉េរញ៉ៃខ្លាំង ស្របនឹងផ្ទះតូចចង្អៀត។
បុរសអាយុ៧០ឆ្នាំ ដែលសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះ ជាពេទ្យប្រចាំភូមិនៅសង្កាត់ចំរើនផល ក្រុងពោធិ៍សាត់
ក្រោយពីមានការហាមប្រាមពីក្រសួងសុខាភិបាល មិនអនុញ្ញាតិឲ្យដើរព្យាបាលជំងឺតាមផ្ទះ ក៏បុរសចំណាស់ម្នាក់នេះនៅតែព្យាបាលតាមផ្ទះដដែល ប៉ុន្តែការព្យាបាលរបស់គាត់ មិនបើកចំហរដូចមុនឡើយ គឺនៅពេលណាមានអ្នកជំងឺមកដល់ផ្ទះ ទើបគាត់ព្យាបាល។
បុរសអាយុ៧០ឆ្នាំ ដែលសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះ ជាពេទ្យប្រចាំភូមិនៅសង្កាត់ចំរើនផល ក្រុងពោធិ៍សាត់
ជាមធ្យមក្នុង១ថ្ងៃៗ មានអ្នកជំងឺមករកឲ្យគាត់ព្យាបាលពី៣ទៅ៥នាក់ ហើយរបរគាត់នេះគ្មានមានគ្មានបានអីទេ គឺគ្រាន់តែចិញ្ចឹមឆ្នាំងនឹងមានលុយខ្លះៗ គ្រាន់ធ្វើបុណ្យប៉ុណ្ណឹង។ ចំណែកថ្នាំពេទ្យសម្រាប់ព្យាបាល គឺគាត់តែងតែឡើងទៅទិញនៅតាមឱសថស្ថានរងទីប្រជុំជនខេត្ត ដោយសារថ្នាំពេទ្យចេញមកថ្មីៗ ហើយនាំចូលមកពីច្រើនប្រទេសខុសៗគ្នា គួបផ្សំគាត់មិនចេះភាសារអង់គ្លេសផង គាត់តែងតែសួរទៅអ្នកលក់ពីរបៀបប្រើនឹងសម្រាប់ព្យាបាលរោគអ្វីជាដើម។
បើទោះបីជាគាត់ជាគ្រូពេទ្យគ្មានច្បាប់ក៏ដោយ ក៏គាត់បានជួយសង្គ្រោះ និងព្យាបាលអ្នកជំងឺ ពេលយប់ព្រលប់ បានធូរស្រាលជាច្រើននាក់ និងមិនដែលគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវិតនោះទេ។
យោងទៅតាមរបាយការណ៍អង្កេតប្រជាសាស្ត្រនិងសុខភាពកម្ពុជាឆ្នាំ២០១០ បានបង្ហាញថា ២៩ភាគរយ នៃអ្នកជំងឺមិនស្រួលខ្លួន ឬ មានរបួស ស្វែងរកការថែទាំព្យាបាលនៅក្នុងវិស័យសាធារណៈមុន។ អ្នកជំងឺ៥៧ភាគរយ ស្វែងរកការថែទាំព្យាបាលនៅកន្លែងផ្តល់សេវាសុខភាពឯកជន នៅដំណាក់កាលចុងក្រោយ។
លោក ជួប ឌិន មេឃុំបាក់ចិញ្ចៀន ស្រុកភ្នំក្រវ៉ាញ ខេត្តពោធិ៍សាត់ បានឲ្យដឹងថា លោកទទួលស្គាល់ថានៅក្នុងឃុំរបស់លោកគ្រប់គ្រងនៅតែមានពេទ្យគ្មានច្បាប់ដើរព្យាបាលជំងឺ តាមផ្ទះនៅឡើយ ដោយពួកគាត់ឃើញពេទ្យរាយរងនៅតាមមណ្ឌលសុខភាពដើរព្យាបាលបាន ដូច្នេះពួកគាត់ដែលជាពេទ្យចាស់ៗយូរហើយ ហើយធ្លាប់រកស៊ីរបរនឹងដែរក៏បន្តរកស៊ីទៀតតែម្តង។
លោក ជួប ឌិន មេឃុំបាក់ចិញ្ចៀន ស្រុកភ្នំក្រវ៉ាញ ខេត្តពោធិ៍សាត់
លោកបានថ្លែងថា លោកជាអ្នកអនុវត្តច្បាប់ គឺមិនរុញរាទេក្នុងការអនុវត្តឲ្យតែការអនុវត្តនោះត្រូវដើរទៅស្មើៗគា្ន កុំឲ្យរឹតបន្តឹងតែជនបទឯទីប្រជុំជនធូររលុង គឺលោកមិនអាចធ្វើបានទេ ណាមួយលោកជាមន្ត្រីនយោបាយ បើអនុវត្តតឹងតែងដោយពុំបានថ្លឹងថ្លែងពីតម្រូវការរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនាំឲ្យបាត់ប្រជាប្រិយភាពពីពួកគាត់។
លោក ជួប ឌិន មេឃុំបាក់ចិញ្ចៀន ស្រុកភ្នំក្រវ៉ាញ ខេត្តពោធិ៍សាត់
ការរកឃើញរបស់អ្នកអង្កេតការផ្នែកសុខាភិបាលរបស់អង្គការ Asia Pacific Observatory on Health System and Polocies បានឱ្យដឹងថា នៅកម្ពុជានៅតែរំលោភបំពានយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរទៅលើវិជ្ជាវីវៈពេទ្យ។ បើពិនិត្យមើលកន្លែងពិគ្រោះជំងឺរបស់គ្រូពេទ្យឃើញមានទូ ដែលមានថ្នាំយ៉ាងក្រាស់ក្រែល ហើយគ្រូពេទ្យពេលខ្លះបានប្រើប្រពន្ធកូន ឬ អ្នកគ្មានវិជ្ជាជីវៈវេជ្ជសាស្ត្រផ្សេងៗទៀត ឱ្យចាក់ថ្នាំ ឬព្យួរសេរ៉ូមឲ្យអ្នកជម្ងឺទៀតផង។
គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា កាលពីខែមករា ឆ្នាំ២០១៦ ក្រសួងសុខាភិបាលចេញផ្សាយរបាយការណ៍ថា នៅទូទាំងប្រទេសមានសេវាថែទាំ ពិគ្រោះព្យាបាលចំនួន ១០ ៤៩៥កន្លែង ដែលក្នុងនោះមាន៨ ១៥៤កន្លែង ដែលមានច្បាប់ ខុសច្បាប់៩៧៣កន្លែង និងលុបបំបាត់បាន ១ ៣៦៨កន្លែង នៅក្នុងឆ្នាំ២០១៥។
របាយការណ៍បន្តថា មន្ទីរសម្រាកព្យាបាលជំងឺមានចំនួនសរុបទូទាំងប្រទេស ៤៣១កន្លែង ក្នុងនោះមាន ៤២៨កន្លែងដែលមានច្បាប់ មិនទាន់មានច្បាប់ ៣កន្លែង ដែលក្រសួងអះអាងថាកំពុងតែសុំច្បាប់។
លោក ម៉ម ប៊ុនហេង រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងសុខាភិបាល កន្លងមកក៏បាន ជំរុញសកម្មភាពលុបបំបាត់ឱសថក្លែងក្លាយនិងសេវាសុខាភិបាលខុសច្បាប់នៅឆ្នាំ២០១៦ និងអំពាវនាវឲ្យប្រជាពលរដ្ឋនិងអ្នកប្រកបវិជ្ជាជីវៈពេទ្យគោរពច្បាប់និងក្រមសីលធម៌វិជ្ជាជីវៈឲ្យបានល្អ។
លោក ម៉ម ប៊ុនហេង រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងសុខាភិបាល
