រៀងរាល់ថ្ងៃកម្មកររាប់សិបនាក់បានឈរតំរាបជួរគ្នា ខ្លះទៀតអង្គុយរង់ចំាការផ្តល់យោបល់ ពិនិត្យ និងព្យាបាលជំងឺពីគ្រូពេទ្យឯកជន មួយកន្លែងស្ថិតនៅរាជធានីភ្នំពេញ។
មន្ទីរសម្រាកព្យាបាល និងសម្ភព មូលមិត្ត ស្ថិតនៅសង្កាត់ចោមចៅ ខណ្ឌពោធ៍សែនជ័យ រាជធានីភ្នំពេញ។ មន្ទីរពេទ្យនេះ មានផ្តល់សេវាព្យាបាលជំងឺទូទៅ សម្រាប់កម្មករ កម្មការិនី ដែលគ្រោះថ្នាក់ក្នុងម៉ោងការងារ និងក្រៅម៉ោងការងារ ដោយមិនគិតថ្លៃ ពោលឲ្យតែពួកគេមាន កាតបេឡាជាតិរបបសន្តិសុខសង្គម ឬហៅថា (ប.ស.ស)។
សេវាដែលផ្តល់នោះរួមមាន គ្រោះថ្នាក់ក្នុងម៉ោងការងារ និងការថែទំាជំងឺទូទៅ។ គ្រោះថ្នាក់ក្នុងម៉ោងការងារដូចជា មុតម្ជុលដេរ ម្ជុលម៉ាស៊ីនផុង រលូតកូន និងគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ពេលធ្វើដំណើរមកធ្វើការងារជាដើម។ រីឯការថែទំាជំងឺទូទៅ ដូចជា ជំងឺផ្តាសាយ ក្តៅខ្លួន វិលមុខ រាក រលាកក្រពះ ពោះវៀន និងសុខភាពចុះខ្សោយរហូតដល់សម្លប់ជាដើម។
ដៃបណ្តោងសឺរ៉ូម ដេកលើគ្រែអ្នកជំងឺ អ្នកស្រី កង គន្ធា កម្មការនៅរោងចក្រស៊ីនតាយ ផ្តុំផ្លូវវេងស្រេង បានរៀបរាប់ប្រាប់អ្នកយកព័ត៌មានថា គាត់គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ របួសជើង ហើយត្រូវបានរោងចក្របញ្ជូនឲ្យមកព្យាបាលជំងឺនៅមន្ទីរពេទ្យឯកជននេះ ដោយសារគាត់មានកាត ប.ស.ស។ អ្នកស្រីនិយាយថា «ខាងក្រុមហ៊ុនខ្ញុំ គេបញ្ជូនមកឲ្យតែមាន នៅរ៉ោងចក្រក៏ដោយ ឈឺនៅផ្ទះយើងក៏ដោយ ក៏មកអត់អស់សេវាដែរ ឲ្យតែមានកាត ប.ស.ស»។
តាមអ្នកសារព័ត៌មានសាកសួរទៅកាន់កម្មករមិនតិចជាង២០នាក់នោះទេ ពួកគេដែលមកព្យាបាលជំងឺនៅមន្ទីរពេទ្យឯកជនមូលមិត្ត សុទ្ធតែមានប័ណ្ណ (ប.ស.ស) ដែលចេញដោយបេឡាជាតិរបបសន្តិសុខសង្គម។ ពួកគេថា មុននឹងបានប័ណ្ណនេះយកមកប្រើប្រាស់ លុះត្រាតែកម្មករបង់លុយ២ទៅ៣ដុល្លារ ក្នុងមួយខែ ជាថ្នូរនឹងការព្យាបាលជំងឺ ដោយមិនបង់លុយ។
ទឹកមុខស្លេកស្លំាង អង្គុយលើកៅអីរង់ចំាគ្រូពេទ្យ កម្មការិនីនៅរោងកច្រកាត់ដេរសំលៀកបំពាក់ផ្តុំផ្លូវវែងស្រេង សុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះ បានរៀបរាប់ថា គាត់វិលមុខ ចុកពោះ ទើបធ្វើដំណើរមកមន្ទីរពេទ្យឯកជននេះឲ្យជួយពិនិត្យសុខភាពនិងផ្តល់ថ្នាំសម្រាប់ព្យាបាលជម្ងឺ។ កញ្ញាថា មូលហេតុដែលធ្វើឲ្យសុខភាពគាត់ចុះខ្សោយបែបនេះ ដោយសារថៅកែរោងចក្របង្ខំឲ្យធ្វើការលើសម៉ោង និងបរិភោគអាហារមិនមានជាតិវីតាមីនគ្រប់គ្រាន់ជាដើម។ កញ្ញារូបនេះនិយាយថា «រោងចក្រខ្ញុំថែម៉ោង៨ដែរ[ម៉ោង៨យប់] ម៉ោង៨មួយខែ ថ្ងៃបុណ្យធ្វើរហូត ថ្ងៃបុណ្យ ថ្ងៃអាទិត្យអត់មានសម្រាកផង មិត្តភ័ក្តិខ្ញុំសន្លប់ម្សិលមិញគ្នាឈឺចុកពោះសុំចេញម៉ោង៤ អត់ឲ្យចេញទេ ហើយសុំច្បាប់ចេញកន្លះថ្ងៃក៏អត់ឲ្យចេញដែរថាខោអាវគេប្រញ៉ាប់ ព្រោះប្រធានខ្លាចចិនដែរ បើចិនមិនឲ្យចេញ ប្រធានក៏មិនឲ្យកម្មករចេញដូចគ្នា ទាល់តែសន្លប់នៅនឹងម៉ាស៊ីនបាននាំគ្នាមកពេទ្យហ្នឹងដែរ[ពេទ្យមូល មិត្ត]»។
កម្មកររោងចក្រខ្វាងទុង ឃ្លុយស៊ី សង្កាត់ចោមចៅ រាជធានីភ្នំពេញ អ្នកនាង នី នន់ ឈរតម្រង់ជួ ឈចំាគ្រូពេទ្យពិនិត្យសុខភាពនៅមុខច្រកចូល សម្ភព មូលមិត្ត បានឲ្យដឹងថា គាត់និងគ្រួសារមិនទៅព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យរដ្ឋ ដែលនៅឆ្ងាយពីផ្ទះនិងកន្លែងធ្វើការនោះទេ។ អ្នកនាងថា ពួកគាត់តែងតែមកព្យាបាលជំងឺនៅមន្ទីរពេទ្យឯកជនមូលមិត្តនេះ ដោយថានៅជិតផ្ទះនិងកន្លែងធ្វើការរបស់គាត់។
អ្នកនាង នី នន់ បានបញ្ជាក់ថា គាត់ចំណាយថវិកាបង់ឲ្យ ប.ស.ស ក្នុង១ខែ៣ដុល្លារ អាចជួយឲ្យពួកគេ ទទួលបានផលវិជ្ជមានច្រើនពីសេវានេះ។ អ្នកនាងនិយាយថា «ពេលយើងឈឺទៅអត់លុយមើលយើងបានពេទ្យ យើងបង់សេវាហើយ ជួយសម្រួលលុយយើងខ្លះដែរ ពេលយើងឈឺ ដោយសារថ្លៃផ្ទះជួលផង ថ្លៃហូបផង»។
ដើរចេញពីកន្លែងបើកថ្នំាព្យាបាលសុខភាព លោក ជុំ វុត្ថា កម្មករនៅរោងចក្រស្បែកជើង ហូសីនតាយ ស្ថិតនៅសង្កាត់ចោមចៅ ខ័ណ្ឌពោធិ៍សែនជ័យ ដែលទើបតែមកព្យាបាលជំងឺនៅមន្ទីរពេទ្យឯកជននេះជាលើកដំបូង បានលើកឡើងថា សេវានៅមន្ទីរពេទ្យមូលមិត្តល្អគួរសមដែរ។
លោក ជុំ វុត្ថា បានឲ្យដឹងថា នៅពេលពួកគេទៅព្យាបាលជំងឺនោះ ត្រូវចំណាយពេល១០ទៅ៣០នាទី ជាពិសេសចាប់ពីម៉ោង៤រសៀលដល់ម៉ោង៨យប់ ដោយសារមានកម្មករច្រើនសំរាកពីការងារ ទៅពិនិត្យនិងព្យាបាលជំងឺនៅទីនោះ។ ប៉ុន្តែលោកប្រាប់ទៅកម្មករដែលមានបំណងចង់ទៅរកសេវាសុខភាពនៅមន្ទីរពេទ្យមូលមិត្ត ត្រូវរង់ចំាដោយភាពអត់ធ្មត់។ លោកអំពាវនាវថា «ខ្ញុំសំណូមពរឲ្យបងប្អូនកម្មករទំាំងអស់ឲ្យគាត់រត់មករកសេវា[សឮប.ស.ស]ដោយសារយើងបានបង់វិភាគទានខាងពេទ្យហើយ គួរតែព្យាយាមមករកសេវានេះ យើងព្យាយាមអត់ធ្មត់បន្តិច ព្រោះដោយសារមនុស្សច្រើន បងខ្លះគាត់គិតថា ពេទ្យនេះយូរដូចជារាងយឺតបន្តិច អត់សូវមានការអត់ធ្មត់គាត់រត់ទៅកន្លែងផ្សេង អស់លុយគាត់ផ្សេងទៀត»។
យ៉ាងណាក៏ដោយ កម្មករដែលមកព្យាបាលជំងឺទំាងនោះបាននិយាយប្រហាក់ប្រហែលគ្នាថា ពួកគេមកព្យាលជំងឺនៅក្នុងម៉ោងការងារ ថៅកែរោងចក្រមិនកាត់ប្រាក់ខែនោះទេ ប៉ុន្តែត្រូវមានឯកសារពិនិត្យសុខភាពនិងព្យាបាលជំងឺ ចេញពីពេទ្យរដ្ឋ និងពេទ្យឯកជន មូលមិត្ត នេះ។
ប្រធានរដ្ឋបាលនៅមន្ទីរពេទ្យមូលមិត្ត លោក សម សុវិសាល បានឲ្យដឹងថា មន្ទីរពេទ្យនេះផ្តល់សេវាមិនគិតថ្លៃដល់កម្មករ កម្មការិនីចាប់ពីចុងឆ្នាំ២០១៦ ដោយសហការជាមួយបេឡាជាតិរបបសន្តិសុខសង្គម (ប.ស.ស) និងរោងចក្រជាង៣០០រោងចក្រ។ ប៉ុន្តែលោកថា កម្មករដែលមកពិនិត្យ និងព្យាបាលជំងឺទៀងទាត់ មានប្រមាណ៦០រោងចក្រតែប៉ុណ្ណោះ។
របាយការណ៍ពេទ្យ មូល មិត្ត បានឲ្យដឹងថា ការព្យាបាលជំងឺដល់កម្មករ កម្មការិនី ដែលបង់សេវាឲ្យ ប.ស.ស មានពីរករណី គឺករណីទីមួយ គ្រោះថ្នាក់ក្នុងម៉ោងការងារ និងទីពីរ ការថែទំាសុខភាពទូទៅ។
លោក សម សុវិសាល បានបញ្ជាក់ថា ចាប់ពីថ្ងៃចន្ទដល់ថ្ងៃសៅរិ៍ កម្មករ កម្មការិនី បាននាំគ្នាស្រុកមកព្យាបាលជំងឺនៅមន្ទីរពេទ្យមូលមិត្តនេះក្នុងមួយថ្ងៃចន្លោះពី៦០ទៅ១០០នាក់ ខណៈថ្ងៃអាទិត្យ អ្នកទៅព្យាបាលជំងឺមានចន្លោះពី១៥០នាក់ទៅ២០០នាក់។ លោកសង្កេតឃើញថា អ្នកជំងឺគ្រោះថ្នាក់ក្នុងម៉ោងការងារ មានតិចជាងអ្នកជំងឺថែទំាសុខភាពទូទៅ។ លោកបញ្ជាក់ថា «យើងនិយាយទិន្នន័យខែមួយ គ្រោះ ថ្នាក់ការងារ អាចបានជាង៥០០នាក់ក្នុងមួយខែ តែសម្រាប់ថែទំាសុខភាពទូទៅបានជាង៤០០០នាក់ក្នុងមួយខែ បើយើងគិតទៅខុសគ្នាច្រើន អត់ថេរទេគឺឡើងរហូត»។
ចំណែក ករណីដែលកម្មករ កម្មការិនីមួយចំនួនបានត្អូញត្អែរថា គ្រូពេទ្យមូលមិត្តមិនបានផ្តល់សេវាទាន់ពេលវេលានោះ? លោក សម សុវិសាល ទទួលស្គាល់ថា ពិតជាមានការផ្តល់សេវាយឺតយ៉ាវខ្លះមែន ដោយសារគ្រូពេទ្យមានមិនទាន់គ្រប់តាមតម្រូវការនៅឡើយ និងកំពុងជូនដំណឹងជ្រើសរើស៤រូបបន្ថែមទៀត។
ទោះជាបែបនេះក្តី លោក សុវិសាល ស្នើសុំឲ្យអ្នកដែលមកទទួលសេវាពីស្ថាប័ននេះ មានការអត់ធ្មត់ និងប្រើសីលធម៌ឲ្យល្អទៅកាន់គ្រូពេទ្យ។ លោកបន្ថែមថា «សូមណូមពរថា បើសិនជាពេទ្យរវល់ មិនមែនថាគេទុកយើងចោលទេ ជួនកាលគេរវល់ដោយសារអ្នកជំងឺមួយទៀត ដែលគាត់គ្រោះថ្នាក់ជាងយើងទៀង គេទៅមើលអ្នកធ្ងន់មុន បន្ទាប់មកបានគេមកមើលយើង តែក៏គេអត់ទុកយើងចោលដែរគេនៅតែមកមើល យើង ចង់ឲ្យគាត់បើអាចឲ្យគាត់ចំាទៅ ឬមួយក៏បើសិនជាពេទ្យយូគាត់អាចទៅទឿនទៅ តែសុំឲ្យពាក្យសម្តី ឲ្យថាគាត់សមរម្យជាមួយពេទ្យតិចទៅ តែករណីនេះតិចណាស់មិនសូវជាមានទេ»។
ប្រធានសហភាពការងារកម្ពុជាលោក អាត់ ធន់ យល់ថា ការផ្តល់សេវាថែទំាសុខភាពទូទៅដល់កម្មករដោយឥតគិតថ្លៃនេះជារឿងល្អ ដោយថាកម្មករភាគច្រើនក្រីក្រ និងជួបបញ្ហាសុខភាពជំងឺទូទៅ។ លោកថា សហជីពលោកនឹងតាមដានពីការផ្តល់សេវារបស់ពេទ្យរដ្ឋនិងឯកជនមួយចំនួនដែលបានចុះកុងត្រាជាមួយ ប.ស.ស ដោយលោកថា មន្ទីរពេទ្យមួយចំនួនមិនទាន់ផ្តល់សេវាឲ្យបានល្អនៅឡើយដល់កម្មករ។ លោកមានប្រសាសន៍ថា «ក្រសួងសុខាភិបាលត្រូវតែពង្រឹងនូវសមត្ថិភាពនិងគុណភាពរបស់ពេទ្យទំាងអស់ ដើម្បីផ្តល់សេវាឲ្យទៅខាងអ្នកដែលជាសមាជិករបស់ ប.ស.ស ទទួលបានល្អ ហើយបើសិនក្នុងករណីអនុវត្តមិនបានល្អអាចពិន័យ ហើយបើចំាបាច់ទេ គឺថាដាក់ទណ្ឌកម្មមន្ត្រីពេទ្យនោះ ធ្វើម៉េចឲ្យពួកគាត់ប្រឹងផ្តល់សេវា ហើយបើមិនដូច្នេះទៀត ខ្ញុំគិតថាបញ្ហាហ្នឹងវាអត់ជោគជ័យទេ ហើយចំពោះ ប.ស.ស ធ្វើយ៉ាងណា ពង្រីកទៅដល់កម្មករទំាងអស់ ហើយបង្កើតកន្លែងមន្ទីរពេទ្យ ទៅដល់កន្លែងកម្មកររស់នៅកន្លែងនោះតែម្តង»។
កាលពីខែតុលា ឆ្នាំ២០១៦ បេឡាជាតិ (ប.ស.ស) បានកុងត្រាជាមួយពេទ្យរដ្ឋនិងឯកជនធំៗមួយចំនួន សម្រាប់ថែទំាសុខភាពទូទៅដល់កម្មករ២៤ម៉ោងលើ២៤ម៉ោង ដោយឥតគិតថ្លៃ។
វែបសាយរបស់បេឡាជាតិរបបសន្តិសុខសង្គមចុះផ្សាយថារបបសន្តិសុខសង្គមនេះកើតមានឡើងតាំងពីឆ្នាំ១៩៥៥ តែត្រូវបានបំផ្លាញទៅវិញនៅពេលដែលរបបខ្មែរក្រហមឡើងកាន់អំណាច។ ក្រោយការដួលរលំរបបខ្មែរក្រហមជិត៣០ឆ្នាំទើបអនុក្រឹត្យស្តីពីការបង្កើតបេឡាជាតិរបបសន្តិសុខសង្គមត្រូវបានអនុម័តគឺនៅឆ្នាំ២០០៧ ហើយដាក់ឲ្យអនុវត្តនៅឆ្នាំ២០០៨។ បើគិតចាប់ពីឆ្នាំ២០០៨ រហូតដល់១១ខែ ឆ្នាំ២០១៦ ប.ស.ស បានចុះបញ្ជី រោងចក្រ ក្រុមហ៊ុន សហគ្រាស គ្រឹះស្ថានជាង៨ពាន់ ដែលមានកម្មករនិយោជិតជាង១លាននាក់ ដើម្បីជួយទំនុកបំរុងពេលកម្មករមានគ្រោះថ្នាក់ការងារ៕
