រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ លោក វេង សាខុន អះអាងថា កម្ពុជានឹងបំពាក់ប្រព័ន្ធកំណត់ទីតាំង GPS (Global Positioning System)នៅលើទូកនេសាទទាំងអស់ ជាកិច្ចខិតប្រឹងប្រែងរបស់សមត្ថកិច្ចកម្ពុជា ដើម្បីបង្ក្រាបបទល្មើសនេសាទ។
រដ្ឋមន្ត្រីកសិកម្មរូបនេះ បានបញ្ជាក់បែបនេះកាលពីថ្ងៃម្សិលមិញនេះ នៅពេលអ្នកសារព័ត៌មានសាកសួរអំពីចំណាត់ការរបស់ក្រសួងបង្ក្រាបបទល្មើសជលផលនៅកម្ពុជា។
លោក វេង សាខុន ឱ្យដឹងថា រដ្ឋបាលជលផលនឹងចុះបញ្ជីទូកនេសាទ និងបំពាក់ឧបករណ៍កំណត់ទីតាំងភូមិសាស្ត្រ GPS លើទូកនេសាទទាំងអស់នៅទូទាំងប្រទេសឱ្យបានមុនឆ្នាំ២០២៣។
លោក វេង សាខុន ថ្លែងថា៖ «ទិសដៅរបស់យើងដែលត្រូវធ្វើបន្តនេះ គឺគ្រប់ទូកនេសាទទាំងអស់ត្រូវតែតម្លើង GPS ហើយភ្ជាប់ជាមួយ Satellite (ផ្កាយរណប)។ យើងអាចត្រួតពិនិត្យនៅពេលខាងមុខថា ទូកនេសាទមួយណាជាទូកនេសាទប្រព្រឹត្តិបទល្មើសទាំងទឹកសាបទាំងសមុទ្រ។ នេះជាផែនការដែលយើងរួមគ្នាធ្វើបន្ត»។
លោករដ្ឋមន្ត្រីរូបនេះ បន្ថែមថា ប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យាទាំងអស់នេះ បានទទួលការគាំទ្រជាថវិកាពីសហភាពអ៊ឺរ៉ុបក្នុងគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍វិស័យជលផលប្រកបដោយចេរភាព និងបរិយាប័ន្ន ឬការរួមបញ្ជូលគ្រប់ភាគីនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
ទិន្នន័យទូកនេសាទដែលផ្ដល់ឱ្យដោយប្រធានរដ្ឋបាលជលផល លោក អេង ជាសាន បង្ហាញថា គិតត្រឹមបំណាច់ខែកក្កដាឆ្នាំនេះ ទូកនេសាទនៅតំបន់សមុទ្រកម្ពុជាមានចំនួន ៧ ៧១៥គ្រឿង ក្នុងនោះ ទូកចែវចំនួន ១៣៤គ្រឿង ទូកម៉ាស៊ីនកម្លាំងក្រោម ១០សេះ ៤ ៩៣៤គ្រឿង ទូកកម្លាំងលើស ១០សេះ ២ ៦៤៧គ្រឿង។ ទូកដែលមានកម្លាំងលើសពី ១០០សេះ មានជាង ៣០០គ្រឿង។ នៅទឹកសាបចំនួនទូកសរុបមានជាង ១០ម៉ឺនគ្រឿង ( 109 298គ្រឿង) ដែលភាគច្រើនជាទូកតូចៗ។
លោកអេង ជាសាន ប្រាប់វីអូឌីថា ពុំមានក្រុមហ៊ុននេសាទដែលធ្វើអាជីវកម្មនេសាទនៅកម្ពុជាឡើយ។ លោកមិនទាន់អាចបញ្ជាក់បានទេ ពីកាលបរិច្ឆេទនៃការបំពាក់ GPS នៅលើទូកនេសាទនេះ។
ប្រធានសម្ព័ន្ធនេសាទកម្ពុជា ដែលធ្វើការងារអភិរក្សជលផលនៅបឹងទន្លេសាបខេត្តពោធិ៍សាត់ លោក ឡុង សូចែត មានប្រសាសន៍ថា លោកស្វាគមន៍ចំណាត់ការរបស់ក្រសួងកសិកម្មក្នុងការប្រឆាំងបទល្មើសជលផល តែលោកស្នើសុំឱ្យការអនុវត្តចំណាត់ការទាំងអស់ឱ្យមានប្រសិទ្ធិភាពជាងមុន។
ប្រជានេសាទម្នាក់រស់នៅខេត្តកោះកុងឈ្មោះ សុះ បង្ហាញទស្សនៈផ្ទាល់ខ្លួនថា លោកមិនជឿថា គម្រោងការដាក់ GPS នៅតាមទូកនេសាទនោះ ជាគម្រោងផ្ដល់ផលប្រយោជន៍ចំពោះប្រជាពលរដ្ឋនោះទេ។
លោក សុះ ៖ «គាត់យកទៅដាក់ក្នុងព្រៃក្នុងអីហ្នឹងមួយរយៈ ដើម្បីតាមដានថា អ្នកណាចាប់សត្វចាប់អ្វី តែលទ្ធផលគ្មានបានអីទេ អត់បានបង្ហាញពលរដ្ឋអីផង។
យកមកបំពាក់ក្នុងទូក ប្រជាពលរដ្ឋគាត់យកថវិកាក្នុងការបំពាក់នៅទូកហ្នឹង គាត់អនុវត្តនិតិវិធីរបស់គាត់មក គាត់បិទនេសាទខុសច្បាប់ហ្នឹងហ្មង គឺវាល្អ វាជួយប្រជាពលរដ្ឋបានច្រើន។
គាត់គួរតែតឹងតែងចំពោះបទអ្នកណានេសាទក្នុងដែនតំបន់ស្មៅសមុទ្រ តំបន់ហាមឃាត់តែប៉ុណ្ណឹងពលរដ្ឋអូខេបាត់ហើយ»។
លោក សុះ បន្តថា បច្ចុប្បន្ន អ្នកភូមិរបស់លោក នេសាទបានផលតិចតួចដោយសារធនធានជនផលខ្សត់ខ្សោយ ហើយលោកថា ម្យ៉ាងទៀតអ្នកភូមិនេសាទ រកត្រីមិនឈ្នះឈ្មួញនេសាទធំៗផង។
លោក សុះ ៖ «កុំឱ្យឌុន(អូស) ក្នុងទឹករាក់កន្លែងតំបន់ស្មៅសមុទ្រអីហ្នឹងទៅអូខេហើយ តែដោយសារគាត់(មន្ត្រីជលផល)ធ្វើអត់បានសោះ។ ចេះតែចាប់ៗ តែលបខ្យល់ដាក់ពេញសមុទ្រហិនអស់។ ត្រីក្ដាមបង្គារពស់អន្ទង់អីចូលទាំងអស់ លបហ្នឹងយកពីវៀតណាមមកមានប្រើស ២ គឺទឹកនាចក៏ត្រូវ ជោរក៏ត្រូវដាក់ដល់បាតដីវាមានប្រវែង ១១ម៉ែត្រ ឬ ១០ម៉ែត្រ»។
ទាក់ទងនឹងការបង្ក្រាបបទល្មើសជលផល លោករដ្ឋមន្ត្រី វេង សាខុន អះអាងថា ពេលខាងមុខនេះជាពេលដែលត្រូវបង្ក្រាបបទល្មើសទាំងអស់ឱ្យបានជាដាច់ខាតរួមទាំងទូកថៃ ឬវៀតណាមដែលធ្លាប់តែលួចចូលនេសាទខុសច្បាប់ក្នុងដែនទឹកកម្ពុជាផង។
ទិន្នន័យដែលផ្ដល់ដោយប្រធានរដ្ឋបាលជលផល បញ្ជាក់ថា ការបង្រ្កាបបទល្មើសនេសាទឆ្នាំ២០១៩ គិតត្រឹមថ្ងៃទី២០ ខែកក្កដាមានចំនួន ១ ៦២២ករណី ក្នុងនោះបញ្ជូនសំណុំរឿងទៅតុលាការ ៩២ករណីនិងផាកពិន័យ ៤២ករណីក្នុងនោះ បញ្ជូនជនសង្ស័យចំនួន ៨៣នាក់ក្នុងចំណោមនោះជនសង្ស័យ ០៨នាក់ ត្រូវតុលាការចោទប្រកាន់ហើយសម្រាប់ឃុំខ្លួនក្នុងពន្ធនាគារ។
របាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំរបស់រដ្ឋបាលជលផល បង្ហាញថា ការបង្រ្កាបបទល្មើស នៅឆ្នាំ២០១៨ មានចំនួន៣ ១៦៦ករណី និងបញ្ជូនសំណុំរឿងទៅតុលាការចំនួន៧៤ករណី ក្នុងនោះអ្នកនេសាទ ៤២នាក់ជាប់ពន្ធនាគារ៕