បើគិតត្រឹមដើមខែកក្កដានេះ អ្នកស្រី ឆាំ ឡាំ បានឲ្យដឹងថា គាត់បានចូលធ្វើការជាកម្មករសំណង់អស់រយៈពេលជាង ១ឆ្នាំមកហើយ ហើយបានផ្លាស់ប្ដូរពីការដ្ឋានមួយទៅការដ្ឋានមួយទៀតនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ជាទីដែលសំណង់អគារខ្ពស់ៗបាន និងកំពុងដុះដាលឡើងព្រោងព្រាត។
ជាស្ត្រីមេម៉ាយចំណាកស្រុកមកពីខេត្តសៀមរាប ជាទឹកដីទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរអន្តរជាតិនោះ អ្នកស្រី ឡាំ អាយុ ៤៣ឆ្នាំ បានឲ្យដឹងទៀតថា គាត់ធ្វើជាកម្មករលាយ និងជញ្ជូនកំបោរយកទៅឲ្យកម្មករសំណង់ជាបុរសនៅការដ្ឋានសំណង់ខុនដូមួយកម្ពស់ ៥ជាន់ ដែលគ្មានស្លាកបង្ហាញឈ្មោះម្ចាស់គម្រោងអគារខុនដូ និងក្រុមហ៊ុនទទួលសាងសង់នោះឡើយ។
និយាយមកកាន់អ្នកយកព័ត៌មាននៅមុខការដ្ឋានសំណង់ខុនដូ ស្ថិតនៅម្ដុំសង្កាត់បឹងកេងកង ៣ ក្នុងខណ្ឌចំការមន ស្ត្រីរូបនេះបានឲ្យដឹងថា គាត់បានលាយ និងជញ្ជូនកំបោរដោយដៃផ្ទាល់នៅជាន់ទី៤ នៅការដ្ឋានសាងសង់ខុនដូនោះ។
ធ្វើការងារ ៨ម៉ោងក្នុងមួយថ្ងៃ ចាប់ពីម៉ោង ៧ព្រឹករហូតដល់ម៉ោង ៥ល្ងាច ដោយឈប់សម្រាកអាហារថ្ងៃត្រង់ អ្នកស្រី ឡាំ ទទួលបានប្រាក់ឈ្នួល ៣ម៉ឺនរៀល ឬប្រហែល ៧.៥ដុល្លារក្នុងមួយថ្ងៃ ហើយអាចទទួលបានត្រឹមតែ ១៥០ដុល្លារប៉ុណ្ណោះក្នុងមួយខែ។
អ្នកស្រី ឡាំ បានឲ្យដឹងថា គាត់បានសម្រេចចិត្តចូលធ្វើការជាកម្មករសំណង់ បន្ទាប់ពីរូបគាត់ពុំអាចរកការងារផ្សេងទៀតបានដោយសារកត្តាអាយុ និងក្រោយពីដីស្រែរបស់គាត់ និងអ្នកភូមិមួយចំនួនទៀត បានធ្លាក់ចូលក្នុងជម្លោះដីធ្លីជាមួយបុគ្គលមានអំណាចនៅក្នុងខេត្តសៀមរាប។
អ្នកស្រី ឆាំ ឡាំ ប្រាប់ថា៖ «មិនដឹងម៉េច បើយើងអត់មានការងារធ្វើ។ [មិនទៅសាកល្បងការងាររោងចក្រទេហ្អ?] គេអត់យក។ ខ្ញុំទៅម្ដងហើយ តែធ្វើតេស្តអត់ជាប់ ព្រោះយើងអត់ដែលធ្វើ ព្រោះយើងចាស់ពេក។ បើយើងធ្លាប់ធ្វើពីក្មេងមក ចាស់ប៉ុណ្ណេះក៏គេយកដែរ។ គេប្រាប់យើងអ៊ីចឹងឯង បើសិនជាយើងអត់ធ្លាប់ទេ អត់យកទេ ហើយក៏អត់បានធ្វើនឹងគេទៅ»។
ស្ត្រីកាន់តែច្រើនធ្វើការនៅតាមការដ្ឋាន ខណៈវិស័យសំណង់ទទួលបានទុនវិនិយោគយ៉ាងគំហុក
ដោយបានប្រឡូកក្នុងការងារសំណង់អស់រយៈពេលជាង ១ឆ្នាំមកហើយនោះ អ្នកស្រី ឡាំ បានសង្កេតឃើញស្ត្រីជាច្រើន បានចូលពាក់ព័ន្ធនឹងវិស័យសាងសង់ដូចគាត់ផងដែរ។
អ្នកស្រី ឡាំ បានឲ្យដឹងថា មានស្ត្រី ៥នាក់ កំពុងធ្វើការជាមួយកម្មករសំណង់ជាបុរស ២នាក់នៅឯការដ្ឋានសាងសង់ខុនដូ ដែលគាត់កំពុងធ្វើការនោះ។
អ្នកស្រីឲ្យដឹងទៀតថា កាលពី ៤ខែមុន ស្ត្រីដល់ទៅ ២០នាក់ បានចូលរួមក្នុងការងារសាងសង់ជាមួយកម្មករសំណង់ជាបុរសប្រហែល ១០នាក់ ដែលត្រូវបានជួលឲ្យបញ្ចប់ការសាងសង់សំណង់ ៣ជាន់នៃអគារខុនដូកម្ពស់ ២០ជាន់មួយកន្លែង ស្ថិតនៅជិតមន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពខ្មែរ-សូវៀត។
នៅឯតំបន់កោះពេជ្រដែលប្រមូលផ្ដុំទៅដោយសំណង់ខុនដូ អគារពាណិជ្ជកម្ម អគារលំនៅឋាន សំណង់សណ្ឋាគារ និងអគារផ្សេងៗទៀតនោះ បានស្រូបទាញកម្លាំងពលកម្មស្ត្រីស្មើនឹងចំនួនកម្មករសំណង់ជាបុរសផងដែរ។
អ្នកស្រី ណន សន អាយុ ៤៧ឆ្នាំ ដែលធ្វើជាកម្មករបោសសម្អាតនៅតាមអគារកំពុងសាងសង់នៅតំបន់កោះពេជ្រនោះ បានឲ្យដឹងថា កម្មករសំណង់ជាស្ត្រី មានចំនួនប្រហែល ១,៥០០នាក់ ដែលស្មើនឹងចំនួនកម្មករសំណង់ជាបុរស ១,៥០០នាក់ដូចគ្នា។
អ្នកស្រី ណន សន និយាយថា៖ «ស្រីៗក៏ច្រើនដែរ ព្រោះខាងសំណង់ ជាងមួយ កម្មករមួយ ស្មើគ្នាហ្មង។ […] ស្រីៗហ្នឹងធ្វើសំណង់ជាមួយគ្នាដែរ ប៉ុន្តែ គ្រាន់តែថា ជាងឡើងវ៉ៃពុម្ពអ៊ីចឹងទៅ ជាងត្រូវការស្រីៗកម្មករហ្នឹងហុចដែក ហុចអន្ទាអ៊ីចឹង ហុចអ៊ុយហុចអីឲ្យអ៊ីចឹងអីណ៎ា។ ពេលគេឡើងទៅលើ គេមិនអាចចុះមកបានទេ។ អ៊ីចឹងសម្រាប់ឲ្យកម្មករហុចឲ្យគេអ៊ីចឹង»។
របាយការណ៍របស់ក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ បានបង្ហាញថា ទុនវិនិយោគក្នុងវិស័យសំណង់នៅកម្ពុជា បានកើនឡើងពីចំនួនជាង ២,១៥៣លានដុល្លារនៅឆមាសទី១កាលពីឆ្នាំមុន មកដល់ទំហំជិត ៣,៤០០លានដុល្លារនៅឆមាសទីក្នុងឆ្នាំនេះ ពោលគឺបានកើតឡើងជាង ៥៧ភាគរយ។
របាយការណ៍ដដែលនោះ ឲ្យដឹងទៀតថា លំហូរទុនវិនិយោគយ៉ាងសន្ធឹកសន្ធាប់ចូលវិស័យមួយនេះ ផ្ដល់ការងារដល់ពលរដ្ឋកម្ពុជាជិត ៧ម៉ឺននាក់ក្នុងមួយថ្ងៃៗ និងផ្ដល់ប្រាក់ឈ្នួលដល់កម្មករគ្មានជំនាញចន្លោះពី ៣ម៉ឺន ទៅ ៤ម៉ឺនរៀលក្នុងមួយថ្ងៃៗផងដែរ។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារ និងបណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជា (MLVT) លោក ហេង សួរ បានឲ្យដឹងថា កម្មករសំណង់ជាស្ត្រី មានចំនួនប្រហែល ២០ភាគរយ ក្នុងចំណោមកម្មករសំណង់សរុបនៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជាកាលពីឆ្នាំកន្លងមកនេះ។
ប៉ុន្តែ អនុប្រធានសហជីពកម្មករសំណង់ និងព្រៃឈើកម្ពុជា (BWTUC) លោក សួ ឆ្លូញ បានឲ្យដឹងថា កម្មករសំណង់ជាស្ត្រី មានចំនួនចន្លោះពី ២៥ ទៅ ៣០ភាគរយនៃចំនួនកម្មករសំណង់សរុបនៅទូទាំងប្រទេស ហើយលោកថា ស្ត្រីកម្ពុជាកាន់តែច្រើន កំពុងចូលរួមក្នុងវិស័យមួយនេះតាមរយៈសមាជិកក្រុមគ្រួសាររបស់ពួកគេ។
លោក សួ ឆ្លូញ ប្រាប់ថា៖ «ចំនួនស្ត្រី[ចូលប្រឡូកក្នុងវិស័យសំណង់]មានការកើនឡើង កើនឡើងដោយសារពួកគាត់ទាំងអស់ហ្នឹង គឺគាត់ចំណាកស្រុកមកធ្វើការជាមួយនឹងក្រុមគ្រួសាររបស់គាត់។ យើងមើលឃើញស្ត្រីចូលរួមក្នុងវិស័យសំណង់ច្រើនជាមួយក្រុមគ្រួសាររបស់គាត់»។
របាយការណ៍ស្ទង់មតិមួយកាលពីឆ្នាំ២០១៧កន្លង បានរកឃើញថា កម្មករសំណង់ជាស្ត្រីភាគច្រើនបំផុតដល់ទៅ ៧៦ភាគរយ ធ្វើការងារជាអ្នករៀបឥដ្ឋ បូកជញ្ចាំង ឬបៀកកំបោរ ជញ្ជូនឥដ្ឋ សម្អាតការដ្ឋាន លាយស៊ីម៉ង់ត៍ និងការងារដទៃទៀតដែលមិនត្រូវការជំនាញ។
កម្មករជាស្ត្រីបន្តស្នាក់នៅក្នុងអគារកំពុងសាងសង់ក្រោយរដ្ឋាភិបាលហាមឃាត់
គ្រោះថ្នាក់នៅការដ្ឋាន បានក្លាយជាបញ្ហានៃការចោទសួរកាន់តែខ្លាំង ក្រោយពីបាក់រលំសំណង់អគារដែកមួយនៅខេត្តព្រះសីហនុ កាលពីចុងខែមិថុនាកន្លងមក ដែលបណ្ដាលឲ្យកម្មករសំណង់ ២៨នាក់ស្លាប់ ហើយកម្មករសំណង់ ២៦នាក់ទៀតបានរងរបួស។
ឧបទ្ទវហេតុបាក់រលំសំណង់អគារគ្រោងឆ្អឹងដែកដែលសាងសង់ឡើងដោយជនជាតិចិននោះ បានជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាសម្រេចហាមឃាត់កម្មករទាំងអស់ មិនឲ្យស្នាក់នៅក្រោម ឬក្នុងអគារកំពុងដំណើរការសាងសង់នោះឡើយ ហើយតម្រូវឲ្យម្ចាស់គម្រោងសាងសង់ និងក្រុមហ៊ុនម៉ៅការសាងសង់ទាំងអស់ ផ្ដល់ជម្រកស្នាក់នៅសមរម្យដល់កម្មករ។
ថ្វីបើរដ្ឋាភិបាលហាមឃាត់បែបនេះក្ដី អ្នកស្រី ឡាំ បានបន្តស្នាក់នៅក្នុងរោងមួយបិទបាំងទៅដោយផ្ទាំងកៅស៊ូ ៤ជ្រុង ស្ថិតនៅក្រោមអគារកម្ពស់ ៥ជាន់ ដែលកំពុងសាងសង់ ចាប់តាំងពីដូរមកការដ្ឋានសំណង់ខុនដូ ស្ថិតនៅក្នុងសង្កាត់បឹងកេងកង ៣។
អ្នកស្រី ឡាំ បានអះអាងថា មិនមែនតែគាត់ទេ ប៉ុន្តែ ស្ត្រីជាកម្មករសំណ់ងដទៃទៀត និងសមាជិកដទៃទៀតនៃគ្រួសារកម្មករសំណង់ ក៏កំពុងតែបន្តស្នាក់នៅក្នុងរោងប្រហាក់ប្រហែលគ្នា នៅក្រោមសំណង់អគារខុនដូនោះ ដែលលាយឡំជាមួយកម្មករសំណង់ជាបុរសផងដែរ។
ស្ត្រីរូបនេះឲ្យដឹងទៀតថា គាត់តែងតែព្រួយបារម្ភពីសុវត្ថិភាពផងដែរ ប៉ុន្តែ ថា គាត់គ្មានជម្រើសនោះឡើយ។
អ្នកស្រីបន្ថែមថា៖«បារម្ភដែរតើ! ពេលខ្យល់ខ្លាំង ខ្ញុំខ្លាច ខ្ញុំរត់ចេញក្រៅ។ ពេលយើងអង្គុយលេងអ៊ីចឹង ខ្យល់វឹបៗមក រត់ចេញ។ រត់តែខ្ញុំមួយ គេមានខ្លាចណា។ ខ្ញុំខ្លាចខ្យល់។ ខ្លាចអគារហ្នឹងឯង។ ដល់ពេលឃើញគេបាក់អ៊ីចឹង ខ្ញុំភ័យ ខ្ញុំខ្លាច»។
បើទោះបីជាព្រួយបារម្ភពីសុវត្ថិភាពរបស់ខ្លួនក្រោយពីបានដឹងអំពីដំណឹងនៃការបាក់អគារសម្លាប់កម្មករជាច្រើននាក់នៅឯខេត្តព្រះសីហនុក្ដី ប៉ុន្តែ ស្ត្រីរូបនេះប្រាប់ថា រូបគាត់ និងស្ត្រីកម្មករសំណង់ផ្សេងទៀត មិនអាចលៃលកជួលបន្ទប់ស្នាក់នៅបាននោះឡើយ ដោយសារទទួលបានប្រាក់ឈ្នួលខ្ទង់ ៦០ម៉ឺនរៀលប៉ុណ្ណោះក្នុងមួយខែៗ។
អ្នកស្រី ឡាំ ប្រាប់ថា៖ «គេឲ្យនៅក្នុងនេះ កុំឲ្យពិបាកដើរ កុំឲ្យពិបាកដើរឆ្ងាយ! បារម្ភដែរ ប៉ុន្តែ មិនដឹងទៅណា បើគេឲ្យនៅហើយ ចេះតែនៅទៅ។ បើជួល ជួលខ្លួនរត់អត់រួចទេ។ បើមេជួលឲ្យ បាននៅ។ បើថាមេជួលឲ្យបានទៅ។ លើកមុនមេជួលឲ្យអ៊ីចឹងតើ។ នៅពេទ្យរុស្ស៊ីមេជួលឲ្យ។ ដល់មេគាត់មកនេះ គាត់ខ្ជិលដឹកទៅដឹកមក គាត់យកមកដាក់កន្លែងហ្នឹងស្រេច»។
វីអូឌីពុំអាចស្វែងរកការបកស្រាយពីម្ចាស់សំណង់ ឬអ្នកម៉ៅការសាងសង់អគារខុនដូនោះបានឡើយ ខណៈដែលគ្មានស្លាកត្រូវបានដាក់តាំងបង្ហាញឈ្មោះក្រុមហ៊ុនអភិវឌ្ឍន៍ និងក្រុមហ៊ុនសាងសង់ នៅទីតាំងការដ្ឋានសំណង់នោះឡើយ។
របាយការណ៍ស្ទង់មតិបឋមមួយទៅលើកម្មករសំណង់នៅរាជធានីភ្នំពេញកាលពីឆ្នាំ២០១៧ បានរកឃើញថា កម្មករសំណង់ដល់ទៅ ៧៦ភាគរយ ស្នាក់នៅក្នុងការដ្ឋានសំណង់ ខណៈដែលកម្មករសំណង់ប្រហែល ១០ភាគរយប៉ុណ្ណោះ បានស្នាក់នៅខាងក្រៅការដ្ឋានសំណង់។
អនុប្រធានសហជីព BWUTC លោក សួ ឆ្លូញ បានអះអាងថា លោកនៅតែសង្កេតឃើញកម្មករសំណង់ភាគច្រើន នៅតែបន្តស្នាក់នៅក្នុង ឬក្រោមអគារកំពុងសាងសង់ដដែល បើទោះបីជារដ្ឋាភិបាលបានហាមឃាត់ដោយ។
មេដឹកនាំសហជីពរូបនេះ បានជំរុញទៅរដ្ឋាភិបាលឲ្យផ្សព្វផ្សាយសេចក្ដីសម្រេចថ្មីនោះឲ្យបានទូលំទូលាយ និងចាត់វិធានការបន្ថែមទៀត ដើម្បីត្រួតពិនិត្យ និងដាក់ពិន័យលើម្ចាស់សំណង់ និងអ្នកម៉ៅការ ដែលខកខានពុំអនុវត្តតាមវិធានការសុវត្ថិភាពនេះ។
លោក សួ ឆ្លូញ ប្រាប់ថា៖ «ខ្ញុំយល់ឃើញថា អ្នកដើរតួនាទីសំខាន់បំផុត គឺសាមីក្រសួងហ្នឹង ដែលចុះទៅអធិការកិច្ច ចុះទៅធ្វើការអប់រំណែនាំទៅដល់ក្រុមហ៊ុនសំណង់ម៉ៅការ ក៏ដូចជា ក្រុមអ្នកម៉ៅការបន្តទាំងអស់ហ្នឹង ដើម្បីឲ្យគាត់បានដឹង និងចាត់ចែងកន្លែងស្នាក់នៅសារឡើងវិញ កុំឲ្យពួកគាត់ស្នាក់នៅកន្លែងសំណង់អគារដែលគាត់ធ្វើហ្នឹង»។
លោក សួ ឆ្លូញ បន្ថែមថា៖ «ស្ថាប័នដែលមានតួនាទីសំខាន់ក្នុងការចុះត្រួតពិនិត្យទៅលើសុវត្ថិភាព [កម្មករសំណង់] គឺក្រសួងការងារ ដែលលោកត្រូវតែមានមន្ត្រីជំនាញខាងអធិការកិច្ចចុះទៅធ្វើការណែនាំអប់រំទៅលើរឿងទាំងអស់ហ្នឹង»។
ការត្រួតពិនិត្យសុវត្ថិភាពនៅតាមការដ្ឋានសំណង់ ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលបំពាក់ភារកិច្ចទៅក្រសួងការងារ និងបណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈ ដើម្បីធានាបាននូវសុវត្ថិភាព និងសុខភាពរបស់កម្មករសំណង់។
ប្រធានមន្ទីររៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់រាជធានីភ្នំពេញ លោក សារិន វណ្ណា បានឲ្យដឹងថា សាលារាជធានីភ្នំពេញ បានសម្រេចឲ្យអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធនៅតាមខណ្ឌនីមួយៗ ទទួលខុសត្រូវលើការត្រួតពិនិត្យការដ្ឋានសំណង់នានា។
លោក សារិន វណ្ណា មានប្រសាសន៍ថា៖ «អ៊ីចឹងវិធានការនេះ ឯកឧត្ដមអភិបាល[រាជធានីភ្នំពេញ លោក ឃួង ស្រេង] បានជម្រាបទៅអភិបាលខណ្ឌ និងភូមិបាលខណ្ឌ ដើម្បីសហការគ្នាចុះគ្រប់ការដ្ឋានសំណង់ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។ វិធានការនេះ ចាប់ផ្ដើមអនុវត្តតាំងពីមុនប្រជុំម៉េះ យើងប្រជុំបញ្ជាក់បន្ថែមម្សិលមិញនេះ»។
លោក សារិន វណ្ណា បន្ថែមថា៖ «គណៈបញ្ជាការឯកភាពខណ្ឌ មានប្រធានភូមិបាលខណ្ឌជាសេនាធិការ។ អ៊ីចឹង នៅក្នុងខណ្ឌណា គឺអភិបាលខណ្ឌហ្នឹងជាអ្នកទទួលខុសត្រូវ»។
ប្រធានការិយាល័យភូមិបាលខណ្ឌចំការមន លោក ឡឹក ចិន្ដា បានបដិសេធជជែកលម្អិតអំពីការគ្រប់គ្រងការដ្ឋានសំណង់នៅក្នុងដែនរដ្ឋបាលរបស់ ដោយថា អាជ្ញាធរខណ្ឌនេះកំពុងដំណើរការបំបែកខណ្ឌ និងបែងចែកភារកិច្ច។
លោក ឡឹក ចិន្តា មានប្រសាសន៍ថា៖ «អត់ទាំងអស់ កំពុងប្រជុំទាំងអស់គ្នាម៉ង។ ខណ្ឌចំការមនខ្ញុំ គេកំពុងបំបែកខណ្ឌ។ ដល់ពេលអ៊ីចឹង គេកំពុងបែងចែកការងារអ៊ីចឹងណ៎ះ»។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារ លោក ហេង សួរ បានទទួលស្គាល់អំពីតួនាទីភារកិច្ចរបស់ស្ថាប័នលោក ក្នុងការត្រួតពិនិត្យទៅលើការដ្ឋានសំណង់ ដើម្បីធានាសុវត្ថិភាព និងសុខភាពកម្មករសំណង់ នៅក្រោមច្បាប់ស្ដីពីការងាររបស់កម្ពុជា។
នៅពេលត្រូវបានសាកសួរបន្ថែមអំពីការអនុវត្តតាមសេចក្ដីសម្រេចថ្មីដែលមិនអនុញ្ញាតឲ្យកម្មករសំណង់ស្នាក់នៅក្នុង ឬក្រោមអគារកំពុងសាងសង់នោះ អ្នកនាំពាក្យរូបនេះ បានរុញឲ្យសាកសួរទៅខាងក្រសួងរៀបចំដែនដី។
លោក ហេង សួរ បានប្រាប់តាមប្រព័ន្ធបណ្ដាញសង្គមថា៖ «អាចសួរទៅខាងក្រសួងដែនបន្ថែម។ គាត់ជាអ្នកកំណត់ និងជាអ្នកពិនិត្យ។ ក្រសួង[ការងារ]មិនទាន់បានឃើញប្រកាសនោះនៅឡើយទេ»។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងរៀបចំដែនដី លោក សេង ឡូត បានព្រមានចាត់វិធានការផ្លូវច្បាប់ទៅលើម្ចាស់គម្រោងសំណង់ និងអ្នកម៉ៅការសាងសង់ ប្រសិនបើពួកគេខកខានពុំបានអនុវត្តទៅតាមសេចក្ដីណែនាំខាងលើរបស់រដ្ឋាភិបាល ដែលលោកថា ត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយរួចមកហើយទៅដល់ម្ចាស់សំណង់ និងអ្នកម៉ៅការសាងសង់។
លោក សេង ឡូត ប្រាប់ថា៖ «ជម្រកកម្មករ ជាទូទៅ ដើម្បីធានាសុវត្ថិភាពសំណង់ ការចាត់ចែង គឺគេធ្វើមានរោងមានអីដែលធានាបានសុវត្ថិភាព ចៀសវាងរស់នៅក្រោមអគារដែលកំពុងសាងសង់ ហើយចៀសវាងនូវហានិភ័យជាយថាហេតុ។ […] បើគាត់មិនគោរព គឺមានវិធានការតាមផ្លូវច្បាប់។ វិធានការផ្លូវច្បាប់មានច្រើន មានការផាកពិន័យ មានការផ្អាកការសាងសង់ជាដើម»។
កម្មករសំណង់ជាស្ត្រីមិនទទួលបានសេវាគាំពារសង្គម
ខណៈដែលទុនវិនិយោគបរទេស បានហូរចូលយ៉ាងសន្ធឹកសន្ធាប់ទៅក្នុងវិស័យសំណង់ ដែលជំរុញឲ្យមានកំណើនតម្រូវការកម្លាំងពលកម្មគ្មានជំនាញនោះ សុវត្ថិភាពរបស់កម្មករសំណង់ក្នុងការដ្ឋាន រឹតតែជាបញ្ហាចោទថែមទៀត។
អ្នកស្រី ឡាំ បានឲ្យដឹងថា កម្មករទាំងប្រុសទាំងស្រី មិនត្រូវបានបំពាក់ខ្សែក្រវ៉ាត់ចង្កេះ អាវពន្លឺ ស្បែកជើងកវែង និងស្រោមដៃ ដើម្បីធានាសុវត្ថិភាពអំឡុងពេលបំពេញការងារនោះឡើយ បើទោះបីជាម្ចាស់គម្រោងសាងសង់ បានមកឃើញផ្ទាល់នូវស្ថានភាពកម្មករសំណង់ក៏ដោយ។
អ្នកស្រី ឡាំ ប្រាប់ថា៖ «ស្លៀកពាក់ខោអាវធម្មតាយើង ស្បែកជើងផ្ទាត់ ស្រោមដៃទិញខ្លួនតម្លៃ ៤ពាន់រៀល អត់មានមួកសុវត្ថិភាព គ្មានស្រោមជើង គ្មានខ្សែក្រវ៉ាត់ពាក់នឹងចង្កេះទេ»។
អ្នកស្រី ឡាំ បន្ថែមថា៖ «គេមកឃើញតើ ប៉ិនគេមិនឃើញនិយាយប្រាប់ បើអត់ដែលនិយាយប្រាប់ឲ្យយើងទិញមួកទិញអីឲ្យផង។ ទេ…លឺថា ចិន គេនិយាយតែចិន អត់និយាយខ្មែរផង»។
បើទោះបីជាមិនធ្លាប់ជួបគ្រោះថ្នាក់ការងារធ្ងន់ធ្ងរក្ដី កម្មករសំណង់ជាស្ត្រីរូបនេះ បានឲ្យដឹងទៀតថា កម្មករទាំងស្រីទាំងប្រុសនៅការដ្ឋានសាងសង់ខុនដូនោះ ពុំធ្លាប់ទទួលបានសេវាគាំពារសង្គមពីស្ថាប័នរដ្ឋនោះឡើយ។
បើតាមអ្នកស្រី ឡាំ កម្មករនៅក្នុងក្រុមរបស់អ្នកស្រី គ្រាន់តែទទួលបានសំណងថ្លៃព្យាបាលដែលផ្ដល់ឲ្យដោយមេការរបស់អ្នកស្រីតែប៉ុណ្ណោះ។
អ្នកស្រី ឡាំ ប្រាប់ថា៖ «មេការខ្ញុំឲ្យតែលឺថាគ្រោះថ្នាក់ គាត់យកទៅហើយ។ មើលតែបែកក្បាលក្មួយខ្ញុំ អានោះបែក គាត់យកទៅ។ គាត់ឲ្យលុយ ១០០យកទៅវះកាត់»។
មិនមែនតែអ្នកស្រី ឡាំ តែម្នាក់ទេ ដែលមិនទទួលបានសេវាគាំពារសង្គមផ្ដល់ដោយរដ្ឋនោះ កម្មករសំណង់ជាស្ត្រីនៅតំបន់កោះពេជ្រ នៅតែប្រឈមមុខលក្ខខណ្ឌការងារមិនល្អប្រសើរដដែល ដោយសារកង្វះការធានារ៉ាប់រងដូចកម្មករ-កម្មការិនីដទៃទៀតនៅក្នុងវិស័យកាត់ដេរ។
ថ្វីបើទទួលបានសម្ភារៈសុវត្ថិភាពរាងកាយ ដូចជា អាវពន្លឺ ស្បែកជើងកវែង និងស្រោមដៃក្ដី ប៉ុន្តែ អ្នកស្រី ណន សន បានឲ្យដឹងទៀតថា រូបគាត់ត្រូវបានស្នើសុំឲ្យធ្វើការថែមម៉ោងរហូតដល់រៀងរាល់ថ្ងៃក្នុងមួយសប្ដាហ៍ ដើម្បីពន្លឿនដំណើរការសាងសង់។
អ្នកស្រី សន បានឲ្យដឹងទៀតថា កម្មករនៅតំបន់កោះពេជ្រ ដែលរងគ្រោះថ្នាក់ការងារ ទទួលបានសេវាព្យាបាលឥតគិតថ្លៃពីក្រុមហ៊ុនអភិវឌ្ឍន៍សំណង់ត្រឹមតែរយៈពេល ៣ថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ ហើយត្រូវរាប់រងដោយខ្លួនឯងលើតម្លៃសេវាព្យាបាលដែលលើសពី ៣ថ្ងៃ។
អ្នកស្រី ណន សន ប្រាប់ថា៖ «ពេលដែលយើងគ្រោះថ្នាក់ក្នុងម៉ោងការងារហ្នឹង គេយកយើងទៅពេទ្យ រួចហើយគេចេញលុយឲ្យយើងតែ ៣ថ្ងៃទេ។ ចង់អ្នកឯងជាក៏ដោយ មិនជាក៏ហីទៅ គេដឹងតែចេញលុយឲ្យយើងតែ ៣ថ្ងៃទេ ហើយបើយើងមិនជា យើងចេញលុយខ្លួនយើងទៀតទៅ»។
ទាំងអ្នកស្រី ឡាំ និងអ្នកស្រី សន សុទ្ធតែប្រាប់ថា ពួកគាត់ពុំទទួលបានសេវាគាំរពារសុខភាពពីបេឡាជាតិសន្តិសុខសង្គម ដូចកម្មករ-កម្មការិនីក្នុងឧស្សាហកម្មកាត់ដេរសម្លៀកបំពាក់នោះឡើយ។
អ្នកស្រី ឆាំ ឡាំ ប្រាប់ថា៖ «បើមានអានោះ ដឹងតែល្អមែនឯង ពេលទៅពេទ្យ កុំឲ្យពិបាកអស់លុយ។ ពេលយើងមានគ្រោះថ្នាក់អីទៅ គ្រុនរងាអី យើងទៅពេទ្យអត់អស់លុយ ប័ណ្ណ បសស ចេញលុយឲ្យ»។
តួលេខដែលផ្ដល់ឲ្យដោយក្រសួងការងារ បង្ហាញថា គ្រោះថ្នាក់ការងារក្នុងវិស័យសំណង់ បានកើតឡើង ១៣ករណីនៅទូទាំងប្រទេសកាលពីឆ្នាំកន្លងមកនេះ ដែលបណ្ដាលឲ្យកម្មករសំណង់ ២១នាក់រងគ្រោះថ្នាក់ ប៉ុន្តែ តួលេខនេះមិនបានបញ្ជាក់អំពីចំនួនស្ត្រីរងគ្រោះថ្នាក់នោះឡើយ។
លោក សួ ឆ្លូញ សហជីពរបស់លោកដែលធ្វើការលើកស្ទួយកម្មករសំណង់នោះ មិនបានកត់ត្រាអំពីចំនួនស្ត្រីជាកម្មករសំណង់ជួបគ្រោះថ្នាក់ក្នុងការដ្ឋានសំណង់នោះឡើយ ប៉ុន្តែ លោកអះអាងថា កម្មករសំណង់ជាស្ត្រី ប្រឈមមុខនឹងគ្រោះថ្នាក់ស្រាល ខណៈដែលពួកគាត់ធ្វើការងារស្រាលៗខុសពីបុរស។
លោក សួ ឆ្លូញ មានប្រសាសន៍ថា៖ «ទាក់ទងនឹងគ្រោះថ្នាក់ យើងមិនបានព័ត៌មានឲ្យទូលំទូលាយទេ។ មានដែរគ្រោះថ្នាក់ មិនអត់ទេនៅកន្លែងធ្វើការ ដែលវាជាគ្រោះថ្នាក់តិចតួចអ៊ីចឹងណ៎ះ មានការមុតមានការអ៊ីចឹងណ៎ះ។ វាមិនធ្ងន់ធ្ងររហូតទៅដល់មានការស្លាប់បាត់បង់ជីវិតអី ដែលកន្លងមកយើងចុះប្រមូលព័ត៌មានពីគ្រោះថ្នាក់ស្លាប់អី ភាគច្រើនគឺជាបុរស ស្ត្រីភាគច្រើនគេឲ្យគាត់ធ្វើការងារស្រាល ហើយមិនសូវជាមានជំនាញ»។
របាយការណ៍ស្ទង់មតិបឋមខាងលើ រកឃើញថា កម្មករដល់ទៅ ១៩ភាគរយក្នុងចំណោមកម្មករដែលត្រូវបានស្ទង់មតិ បានអះអាងថា ធ្លាប់រងរបួសអំឡុងពេលបំពេញការងារនៅតាមការដ្ឋានសំណង់។ ក្នុងចំណោមនោះ កម្មករសំណង់ត្រឹមតែ ៣៧ភាគរយប៉ុណ្ណោះ ប្រាប់ថា ពួកគេទទួលបានសំណងសម្រាប់ថ្លៃព្យាបាលសុខភាព។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារ លោក ហេង សួរ បានអះអាងថា ច្បាប់ស្ដីពីការងាររបស់កម្ពុជា បានគ្រប់ដណ្ដប់លើកម្មករគ្រប់វិស័យទាំងអស់ ក្នុងនោះមានទាំងកម្មករសំណង់ផងដែរ ដែលគាំពារដោយស្តង់ដារសុវត្ថិភាព និងសុខភាព។
លោក ហេង សួរ មានប្រសាសន៍ថា៖ «រាល់កម្មករនិយោជិតទាំងអស់ រួមទាំងផ្នែកសំណង់ផងដែរ គឺស្ថិតនៅក្រោមច្បាប់ស្តីពីការងារ។ ប៉ុន្តែ នៅក្នុងការអនុវត្តស្តង់ដារសុវត្ថិភាព និងសុខភាពការងារ ក្រសួងសហការជាមួយស្ថាប័នជំនាញ ដើម្បីកំណត់ស្តង់ដារ និងបច្ចេកទេសសុវត្ថិភាពនានាផងដែរ»។
ទាក់ទងនឹងសេវាគាំពារសង្គមវិញ អ្នកនាំពាក្យបេឡាជាតិសន្តិសុខសង្គម (ប.ស.ស.) លោក ហេង សុផាន់ណារិទ្ធ បញ្ជាក់ថា កម្មករសំណង់ដែលទទួលបានកិច្ចសន្យាការងារអចិន្ត្រៃយ៍ពីក្រុមហ៊ុនសំណង់ ក៏ទទួលបានសេវាគាំពារសង្គមដូចទៅនឹងកម្មករក្នុងវិស័យកាត់ដែរផងដែរ។
អ្នកនាំពាក្យរូបនេះ បានឲ្យដឹងបន្ថែមថា សហគ្រាសសំណង់ចំនួន ២៧៩ បានចុះបញ្ជីនៅស្ថាប័នរបស់លោករួចមកហើយ ដើម្បីផ្ដល់សេវាគាំពារសង្គមដល់កម្មករសរុប ១១,៤៦៥នាក់ ក្នុងនោះមានកម្មករសំណង់ជាស្ត្រី ២,៤២៨នាក់។
លោក ហេង សុផាន់ណារិទ្ធ មានប្រសាសន៍ថា៖ «ជាកម្មករដែលមានកិច្ចសន្យាជាក់លាក់ ទទួលបានសេវាពី ប.ស.ស. ដូចកម្មករនិយោជិតក្នុងវិស័យវាយនភ័ណ្ឌដែរ។ […] រីឯកម្មករសំណង់ផ្សេងទៀតដែលមិនទាន់មានសិទ្ធិប្រើប្រាស់សេវា ប.ស.ស. ខាង ប.ស.ស. កំពុងតែសិក្សា ទន្ទឹមនឹងការរង់ចាំច្បាប់ថ្មីចេញ យើងនឹងសិក្សាដើម្បីដាក់បញ្ជូលគាត់ក្នុងប្រព័ន្ធ»។
កម្មករសំណង់ជាស្ត្រីប្រឈមនឹងការបៀតបៀនខ្ពស់
ក្រៅពីមិនទទួលបានសេវាគាំពារសង្គមហើយនោះ លោក សួ ឆ្លូញ បានឲ្យដឹងថា កម្មករសំណង់ជាស្ត្រីប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាសន្តិសុខ និងសុវត្ថិភាព ខណៈដែលពួកគេស្នាក់នៅក្នុងការដ្ឋានសំណង់ដែលប្រើប្រាស់បន្ទប់ទឹករួម និងគ្មានអនាម័យ។
លោក សួ ឆ្លូញ ប្រាប់ថា៖ «នៅក្នុងការដ្ឋាន បើយើងមិនបានធ្វើការបែងចែកបន្ទប់ទឹករវាងបុរសស្ត្រីឲ្យបានត្រឹមត្រូវទេ វានឹងកើតមាននូវការបៀតបៀនផ្លូវភេទ ឬក៏ករណីរំលោភបំពានឬក៏អីហ្នឹង។ អ៊ីចឹងនៅក្នុងសំណង់ គឺច្រើនមែនទែន ដែលក្រុមហ៊ុន ក៏ដូចជាក្រុមម៉ៅកាហ្នឹង គាត់អត់ដែលបានគិតគូទៅលើបញ្ហាសុខភាពរបស់កម្មករនោះទេ។ អ៊ីចឹងណ៎ះ! ស្ត្រី និងបុរសប្រើបន្ទប់ទឹករួមគ្នា»។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារ លោក ហេង សួរ បញ្ជាក់បន្ថែមថា ក្រសួងកំពុងតែធ្វើការងារជាមួយក្រសួងរៀបចំដែនដី ដើម្បីជំរុញលក្ខខណ្ឌការងារ និងការគាំពារល្អប្រសើរសម្រាប់ពួកគេ។
លោក ហេង សួរ ប្រាប់បន្តថា៖ «ក្រសួងកំពុងធ្វើការជាមួយក្រសួងដែនដី និងនគរូបនីយកម្ម ដើម្បីកំណត់លក្ខខណ្ឌដល់សហគ្រាសសំណង់ ត្រូវតែជាសហគ្រាសដែលមានអាជ្ញាបណ្ណពីក្រសួងដែនដី»៕
