អ្នកវិភាគ និងអ្នកជំនាញគោលនយោបាយអន្តរជាតិ មើលឃើញថា ជំនួបពិភាក្សារវាងថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេសកម្ពុជា និងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់វៀតណាមកាលពីថ្ងៃម្សិលមិញ អាចមានរឿងនៅពីក្រោយឆាកបន្ថែមទៀត ជាជាងត្រឹមតែការប្តេជ្ញាពង្រឹងកិច្ចសហការ ព្រមទាំងដោះស្រាយបញ្ហាព្រំដែនរួមគ្នា ពីសំណាក់ថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេសទាំងពីរនោះ។
កាលពីថ្ងៃម្សិលមិញ ក្នុងជំនួបរវាងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ជាមួយលេខាធិការមជ្ឈិមបក្សកុម្មុយនីស្ត និងជាប្រធានខុទ្ទកាល័យមជ្ឈិមបក្សកុម្មុយនីសវៀតណាមលោក ង្វៀន វ៉ាន់ណេន នៅវិមានសន្តិភាព។
ទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោក ហ៊ុន សែន អះអាងថា ជំនួបនោះថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេសទាំងពីរបានប្តេជ្ញាធ្វើការងាររួមគ្នា ផ្លាស់ប្តូរសភាពការណ៍ក្នុងប្រទេស និងប្តេជ្ញាដោះស្រាយបញ្ហាព្រំដែននៃប្រទេសទាំងពីរផងដែរ។
មិនខុសអ្វីពីហ្វេសប៊ុករបស់លោក ហ៊ុន សែន នោះឡើយ រដ្ឋមន្ត្រីប្រតិភូអមនាយករដ្ឋមន្ត្រី លោក កៅ គឹមហួន បានប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានក្រោយជំនួបនោះថា ថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេសទាំងពីរ ពិតជាបានជជែកគ្នាអំពីការអភិវឌ្ឍ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរួមគ្នាទៅថ្ងៃអនាគត ព្រមទាំងបញ្ហាអភិវឌ្ឍន៍តាមព្រំដែនជាដើម។
លោក កៅ គឹមហួន មានប្រសាសន៍ថា៖ «ហើយអ្វីដែលកម្ពុជាទទួលបានសមិទ្ធផលទាំងឡាយ រួមទាំងការបន្តពង្រឹងសន្តិភាព ស្ថេរភាព និងការអភិវឌ្ឍ ជាពិសេសទៀតការអភិវឌ្ឍនូវ ដោយមិនមែនតែកម្ពុជា-វៀតណាមទេ គឺការអភិវឌ្ឍទឹកដីនៃព្រំប្រទល់នៃប្រទេសទាំងពីរនេះ»។
អ្នកវិភាគនយោបាយលោក ឯម សុវណ្ណរ៉ា មានប្រសាសន៍ថា ថ្នាក់ដឹកនាំវៀតណាមបានធ្វើដំណើរមកកម្ពុជាជាបន្តបន្ទាប់ ក្រោយទំនាក់ទំនងប្រទេសទាំងពីរនេះ មានភាពរយាលច្រើនក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ បន្ទាប់ពីកម្ពុជាបានបង្ហាញជំហរងាកទៅរកចិនកាន់តែខ្លាំង។
លោកមើលឃើញថា ជំនួបរវាងថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេសទាំងពីរកាលពីម្សិលមិញនោះ អាចមានរឿងសំខាន់ផ្សេងទៀត ពិសេសបញ្ហាសន្តិសុខក្នុងតំបន់តែម្តង ដោយថា បច្ចុប្បន្ន ចិនកុម្មុយនីស្តកាន់តែមានឥទ្ធិពលខ្លាំងមកលើកម្ពុជា ស្របពេលមានការចោទប្រកាន់រឿងយោធាចិននៅលើទឹកដីកម្ពុជាផង ដែលធ្វើឱ្យវៀតណាមកាន់តែបារម្ភ។
លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា បន្តថា៖ «បញ្ហានេះ វៀតណាម ក៏ដូចជាលោកខាងលិចដែរ គឺមានការបារម្ភ ពិសេសវៀតណាមមានការបារម្ភជាងគេពាក់ព័ន្ធបញ្ហាសន្តិសុខតំបន់ ព្រោះវៀតណាមពាក់ព័ន្ធជាមួយចិន រឿងសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ ប្រសិនបើចិនមានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយកម្ពុជា ត្រឹមកម្រិតធម្មតា កម្រិតការទូតធម្មតា វាមិនអីទេ ប៉ុន្តែ ប្រសិនបើដូចលោកខាងលិចចោទប្រកាន់មកលើកម្ពុជាយើង អាហ្នឹង ខ្ញុំគិតថា វៀតណាមកាន់តែបារម្ភខ្លាំងហើយ ព្រោះវាពាក់ព័ន្ធនឹងសុវត្ថិភាព សន្តិសុខតំបន់នៃផ្ទៃសមុទ្ររបស់វៀតណាមដែរ ពិសេសសមុទ្រចិនខាងត្បូង»។
រីឯសាស្ត្រាចារ្យផ្នែកកិច្ចការទូត និងកិច្ចការពិភពលោក នៃមហាវិទ្យាល័យ Occidental នៅសហរដ្ឋអាមេរិក និងជាអ្នកជំនាញគោលនយោបាយអន្តរជាតិ លោក អៀ សុផល បានឱ្យដឹងតាមសារអេឡិចត្រូនិកអ៊ីម៉ែលថា នៅក្រោយជំនួបថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេសទាំងពីរ មេដឹកនាំខ្មែរអាចប្រាប់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់វៀតណាមជាថ្មីទៀតអំពីជំហរនៃទំនាក់ទំនងកម្ពុជា-ចិន។
លោកថា មេដឹកនាំកម្ពុជាប្រហែលប្រាប់ទៅថ្នាក់ដឹកនាំវៀតណាមថា ខ្លួនមិនអនុញ្ញាតឱ្យចិនតាំងមូលដ្ឋានយោធាទ័ពជើងទឹកនៅលើទឹកដីនេះឡើយ ប៉ុន្តែ លោកថា បញ្ហានេះថ្នាក់ដឹកនាំវៀតណាមគេឆ្លាតណាស់ គេនឹងមិនជឿនូវអ្វីដែលលោក ហ៊ុន សែន ប្រាប់គេនោះទេ។
ចំណែកអ្នកវិភាគនយោបាយដែលកំពុងរស់នៅក្រៅប្រទេសវិញ លោក គឹម សុខ បានលើកឡើងថា ស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ន លោក ហ៊ុន សែន ក៏មានក្តីបារម្ភខ្លាំង ពិសេសបារម្ភចំពោះការលូកដៃរបស់វៀតណាម ដើម្បីរុះរើក្បាលម៉ាស៊ីនគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងរដ្ឋាភិបាលរបស់លោកតែម្តង។
លោក គឹម សុខ មានប្រសាសន៍ថា៖ «ពីព្រោះទី១ យួន ក៏មិនពេញចិត្តចំពោះលោក ហ៊ុន សែន ដែលស្និតយ៉ាងជ្រៅជាមួយហ្នឹងចិនដែរ ហើយទី២ យួនកំពុងក្លាយជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិកទាំងការទូត សេដ្ឋកិច្ច ពាណិជ្ជកម្ម និងយោធា។ ដូច្នេះ យួនអាចពិចារណាយុទ្ធវិធីណាមួយក្នុងការផ្គូរផ្គង ផ្លាស់ប្តូរក្បាលម៉ាស៊ីដឹកនាំគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដើម្បីឱ្យស្របទៅនឹងនយោបាយរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក»។
កាលពីពាក់កណ្តាលខែវិច្ឆិកា ២០១៨ សារព័ត៌មាន The Asia Times បានចុះផ្សាយអត្ថបទរបស់ខ្លួនមួយដែលមានចំណងជើងថា កម្ពុជាអាចក្លាយជាចំណុចស្នូលនៃសង្គ្រាមត្រជាក់ថ្មីមួយ ដោយថា កម្ពុជាងាកទៅរកចិនខ្លាំង និងឥតងាករេ។
សារព័ត៌មាននេះ អះអាងថា កម្ពុជាបានផ្តល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចទៅក្រុមហ៊ុនចិនជាង ៤៥ ០០០ហិកតា រយៈពេល ៩៩ឆ្នាំ នៅខេត្តកោះកុង ហើយចិនបានសាងសង់កំពង់ផែសមុទ្រទឹកជ្រៅដែលអាចឲ្យកប៉ាល់ចម្បាំងចិនចូលចតបាន និងព្រលានយន្តហោះយ៉ាងធំ ដោយថា នេះអាចជាមូលដ្ឋានយោធារបស់ចិនផងដែរ។ ប៉ុន្តែ អត្ថបទនេះ ត្រូវបានមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលច្រានចោលជាបន្តបន្ទាប់។
ក្រោយពេលអត្ថបទនេះ ចេញផ្សាយ សកម្មភាពទស្សនៈកិច្ចទៅវិញទៅមករវាងថ្នាក់ដឹកនាំជាន់ខ្ពស់ប្រទេសទាំងពីរ មិនក្រោមពី ១០លើកឡើយចាប់តាំងពីចុងខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៨មក ៕
