សំឡេងគ្រាប់បែកបានផ្ទុះឡើងនៅមុខរដ្ឋសភា កាលពី២០ឆ្នំាមុន បានបណ្តាលឲ្យក្រុមបាតុករ ជិត២០នាក់ស្លាប់ និងជាង១០០នាក់ផ្សេងទៀតរងរបួស នៅគ្រាដែលលោក សម រង្ស៊ី ដឹកនាំ ធ្វើបាតុកម្មទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលធ្វើកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធតុលាការ។
២០ឆ្នាំក្រោយពីព្រឹត្តិការណ៍នោះក្រុមគ្រួសារជនរងគ្រោះ និងគណបក្សប្រឆាំងតែងតែធ្វើពិធីបែបសាសនាដើម្បីវិញ្ញានក្ខន្ធដល់អ្នកស្លាប់ដែលគេចាត់ទុកថាជាអ្នកតស៊ូឲ្យមានកំណែទម្រង់មួយ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ក្រុមសាច់ញាតិអ្នកស្លាប់ និងអ្នករងរបួសនៅមុខអតីតរដ្ឋសភា មិនមានជំនឿថា រដ្ឋាភិបាលអាចវែកមុខឃាតករដែលបោកគ្រាប់បែកលើក្រុមបាតុករ កាលពី២០ឆ្នាំមុននោះ មកដាក់ទោសបានទេ។
ក្នុងពិធីរំឭកខួបនៃព្រឹត្តិការណ៍គប់គ្រាប់បែកសម្លាប់បាតុករមុខរដ្ឋសភា នៅព្រឹកថ្ងៃទី៣០ មីនា ឆ្នាំ២០១៧នេះ សាច់ញាតិអ្នកស្លាប់ក្នុងហេតុការណ៍នោះបានរៀបរាប់ប្រហាក់ប្រហែលគ្នាថា ពួកគេមិនមានជំនឿលើរដ្ឋាភិបាលបច្ចុប្បន្នថាអាចរកយុត្តិធម៌ជូនក្រុមគ្រួសារជនរងគ្រោះទំាងនោះបានទេ ដោយថា២០ឆ្នាំកន្លងទៅ ពន្លឺយុត្តិធម៌នៅតែមិនទាន់មាននៅឡើយ។
វ័យ៥០ឆ្នាំ អ្នកស្រី ពយ ផល្លី អតីតកម្មកររោងចក្រ បានរៀបរាប់ថា គាត់បានរបួសដៃ ជើង ខ្លួន ហើយបងប្អូនគាត់ផ្សេងទៀតបានស្លាប់ក្នុងព្រឹត្តិការណ៍គប់គ្រាប់បែកកាលពីឆ្នាំ១៩៩៧នៅមុខរដ្ឋសភា។គាត់បានប្រាប់អ្នកយកព័ត៌មាន បន្ទាប់ពីបញ្ចប់ពិធីរំឮកខួប នៅព្រឹកថ្ងៃព្រសហស្បតិ៍នេះថា កាលពី២០ឆ្នាំមុន ឃាតករបានគប់គ្រាប់បែកនៅមុខរដ្ឋសភា បណ្តាលឲ្យសាច់ញាតិគាត់ស្លាប់ដោយអយុត្តិធម៌។ អ្នកស្រីថា រហូតមកដល់ឆ្នាំ២០១៧នេះ យុត្តិធម៌មិនទាន់មានពន្លឺសម្រាប់រូបគាត់នៅឡើយ។
អ្នកស្រីនិយាយថា «បងជីដូនមួយខ្ញុំស្លាប់ ខ្ញុំមកជាមួយគាត់ តែខ្ញុំរស់ គាត់ស្លាប់ ខ្ញុំចេះតែមករហូត នៅតែអាឡោះអាឡៃ សោកស្តាយរហូត ខ្ញុំរាល់ថ្ងៃចង់បានយុត្តិធម៌ដែរ តែរកអត់ឃើញ យុត្តិធម៌នៅឆ្ងាយ មិនដឹងរកឃើញមិនឃើញ ខ្ញុំអត់ដឹងដែរ»។
អ្នកស្រី ផល្លី បានឲ្យដឹងទៀតថា បន្ទាប់ពីរងរបួសរយៈពេល២០ឆ្នាំកន្លងទៅនេះ គាត់មានសុខភាពមិនល្អ រហូតបាត់បង់ការងារ ខណៈបច្ចុប្បន្នកូនប្រុសម្នាក់ធ្វើការរោងចក្រ រកប្រាក់ចិញ្ចឹមគ្រួសារ។
ទឹកភ្នែកហូរកាត់លើថ្ពាល អ្នកស្រី ឃួន សុំ ម្តាយបង្កើតរបស់អ្នកស្រី យង់ ស្រី ដែលស្លាប់ក្នុងហេតុការណ៍គប់គ្រាប់បែកមុខរដ្ឋសភា បានរៀបរាប់ថា កូនគាត់ស្លាប់ទៅបានបន្យល់ទុកចៅ៥នាក់ឲ្យគាត់មើលថែរក្សា និងរស់ក្នុងស្ថានភាពក្រលំបាកក្នុងរយៈពេល២០ឆ្នាំមកហើយ។ អ្នកស្រីថា គាត់នៅតែអាឡោះអាឡៃកូនស្រីរបស់គាត់ ដោយថា កាលកូននៅរស់ជាអ្នករកប្រាក់មកផ្គត់ផ្គង់ក្នុងគ្រួសារផងដែរ។
អ្នកស្រីបញ្ជាក់ថា«កូនខ្ញុំដើរតាមគន្លងធម៌របស់ខ្ញុំណាស់ មានស្អីបន្តិចក៏យកទៅដល់ម្តាយ សូម្បីតែធ្វើការមួយខែ២២រៀល (២២ដុល្លារ) សុំតែ២រៀលទេ (២ដុល្លារ) កាលជំនាន់នោះសុំម៉ែតែ២រៀលទេ(២ដុល្លារ)ឲ្យថ្លៃម៉ូតូគេ(ម៉ូតូឌុប) ២០រៀល(២០ដុល្លារ)ឲ្យមកម៉ែចាត់ចែងទិញអង្ករ ទិញអីហូបទៅ ព្រោះខ្ញុំវាអត់ ខ្ញុំក្រណាស់កូនប្រុសម្តាយអើយ»។
យ៉ាងណាក៏ដោយ សាច់ញាតិអ្នករងគ្រោះ នៅតែទទូចទៅស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ជាពិសេសស្ថាប័នអន្តរជាតិជួយរកយុត្តិធម៌ឲ្យជនរងគ្រោះក្នុងព្រឹត្តិការណ៍គប់គ្រាប់បែកនោះផងដែរ ដោយថា២០ឆ្នាំកន្លងទៅ រដ្ឋាភិបាលមិនទាន់វែកមុខរកឃាតករមកផ្តន្ទាទោសនៅឡើយ។
លោក យ៉ង់ មុត ត្រូវជាឪពុកបង្កើតរបស់អ្នកស្រី យ៉ង់ សុខនូវ ដែលបានស្លាប់ក្នុងហេតុការណ៍គប់គ្រាប់បែកនោះ លោកបានបង្ហាញការងឿងឆ្ងល់ចំពោះចំណាត់ការរបស់រដ្ឋាភិបាលនិងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធថា ២០ឆ្នាំកន្លងទៅ នៅតែមិនទាន់វែកមុខរកឃាតករមកផ្តន្ទាទោស។ លោកថា មានតែអន្តរជាតិទេ ដែលអាចជួយរកយុត្តិធម៌ឲ្យកូនរបស់គាត់បាន។
លោកនិយាយថា «បើថាខាងនេះ(រដ្ឋាភិបាល)រកមិនបានទេ សូមឲ្យអន្តរជាតិជួយរកយុត្តិធម៌ឲ្យអ្នកបាតុករអហិង្សានេះ ដើម្បីឲ្យវិញ្ញាណខ័ណ្ឌកូនទំាងអស់ឲ្យបានអស់ចិត្ត»។
អ្នកស្រី សម ដានិត ត្រូវជាកូនរបស់លោក សម សារិន ដែលស្លាប់ក្នុងគប់គ្រាប់បែកនោះ បានឲ្យដឹងថា គាត់មិនមានជំនឿថារដ្ឋាភិបាលអាចរកឃាតករមកផ្តន្ទាទោសបាននោះទេ ខណៈអំពើឃាតកម្មនេះមានរយៈពេល២០ឆ្នាំ នៅតែមិនមានតម្រុយនៅឡើយ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកស្រីថា យុត្តិធម៌អាចនឹងកើតមាន ដរាបណាមានការផ្លាស់ប្តូរមេដឹកនាំប្រទេសថ្មី។
អ្នកស្រីបញ្ជាក់ថា «បើគាត់នៅតែទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលដោះស្រាយឲ្យ គឺអត់អាចមានឃើញយុត្តិធម៌បានទេ យើងទាមទារតំាងពីមួយឆ្នាំទល់មួយឆ្នាំ បន្តរហូតមក២០ឆ្នាំមិនមែនតិចណា តែចេះតែទៅមុខរហូតអត់មានឃើញយុត្តិធម៌កន្លែងណា បើសិនយើងអាចផ្លាស់ប្តូរបានប្រហែលជាអាចមាន(យុត្តិធម៌)»។
កាលពីថ្ងៃទី៣០ខែមីនាឆ្នាំ១៩៩៧ លោក សម រង្សី បានដឹកនាំក្បួនបាតុករមកដល់ជិតមន្ទីររដ្ឋសភាត្រៀមនឹងដាក់ញត្តិ ពេលនោះមានជនមិនស្គាល់មុខបានគប់គ្រាប់បែកដៃ ចំនួន៤គ្រាប់ចូលក្នុងហ្វូងបាតុករបង្កឲ្យអ្នកតវ៉ាជិត២០នាក់ស្លាប់ និងជាង១០០នាក់ផ្សេងទៀតរងរបួសរួមទាំងលោក សម រង្ស៊ី ផងដែរ។
នៅពេលរំលឹកព្រឹត្តិការណ៍នៅឆ្នាំនេះ អតីតប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលោក សម រង្ស៊ី ដែលកំពុងនីរទេសខ្លួនបានថ្លែងតាមវីដេអូខន់ហ្វឺរិនពីក្រៅប្រទេសមកថា លោកនូវតែចាត់ទុកថា ការស្លាប់របស់ក្រុមអ្នកតវ៉ាពេលនោះ គឺជាប្រវត្តិសាស្ត្រ និងជាវីរភាពសម្រាប់យុវជនជំនាន់ក្រោយ ក្នុងការជំរុញឲ្យមានកំណែទម្រង់រដ្ឋ។
លោក សម រង្ស៊ី ប្តេជ្ញាចិត្តថានឹងស្វែងរកយុត្តិធម៌ជូនជនរងគ្រោះនៅមុខរដ្ឋសភាកាលពី២០ឆ្នាំមុន។ ដោយលោកប្រៀបធៀបករណីនេះទៅនឹងអ្នកទោសដែលសម្លាប់មនុស្សនៅសម័យខ្មែរក្រហមដូចគ្នាដែរ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា «ការផ្តាច់ញ្ញាចិត្តរបស់ខ្ញុំ គឺស្វែងរកយុត្តិធម៌ជូនជនរងគ្រោះ គ្រួសារជនរងគ្រោះឲ្យទាល់តែបាន គំនិតថា២០ឆ្នាំយូរហើយ ត្រូវតែបំភ្លេចចោលទៅ មិនអាចរកយុត្តិធម៌ឃើញទេបងប្អូន បទឧក្រិដ្ឋសម្លាប់មនុស្សដូចការគប់គ្រាប់បែកនេះ គឺជាបទឧក្រិដ្ឋមិនអាចបំភ្លេចបានទេ ដូចបទឧក្រិដ្ឋដែលប្រព្រឹត្តដោយពួកខ្មែរក្រហមជាង៤០ឆ្នាំហើយ ម៉េចក៏មានតុលាការកំពុងតែកាត់ទោសមេដឹកនាំខ្មែរក្រហម»។
គិតត្រឹមថ្ងៃ៣០មីនា ឆ្នាំ២០១៧នេះ រដ្ឋាភិបាលមិនទាន់បង្ហាញថាមានឧក្រិដ្ឋជន ប៉ុន្មាននាក់ជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងព្រឹត្តិការណ៍បោកគ្រាប់បែកសម្លាប់ក្រុមអ្នកតវ៉ានោះនៅឡើយទេ បើទោះជាមានរបាយការណ៍ស៊ើបអង្កេតរបស់អង្កេតអន្តរជាតិមួយចំនួន បានធ្លាប់បានបង្ហាញឈ្មោះជនជាប់សង្ស័យរួចហើយក៏ដោយ៕
