សមាជិកសភាម្នាក់របស់អូស្ត្រាលី បានប្ដេជ្ញាជំរុញឲ្យមានការស៊ើបអង្កេតដោយឯករាជ្យ និងពេញលេញទៅលើឃាតកម្មលើអ្នកវិភាគល្បីឈ្មោះ លោកបណ្ឌិត កែម ឡី កាលពី ៣ឆ្នាំមុន។
លោក កែម ឡី ត្រូវបានខ្មាន់កាំភ្លើងបាញ់សម្លាប់ទាំងកណ្ដាលថ្ងៃចែសនៅកណ្ដាលក្រុងភ្នំពេញកាលពីថ្ងៃទី១០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៦ ហើយមានតែបុរសតែម្នាក់ប៉ុណ្ណោះឈ្មោះ អឿត អាង ដែលហៅខ្លួនឯងថា ជួប សម្លាប់ ត្រូវបានចាប់ខ្លួន និងនាំយកទៅកាត់ទោសក្នុងសំណុំរឿងឃាតកម្មមួយនេះ។
ក្នុងសុន្ទរកថាថ្លែងនៅថ្ងៃប្រារព្ធពិធីរំឭកខួប ៣ឆ្នាំនៃឃាតកម្មលើលោក កែម ឡី នៅឯទីក្រុងមែលប៊ន កាលពីថ្ងៃម្សិលមិញ សមាជិកសភាសហព័ន្ធរបស់អូស្ត្រាលី លោក Julian Hills បានថ្លែងថា លោកនឹងស្នើទៅរដ្ឋាភិបាលអូស្ត្រាលី ឲ្យស្នើទៅរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ឲ្យបង្កើតក្រុមស៊ើបអង្កេតដោយឯករាជ្យមួយទៅលើឃាតកម្មអ្នកវិភាគរូបនេះ។
សមាជិកសភាអូស្ត្រាលីលោក Julian Hills បានថ្លែងថា៖ «ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមិនអើពើទៅនឹងការទាមទារឲ្យបង្កើតគណៈកម្មការស៊ើបអង្កេតហ្នឹងទេ អូស្ត្រាលីនឹងមានមូលដ្ឋានត្រឹមត្រូវ ដើម្បីពិចារណាដាក់ទណ្ឌកម្មលើមនុស្សជាគោលដៅ»។
លោក Julian Hills ថ្លែងបន្តថា៖ «ហើយពិភពលោកនឹងឆ្ងល់ថា មានអ្វីដែលធ្វើឲ្យលោក ហ៊ុន សែន ភ័យខ្លាចចំពោះការបង្កើតនូវក្រុមស៊ើបអង្កេតឯករាជ្យនេះ»។
អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា លោក ផៃ ស៊ីផាន បានជំរុញឲ្យដាក់ភស្តុតាងថ្មីៗ និងច្បាស់លាស់ ដើម្បីបើកដំណើរការស៊ើបអង្កេតលើសំណុំរឿងនេះឡើងវិញ។
លោក ផៃ ស៊ីផាន ប្រាប់វីអូឌីតាមតេឡេក្រាមនៅថ្ងៃនេះថា៖ «ករណីមានភស្តុតាងថ្មី ច្បាស់លាស់ និងយកជាការបាន ច្បាប់ធានានូវសុពលភាពក្នុងការបើកករណីសារជាថ្មី»។
អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន បានអះអាងថា រដ្ឋាភិបាលនឹងបដិសេធចំពោះការទាមទារនេះ ហើយលោកស្វាគមន៍ដល់ការដាក់ភស្តុតាងផ្សេងទៀតទៅឲ្យតុលាការស៊ើបអង្កេតបន្ថែមទៀត។
លោក សុខ ឥសាន ប្រាប់វីអូឌីតាមទូរស័ព្ទនៅថ្ងៃនេះថា៖ «អត់មានទេអាហ្នឹង! ទោះបីអ្នកឯងថាទាល់តែងាប់ទៀត ក៏គ្មាគេបង្កើតដែរ។ អត់ធ្វើតាមអ្នកណាទាមទារ ធ្វើតែតាមនីតិវិធីរបស់គេ តុលាការមានតួនាទីភារកិច្ចរបស់តុលាការទៅតាមនីតិវិធីរបស់តុលាការ ហើយបើអ្នកណាទាមទារ មានឯកសារភស្តុតាងអី យកទៅតុលាការ។ អាហ្នឹងគឺអ៊ីចឹង។ គាត់មិនមែនជាអ្នកកាត់ក្ដី គាត់ជាអ្នកពីក្រៅទេ។ គាត់គ្មានសិទ្ធិអីនឹងនិយាយជំនួសតុលាការទេ»។
ថ្ងៃឃាតកម្មលើអ្នកវិភាគរូបថ្ងៃទី១០ កក្កដា បានក្លាយជាទិវានៃការចងចាំ និងរំឭកឡើងវិញពីសំណាក់ក្រុមអ្នកគាំទ្ររូបលោក និងសកម្មជនការពារសិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
ទោះជាយ៉ាងណា យុវជន ៤នាក់ ដែលបានចូលរួមរំឭកថ្ងៃឃាតកម្មលើអ្នកវិភាគរូបនេះ ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួន។ ប៉ុន្តែ យុវជន ២រូបត្រូវបានដោះលែងវិញ ខណៈដែលយុវជន គង់ រ៉ៃយ៉ា និង សួង នាគព័ន្ធ ត្រូវបញ្ជូនទៅឃុំបណ្ដោះខ្លួនអាសន្ន ក្រោមបទចោទប្រកាន់ថា «បានញុះញង់ឲ្យប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋជាអាទិ៍»។
សមាជិកសភាអូស្ត្រាលីរូបនេះ បានថ្លែងទៀតថា ក្រុមសមាជិកសភាអូស្ត្រាលីបានចោទសួររកមូលហេតុនៃការហាមឃាត់ក្រុមអ្នកគាំទ្រ និងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស មិនឲ្យប្រារព្ធពិធីរំឭកខួបនៃឃាតកម្មនៅឯកន្លែងឃាតកម្ម។
លោក Julian Hills ថ្លែងបន្តថា៖ «ហេតុនេះ យើងឆ្ងល់ថា ប្រសិនបើលោក ហ៊ុន សែន គ្មានអ្វីលាក់បាំងទេ ហេតុអ្វីបានជារដ្ឋាភិបាលហាមឃាត់ការតវ៉ា និងការជួបជុំនៅខែនេះនៅឯកន្លែងឃាតកម្មលើលោក កែម ឡី»។
លោក Julian Hills និងសមាជិកសភាដទៃទៀត នឹងទាមទារទៅរដ្ឋាភិបាលអូស្ត្រាលី ឲ្យគៀងគរប្រទេសជិតខាងដទៃទៀត ឲ្យដាក់សម្ពាធលើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ឲ្យកែលម្អស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ទៅតាមកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស។
មន្ត្រីស៊ើបអង្កេតជាន់ខ្ពស់នៅសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក លោក ស៊ឹង សែនករុណា បានបង្ហាញការគាំទ្រឲ្យមានការស៊ើបអង្កេតដោយឯករាជ្យដែលមានការចូលរួមពីអ្នកជំនាញអន្តរជាតិទៅលើឃាតកម្មមួយនេះ ហើយលោកចាត់ទុកថា វានឹងជួយជម្រះមន្ទិលសង្ស័យពីសំណាក់មហាជនទៅលើរដ្ឋាភិបាលផងដែរ។
លោក ស៊ឹង សែនករុណា ប្រាប់ថា៖ «យើងចង់ឲ្យមានការបង្កើតគណៈកម្មការស៊ើបអង្កេតមួយដោយឯករាជ្យ ដែលមានអង្គការសហប្រជាជាតិចូលរួម ឬក៏អង្គការអន្តរជាតិដែលគេមានជំនាញ នៅក្នុងការសើបអង្កេតបានសហការរួមគ្នា ដើម្បីធ្វើការស៊ើបអង្កេតឲ្យមានភាពច្បាស់លាស់ ដើម្បីជម្រះនូវមន្ទិលសង្ស័យជាច្រើន ដែលអាជ្ញាធរកម្ពុជាបានធ្វើការស៊ើបអង្កេតកន្លងមក ដែលនៅមានភាពស្រពិចស្រពិល និងខ្វះទំនុកចិត្តពីប្រជាពលរដ្ឋ»។
លោក កែម ឡី ត្រូវបានខ្មាន់កាំភ្លើងបាញ់ប្រហារនៅកណ្ដាលទីក្រុងភ្នំពេញ តែមួយថ្ងៃប៉ុណ្ណោះក្រោយពីលោកបានចូលរួមបកស្រាយលើរបាយការណ៍ស៊ើបអង្កេតមួយរបស់អង្គការ Global Witness នៅក្នុងកម្មវិធីផ្សាយមួយរបស់វិទ្យុអាស៊ីសេរី។
របាយការណ៍ស៊ើបអង្កេតនោះមានចំណងជើងថា «Hostile Takeover» បានលាតត្រដាងអំពីបណ្ដាញជំនួញ និងអាជីវកម្មដល់ទៅ ១១៤ក្រុមហ៊ុន ដែលកាន់កាប់ភាគហ៊ុនដល់ទៅជាង ២០០លានដុល្លារ ពីសំណាក់សមាជិកក្រុមគ្រួសារ និងសាច់ញាតិរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន៕
