អ្នកវិភាគ យល់ថា សារនយោបាយរបស់លោក សម រង្ស៊ី ដែលថា បើគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ឈ្នះការបោះឆ្នោត បានឡើងកាន់អំណាច អាចនឹងកំចាត់ក្រុមឧទ្ទាម ដែលមិនព្រមផ្ទេរអំណាចនោះ ថាអាចជាអាវុធមុខពីរ សម្រាប់ស្ថានការនយោបាយបច្ចុប្បន្ន និងទៅថ្ងៃអនាគត។
ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក សម រង្ស៊ី ដែលកំពុងនីរទេសខ្លួននៅក្រៅប្រទេស បានបន្តបង្ហោះសារនយោបាយ របស់លោកលើបណ្តាញសង្គម នាថ្ងៃទី១៧ខែធ្នូថា «កាលណាគណបក្សសង្គ្រោះជាតិឈ្នះការបោះឆ្នោត គណបក្សនេះ មានសិទ្ធិពេញលេញ បង្កើតរដ្ឋាភិបាលមួយស្របច្បាប់ »។
លោក សម រង្ស៊ី បញ្ជាក់ថា បើគណបក្សចាញ់ឆ្នោត ព្យាយាមបង្កើតរដ្ឋាភិមួយទៀត លោកថាជារដ្ឋាភិបាលនោះខុសច្បាប់ដោយប្រើពាក្យថា«ជាក្រុមឧទ្ទាម »។
បើតាមលោកសម រង្ស៊ី រដ្ឋាភិបាលថ្មីរបស់លោក ពេលនោះនឹងអំពាវនាវឲ្យប្រជាពលរដ្ឋ រួមទាំងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ និងអន្តរជាតិ ពិសេសប្រទេសជាហត្ថលេខីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស អន្តរាគមន៍ ពង្រឹងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ដោយថា អាចកំចាត់«ក្រុមឧទ្ទាម»។
លោកថា៖«មានរដ្ឋាភិបាលថ្មីដឹកនាំដោយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលឈ្នះឆ្នោត ការពារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ត្រូវតែកំចាត់ក្រុមឧទាម។ប្រជារាស្ត្រខ្មែរ កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធទាំងអស់ នឹងរួមគ្នាជាមួយគណបក្សសង្ក្រោះជាតិក្រោមការដឹកនាំ របស់រដ្ឋាភិបាលថ្មី មានការគាំទ្រពីសហគមន៍អន្តរជាតិ ជាពិសេសយើងមានប្រទេសជាហត្ថេខីកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស យើងមានកម្លាំងគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់កំចាត់ពួកឧទ្ទាម»។
លោក សម រង្ស៊ី ហាក់បាន លើកទឹកចិត្តអ្នកគាំទ្ររបស់ខ្លួន ឲ្យមានជំនឿថា យន្តការប្តូរមេដឹកនាំក្រោយការបោះឆ្នោត នឹងអាចទៅរួច ដោយគ្មានឧបសគ្គ បើទោះបីលោក ហ៊ុន សែនព្រមានថា បើគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាចាញ់ឆ្នោតនឹងមានសង្រ្គាមក៏ដោយ។
លោកថា៖«ជាការយល់សប្តិដែលគេចង់ថា ទៅផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់ រដ្ឋាភិបាលថ្មី ដែលដឹកនាំដោយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។ អញ្ចឹងអ្វីដែលគេឃោសស្នាមិនត្រូវឲ្យយើងស្រពេចស្រពិល ឲ្យយើងព្រួយបារម្ភទេ ។នេះបង្ហាញថាគេដឹងខ្លួនថាចាញ់ហើយ។គេមិនចង់ប្រកួតប្រជែងដោយការបោះឆ្នោត ការបោះឆ្នោតធ្វើទៅដោយសន្តិវិធី ធ្វើទៅដោយរលូត ដោយតម្លាភាព គឺច្បាស់ជាគេចាញ់។អញ្ចឹងយើងមានការសង្ឃឹមថានឹងមានការផ្លាស់ប្តូរពិតប្រាកដ»។
សាស្ត្រចារ្យវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ លោក សូ ចន្ថា វិភាគថា សារនយោបាយ របស់មេបក្សប្រឆាំងនេះ អាចជាការសាររំឭកដល់អ្នកគាំទ្រ ទាំងក្នុងនិងក្រៅប្រទេសថា មេដឹកនាំគណបក្សនេះ នឹងមិនបែកបាក់គ្នាទេ បើទោះបីជា លោក កឹម សុខា ត្រូវបានសមាជិកសភា ពីគណបក្សកាន់អំណាច បានយល់ព្រម ឲ្យទៅកាន់តំណែង ជាប្រធានក្រុមតំណាងរាស្ត្រមតិភាគតិច ជំនួសលោក សម រង្ស៊ី ក៏ដោយ។
លោក សូ ចន្ថា វិភាគទៀតថា សារនយោបាយ របស់លោក សម រង្ស៊ី នេះ អាចជាការដាស់អារម្មណ៍ ដល់អ្នកគាំទ្រថា យន្តការផ្លាស់ប្តូរមេដឹកនាំ ក្រោយការបោះឆ្នោត នឹងអាចធ្វើទៅបាន មិនដូចសារគំរាមថា បើមានការផ្លាស់ប្តូរ និងមានសង្គ្រាមនោះទេ ។
ប៉ុន្តែអ្នកវិភាគរូបនោះ បានចាត់ទុកថា សារនយោបាយ របស់លោក សម រង្ស៊ី មិនអំណោយផល ដល់ស្ថានការណ៍នយោបាយ ដែលកំពុងចុះកម្តៅ ឈានទៅពង្រឹងវប្បធម៌សន្ទាឡើងវិញ នៅពេលនេះទេ។
លោកថា៖«នៅក្នុងបរិបទនៃការចរចា ដំណើរការនៃការចាប់ផ្តើមឡើងវិញ ខ្ញុំគិតថា វាហាក់ជាមិនមានផលចំណេញ ឬក៏ជំរុញឲ្យវប្បធម៌សន្ទនានេះ ដើរដោយរលូន ឈានទៅការដោះលែងសកម្មជន អ្នកទោសមនសិកា ឬក៏សកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សនោះទេ និងធ្វើឲ្យចំណងមិត្តភាព និងដំណើរការចាប់ផ្តើមវប្បធម៌សន្ទនាចាប់ផ្តើមឡើងវិញហ្នឹងប្រះឆាឡើងវិញ ក៏ថាបាន»។
នៅពេលថ្មីៗនេះ លោក ហ៊ុន សែន ប្រកាសយកប្រធានស្តីទីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក កឹម សុខា ធ្វើជាដៃគូសន្ទនា ជំនួសលោក សម រង្ស៊ី វិញ ក្រោយពីប៉ះពាក្យសម្តី ជាបន្តបន្ទាប់ ជាមួយលោក សម រង្ស៊ី ជិត១ឆ្នាំកន្លងមកនេះ។
ការដែលមេដឹកនាំកំពូល របស់បក្សកាន់អំណាច និងបក្សប្រឆាំង វិលទៅចាប់ដៃគ្នា ឡើងវិញនេះ មជ្ឈដ្ឋានមួយចំនួនគិតថា វប្បធម៌សន្ទនានឹងរស់ឡើងវិញ អាចឈានទៅ ដោះលែងអ្នកទោសមនសិកាឡើងវិញ ដូចជាសកម្មជន បក្សប្រឆាំង និងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស។
អ្នកឃ្លាំមើលពីការអភិវឌ្ឍន៍សង្គម និងនយោបាយ លោក គឹម សុខ វិភាគថា សារនយោបាយទាំងឡាយណា ដែលបង្កប់នូវវិធានការបែបហិង្សា លោកថា មិនបានចំណេញដល់សង្គមជាតិទេ។
លោក គឹម សុខ វិភាគទៀតថា គណបក្សប្រឆាំង គួរមានយុទ្ធសាស្ត្រពិតប្រាកដមួយ ឈរលើស្មារតីបង្រួបបង្រួមជាតិ ឈានទៅដណ្តើមយកអាសនៈច្រើនលើសលប់ នៅឃុំ សង្កាត់ ដើម្បីមានប្រៀបនៅស្ថាប័នព្រឹទ្ធសភា ពេលនោះលោកថា ទើបអាចជំរុញឲ្យមានការពិចារណាពីផ្ទេរអំណាច។
លោកថា៖«លោក សម រង្ស៊ី ត្រូវតែនិយាយ មិនអាចមិននិយាយទេ។និយាយទៅដល់សកម្មជនរបស់ខ្លួន ថ្នាក់ដឹកនាំ របស់ខ្លួន ពីជំហរបស់ខ្លួន ជាពិសេសអ្នកគាំទ្រ របស់ខ្លួន និងសកម្មជនមូលដ្ឋានផ្ទាល់។
ក៏ប៉ុន្តែត្រូវមានយុទ្ធសាស្ត្រនៃការនិយាយ កុំឲ្យបង្ហាញពាក្យពេជ្រទាំងឡាយណាដែលបង្កប់នូវ របៀបរបបទាំងឡាយណាដែលបង្កប់នូវការសងសឹក។
ទី១វាធ្វើឲ្យប្រជារាស្ត្រមិនស្កប់ចិត្ត មិនទុកចិត្ត ទី២ វាធ្វើឲ្យគណបក្សដែលជាដៃគូប្រកួតហ្នឹងអត់ទុកចិត្តកើតទេ។ហើយកាលណាមិនទុកចិត្ត របៀបនៃការដោះស្រាយគឺការប្រឆាំង ជាហិង្សាក្តី ធ្វើម៉េចឲ្យតែឈ្នះហើយ។អញ្ចឹងយើងត្រូវបង្ហាញយុទ្ធសាស្ត្រនយោបាយដោយភាសានយោបាយបែបណា បង្ហាញចង់រួមគ្នាជាខ្មែរ»
បើតាមអ្នកវិភាគ ក្នុងរបបប្រជាធិបតេយ្យ ការបោះឆ្នោតមួយដែលបានប្រព្រឹត្តទៅដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌ គណបក្សដែលឈ្នះការបោះឆ្នោត ត្រូវតែឡើងកាន់អំណាចជាស្វ័យប្រវត្តិ នឹងមានការគាំទ្រពីសហគមន៍ជាតិនិងអន្តរជាតិ។
ប៉ុន្តែពួកគេថា គណបក្សកាន់អំណាច និងគណបក្សប្រឆាំង ទោះបីគណបក្សណាមួយឈ្នះការបោះឆ្នោតឡើងទៅកាន់អំណាចក៏ដោយ ក៏ពួកគេមិនអាចរកសំឡេងឈ្នះដាក់ដើម្បីបង្កើតរដ្ឋាភិបាលតែម្នាក់ឯងបានទេ គឺត្រូវតែពឹងពាក់គ្នាដោយជៀសមិនផុត ក្រោយការបោះឆ្នោត ដូចនេះអ្នកវិភាគថា អ្នកនយោបាយបាយគួបង្កើតឲ្យមានវប្បធម៌សន្ទនា ជាជាងបង្កើតវប្បធម៌សងសឹក ទើបអាចជំរុញការអភិវឌ្ឍជាតិ ឈានទៅប្រកួតប្រជែងជាមួយប្រទេសជិតខាង៕
