អ្នករាយការណ៍ពិសេសអង្គការសហប្រជាជាតិ ទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សប្រចាំកម្ពុជា អ្នកស្រី រ៉ូណាស្មីត (Rhona Smith) កត់សម្គាល់ថា លំហរប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា គ្របដណ្ដប់ទៅដោយការគាបសង្កត់សិទ្ធិនយោបាយ។ នេះបើតាមរបាយការណ៍កម្រាស់ ២០ទំព័ររបស់អ្នកស្រី រ៉ូណា ស្មីត ដាក់ជូនកិច្ចប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិ នៅក្រុងហ្ស៊ឺណែវ ប្រទេសស្វីស។
ក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិ ចាប់ផ្តើមកិច្ចប្រជុំលើកទី៤២របស់ខ្លួន ចាប់ពីថ្ងៃទី០៩ ដល់ថ្ងៃទី២៧ ខែកញ្ញានេះ។ កិច្ចប្រជុំនេះនឹងលើកយកបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សរបស់កម្ពុជាមកពិភាក្សាក្នុងប្រធានបទទី៦០ និយាយពី ស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា និងរបាយការណ៍របស់អ្នករាយការណ៍ពិសេសស្ដីពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា។
អ្នកស្រី រ៉ូណា ស្មីត (Rhona Smith) បានសរសេរក្នុងរបាយការណ៍ថា មួយឆ្នាំបន្ទាប់ពីការបោះឆ្នោត ស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា នៅតែគ្របដណ្ដប់ដោយការសង្កត់សង្កិនសិទ្ធិនយោបាយ។
អ្នកស្រីបន្តថា អតីតមេបក្សប្រឆាំង លោក កឹម សុខា នៅតែស្ថិតក្នុងការឃុំឃាំងសិទ្ធិនយោបាយ ខណៈដែលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាកាន់អំណាចផ្តាច់មុខ។
អ្នកស្រីបញ្ជាក់ក្នុងរបាយការណ៍ថា ជាប្រការមួយសោកស្ដាយដែលអាជ្ញាធរកម្ពុជាមិនអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកស្រីចូលជួបលោក កឹម សុខា និងអ្នកទោសនយោបាយមួយចំនួនដែលកំពុងជាប់ឃុំ អំឡុងពេលដែលអ្នកស្រីមកបំពេញការងារនៅកម្ពុជា។
អ្នកស្រីផ្តល់អនុសាសន៍ឱ្យបក្សកាន់អំណាចដោះលែង លោកកឹម សុខា បើកចំហរលំហប្រជាធិបតេយ្យ សេរីភាពសារព័ត៌មាន អនុម័តច្បាប់ស្ដីពីសិទ្ធិទទួលបានព័ត៌មានឱ្យបានឆាប់ ធានាសិទ្ធិជនជាតិភាគតិច និងពង្រឹងការគោរពច្បាប់ប្រឆាំងពុករលួយ ជាដើម។
ឧត្តមស្នងការសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិ អ្នកស្រី មីឆែល បាឆេលេត ( Michelle Bachelet) ក៏បានលើកនូវការព្រួយបារម្ភពីស្ថានភាពសិទ្ធិនៅកម្ពុជាដែរ។ អ្នកស្រីស្នើឱ្យរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បើកចំហរសេរីភាពមូលដ្ឋានជូនប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីធានាឱ្យមានការអភិវឌ្ឍន៍យូរអង្វែង។
ឆ្លើយតបនឹងបញ្ហានេះ អនុប្រធានគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា និងជាអ្នកនាំពាក្យ លោក ជិន ម៉ាលីន ចាត់ទុកថា ការលើកឡើងពីចំណុចអវិជ្ជមាននៃបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា ជារឿងធម្មតា ខណៈដែលលោកអះអាងថា មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃអង្គការសហប្រជាជាតិ ក៏បានលើកឡើងពីចំណុចល្អរបស់កម្ពុជាដែរ។
លោក ជិន ម៉ាលីន មានប្រសាសន៍ថា៖ «សម្រាប់រដ្ឋាភិបាល យល់ថា នេះគ្រាន់តែការទទួលព័ត៌មានមួយជ្រុងប៉ុណ្ណោះទេ។ រាជរដ្ឋាភិបាលនឹងបន្តធ្វើការជាមួយឧត្តមស្នងការ និងភ្នាក់ងារសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការសហប្រជាជាតិផ្សេងៗទៀត ដើម្បីធ្វើការពន្យល់បកស្រាយ និងបញ្ជាក់ថា ក្ដីកង្វល់នេះ មិនមែនជាបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សដូចដែលក្រុមមួយចំនួនលើកឡើងទេ តែវាជាយន្តការអនុវត្តច្បាប់របស់កម្ពុជា។ យើងនឹងព្យាយាមធ្វើការតាមយន្តការការទូតរបស់យើង»។
ជាការឆ្លើយតបទៅនឹងការលើកឡើងពីអ្នកស្រី រ៉ូណា ស្មីត ថា អ្នកស្រីមិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យជួបលោក កឹម សុខា ដែលកំពុងជាប់ឃុំនៅក្នុងផ្ទះនោះ លោក ជិន ម៉ាលីន ប្រាប់ថា៖ «ទោះបីយូអិន ឬមិនយូអិនអីក៏ដោយ ឱ្យតែមកបំពេញទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជា ត្រូវគោរពច្បាប់កម្ពុជា បានន័យថា បុគ្គលដែលស្ថិតក្នុងដំណើរការនៃការស៊ើបសួរអ្នកណាក៏ដោយដែលចង់ជួប គឺត្រូវមានការអនុញ្ញាតពីចៅក្រមស៊ើបសួរ។ បើចៅក្រមស៊ើបសួរយល់ថា ការស៊ើបសួរនេះ មិនប៉ះពាល់ដល់ការស៊ើបសួររបស់គាត់ទេ គាត់អនុញ្ញាត»។
ទាក់ទងនឹងស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជានេះ អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលជាតិអន្តរជាតិចំនួន ២៨ បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយកាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែសីហាកន្លងមក ដោយជំរុញឱ្យកិច្ចប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិ ជួយស្ដារស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាឡើងវិញ។
ជាស្ថាប័នមួយដែលបានចូលរួមចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍នេះ ប្រធានបណ្ដាញយុវជនកម្ពុជា លោក ទឹម ម៉ាឡៃ មានប្រសាសន៍ថា លោកចង់ឃើញស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាល្អប្រសើរជាងសព្វថ្ងៃ។
លោក ម៉ាឡៃ បញ្ជាក់ថា សព្វថ្ងៃនេះ បក្សកាន់អំណាចនៅកម្ពុជា បានរឹតបន្តឹងខ្លាំងលើសិទ្ធិនយោបាយរបស់ពលរដ្ឋ និងសង្គមស៊ីវិល ដែលទង្វើទាំងនោះរួមមាន ការគំរាមកំហែង ការចាប់ដាក់គុក និងបំបិទសិទ្ធិសេរីភាពបញ្ចេញមតិជាដើម។
លោក ទឹម ម៉ាឡៃ ៖«ក្នុងនាមអង្គការសង្គមស៊ីវិល យើងមានក្ដីបារម្ភទៅលើការវិវត្តលើការអភិវឌ្ឍនៅក្នុងប្រទេសជាតិ។ ស្ថានភាពទាំងនេះ ប៉ះពាល់ដល់ប្រយោជន៍ដល់ប្រជាពលរដ្ឋ និងប្រទេសជាតិទាំងមូល។ សង្ឃឹមថា រដ្ឋាភិបាលខ្លួនឯង និងប្រជាពលរដ្ឋ នឹងចូលរួមធ្វើយ៉ាងណាឱ្យមានប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដ នាំឱ្យមានការគោរពសិទ្ធិមនុស្សដែលមានស្ដង់ដារជាសកលព្រមទាំងមានលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដ»។
របាយការណ៍សង្គមស៊ីវិលដែលធ្វើការងារផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស បញ្ជាក់ថា គិតមកដល់បំណាច់ខែសីហាកន្លងទៅនេះ មន្ត្រីមូលដ្ឋានរបស់អតីតគណបក្សប្រឆាំងចំនួន ២២នាក់ ត្រូវបានចាប់ខ្លួន និងជាង ១៤០នាក់ ត្រូវបានកោះហៅមកសាកសួរដោយសមត្ថកិច្ច។
របាយការណ៍សិក្សាស្រាវជ្រាវមួយរបស់មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាកាលពីខែសីហាកន្លងមក រកឃើញថា សិទ្ធិសេរីភាពនៃការជួបប្រជុំ ត្រូវបានរឹតត្បិតកាន់តែខ្លាំងឡើង៕
