នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា លោក ហ៊ុន សែន អះអាងក្នុងសន្និសីទមួយនៅប្រទេសជប៉ុនថា កម្ពុជានឹងមិនធ្វើឱ្យប្រាក់កម្ចីពីចិនក្លាយជាអន្ទាក់បំណុលដូចមជ្ឈដ្ឋានមួយចំនួនលើកឡើងនោះទេ។
ក្នុងសន្និសីទអន្តរជាតិលើកទី២៥ «ស្តីពីអនាគតរបស់អាស៊ី» នៅប្រទេសជប៉ុន នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះ លោក ហ៊ុន សែន ឆ្លើយទៅនឹងសំនួរអ្នកសារព័ត៌មានថា សម្រាប់កម្ពុជា កម្ចីពីចិននឹងមិនក្លាយជាអន្ទាក់បំណុលទេ។ លោកថា ព្រោះកម្ពុជារក្សាបាននូវអធិបតេយ្យ ខ្ចីទៅតាមគម្រោងដែលត្រូវអភិវឌ្ឍ ហើយថា ចិនបានគោរពការសម្រេចរបស់កម្ពុជា។
មេដឹកនាំរូបនេះថ្លែងទៀតថា ជាងនេះទៅទៀត ចិនមិនបានបង្ខំកម្ពុជាឱ្យធ្វើអ្វីមួយតាមខ្លួនចង់បាននោះទេ លោកថា ផ្ទុយទៅវិញ ចិនបានគោរពការសម្រេចចិត្តរបស់កម្ពុជាលើការប្រើប្រាស់ឥណទាន ហើយថា កម្ចីរបស់ចិនមានអត្រាការប្រាក់ទាប មានរយៈពេលសងវែង។
លោកថា៖ «មកដល់ពេលនេះ កម្ពុជាទើបតែខ្ចីគេស្មើនឹង ២១,៥ភាគរយនៃអនុបាត [ផលធៀបគិតជាភាគរយនៃទំហំសេដ្ឋកិច្ច ឬហិរញ្ញវត្ថុពីរ] ៤០ភាគរយដែលអនុញ្ញាតឱ្យខ្ចីដែលនេះជាចំនុចដែលយើងត្រូវមើលឃើញ»។
អ្នកស្រាវជ្រាវពីការអភិវឌ្ឍសង្គម លោកបណ្ឌិត មាស នី ហៅការអះអាងនេះថា ជាភាសានយោបាយ ដោយថា មកដល់ពេលនេះ កម្ពុជាមិនទាន់រកទីផ្សារថ្មីជំនួសទីផ្សារអាមេរិក និងអឺរ៉ុប ជាដង្ហើមសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួននៅឡើយទេ ខណៈប្លុកលោកសេរីទាំងនោះកំពុងគំរាមកំហែងកាត់ផ្តាច់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះផ្នែកពាណិជ្ជកម្ម ដោយសារតែជម្លោះនយោបាយនោះ។
លោកថា៖ «ដរាបណាកម្ពុជាមិនទាន់រកច្រកចេញណាមួយដើម្បីជំនួសទីផ្សារនៅសហរដ្ឋអាមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុបទេនោះ ឬក៏យកស្អីមកជំនួសការបាត់បង់ដែលទទួលរងដោយសារតែការព្យួរ EBA និង GSP អីហ្នឹង ខ្ញុំគិតថា នៅពេលហ្នឹង ការសម្រេចចិត្តចុងក្រោយមកដល់ យើងនឹងប៉ះពាល់ហើយ»។
អ្នកជំនាញកិច្ចការអន្តរជាតិ និងសារព័ត៌មានដែលមាននិន្នាការទៅលោកខាងលិចមួយចំនួនតែងតែលើកឡើងថា ការផ្ដល់ប្រាក់កម្ចីរបស់ចិនដល់ប្រទេសមួយចំនួនមានលក្ខណៈជាអន្ទាក់បំណុល ហើយចិនប្រើវាដើម្បីពង្រីកឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួន។ ប៉ុន្តែ រដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំងតែងតែបដិសេធចោលរាល់ការចោទប្រកាន់ទាំងនេះ។
អ្នកវិភាគនយោបាយ លោក ឯម សុវណ្ណរ៉ា វិភាគថា កម្ចីពីចិនអាចក្លាយជាអន្ទាក់បំណុលបើការខ្ចីនេះយកប្រើប្រាស់គ្មានតម្លាភាព ដូចជា ការធ្វើថ្នល់គ្មានគុណភាព មានអំពើពុករលួយ រួមទាំង ការបណ្តែតបណ្តោយឱ្យកម្ពុជារងការបាត់បង់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធពីសហរដ្ឋអាមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុបមែននោះ។
លោកថា៖ «យើងមានប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធផង យើងនៅប្រឈមដោះស្រាយ យើងនៅមានវិបត្តិមិនអាចដោះស្រាយបាន នៅមានពលករចំណាកស្រុកជាង១លាននាក់ទៅក្រៅប្រទេស ទៅកូរ៉េខ្លះ ថៃខ្លះ ម៉ាឡេស៊ីខ្លះ។ អានេះជាកត្តាចោទធំក្នុងកម្លាំងពលកម្មក្នុងការអភិវឌ្ឍដែលជារឿងសំខាន់ រដ្ឋត្រូវប្រឈមដោះស្រាយ»។
របាយការណ៍ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុកម្ពុជា ឱ្យដឹងថា គិតត្រឹមឆមាសទី១ នៃឆ្នាំ២០១៨ ចិន ជាម្ចាស់បំណុលធំបំផុតរបស់កម្ពុជាដែលមានចំនួនដល់ទៅជិត ៧ពាន់លានដុល្លារ ឬបានកាន់កាប់ចំណែកបំណុលកម្ពុជាដល់ទៅជាង ៤២ភាគរយ ក្នុងចំណោមបំណុលសរុបដែលកម្ពុជាជំពាក់បរទេស។
