អតីតមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំងដែលកំពុងរស់នៅក្រៅប្រទេសចោទលោក ហ៊ុន សែន ថា កំពុងធ្វើឱ្យប្រទេសកម្ពុជាក្លាយខ្លួនជាដែនដីអាណានិគមរបស់ប្រទេសចិន តាមរយៈការស្វាគមន៍ការវិនិយោគ ទេសចរណ៍ និងការអនុញ្ញាតឲ្យចិនមានមូលដ្ឋានជាច្រើនក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីបម្រើប្រយោជន៍ដល់មហាអំណាចនៅអាស៊ីនេះ។
ក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានចុះថ្ងៃទី២៣ ខែកក្កដា លោក សម រង្ស៊ី ដែលកំពុងរស់នៅក្រៅប្រទេសដោយសារជាប់បណ្ដឹងជាច្រើននៅតុលាការកម្ពុជានោះ បានលើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាលរបស់លោក ហ៊ុន សែន កំពុងតែសប្បាយរីករាយក្នុងការបញ្ចូលអាណានិគមថ្មីរបស់ចិន តាមរយៈការទទួលជំនួយដ៏ច្រើនសម្បើមពីចិន ដោយគ្មានតម្លាភាព គ្មានគិតពីប្រជាធិបតេយ្យ សិទ្ធិមនុស្ស និងបរិស្ថាន ធ្វើយ៉ាងណាឲ្យតែលោក ហ៊ុន សែន និងមន្ត្រីរបស់ខ្លួនអាចបន្តធំធាត់ទៅមុនទៀតប៉ុណ្ណេាះ។
លោក សម រង្ស៊ី បានបន្ថែមផងដែរថា ការអនុញ្ញាតឲ្យចិនមានវត្តមាននៅកម្ពុជា រួមទាំងកងទ័ពផងនោះ គឺដើម្បីការពារអំណាចផ្ដាច់ការរបស់លោក ហ៊ុន សែន តែប៉ុណ្ណេាះ។
លោកសរសេរថា៖ «ដោយសារកម្ពុជាជាផ្នែកមួយរបស់ខ្លួន ប្រទេសចិននឹងធ្វើឱ្យកម្ពុជាក្លាយទៅជាត្រីមុខ ដើម្បីអនុវត្តយុទ្ធសាស្រ្តពង្រីកនយោបាយរបស់ខ្លួន ដោយកសាងនូវទីតាំងយោធាក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ជាដើម។ បញ្ហានេះនឹងមានផលប៉ះពាល់ធំធេង ពីព្រោះវាអាចប៉ះពាល់ដល់សន្តិភាព និងស្ថិរភាពនៅក្នុងតំបន់»។
អ្នកនាំពាក្យបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន បានច្រានចោលការលើកឡើងនេះ និងថាជាការមួលបង្កាច់ទាំងគ្មានភស្ដុតាងជាក់លាក់ និងគ្មានការទទួលខុសត្រូវពីសំណាក់លោក សម រង្ស៊ី។
លោកថា៖ «បើគាត់និយាយអញ្ចេះវិញថា ទៅធ្វើរណប ឬខ្ញុំអាមេរិកាំង អាហ្នឹងបានល្អ តែបើធ្វើខ្ញុំចិន អាហ្នឹងអត់ល្អ អាហ្នឹងវាមានន័យថា អញ្ចឹង! កន្លងទៅគាត់មិនមែនចោទថា ចិនទេ គាត់ចោទថា គណបក្សប្រជាជន និងរាជរដ្ឋាភិបាលធ្វើខ្ញុំវៀតណាម ឥឡូវនេះវាលែងលេងរឿងវៀតណាម វាទៅជារឿងចិនវិញ សួរថា ជំហររបស់គាត់វាយ៉ាងមិច។ យើងត្រូវយល់ថា ក្រុមឧទ្ទាមក្រៅច្បាប់នេះ វាក្រុមឧទ្ទាមដើម្បីបង្កើតព័ត៌មានប្រឌិត ព័ត៌មានក្លែងក្លាយ ដើម្បីមួលបង្កាច់តែប៉ុណ្ណេាះទេ»។
ការលើកឡើងរបស់លោក សម រង្ស៊ី នៅពេលនេះគឺបន្ទាប់ពីសារព័ត៌មានធំមួយរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក The Wall Street Juornal បានចុះផ្សាយថា កម្ពុជាបានធ្វើការចុះកិច្ចព្រមព្រៀងសម្ងាត់មួយជាមួយប្រទេសចិនក្នុងការផ្ដល់ផ្នែកខ្លះនៃមូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹកខ្មែរឲ្យទៅកងទ័ពជើងទឹកចិន ដើម្បីអាចដាក់ទ័ព សព្វាវុធ និងចតនាវាបានក្នុងកុងត្រាចំនួន៣០ឆ្នាំ។
អ្នកជំនាញគោលនយោបាយ និងជាសាស្ត្រាចារ្យផ្នែកការទូត និងកិច្ចការពិភពលោកនៃមហាវិទ្យាល័យ Occidental នៅសហរដ្ឋអាមេរិក លោក អៀ សុផល បានលើកឡើងប្រាប់ VOD កាលពីថ្ងៃដើមសប្ដាហ៍នេះថា ការចុះផ្សាយនេះនៅមិនទាន់មានភស្តុតាងច្បាស់លាស់ណាមួយនៅឡើយទេ អំពីវត្តមានយោធាចិននៅកម្ពុជា។
ក៏ប៉ុន្ដែ លោក អៀ សុផល ព្រមានថា ប្រសិនជាប្រទេសមួយបណ្តោយឱ្យមហាអំណាចមួយមានមូលដ្ឋានទ័ពក្នុងប្រទេសខ្លួននោះ ប្រទេសនោះអាចក្លាយជាប្រទេសអាណានិគមរបស់ប្រទេសដែលដាក់ទ័ពលើ ឬក៏ជាក្លាយជាដែនដីបន្ថែមអំណាចឱ្យមហាអំណាចនោះផងដែរ។
លោក អៀ សុផល៖ «អ្វីដែលនឹងកើតឡើងនោះ គឺប្រទេសដែលទទួលឲ្យមានមូលដ្ឋានទ័ពបរទេសនោះ នឹងក្លាយជាអាណានិគមមួយ។ បើមិនដូច្នេះទេ យ៉ាងហោចណាស់ក៏ជាផ្នែកបន្ថែមទៀតនៃប្រទេសដ៏មានអំណាចនេះដែរ»។
មាត្រា ៥៣ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា បានហាមឃាត់នូវការចងសម្ព័ន្ធយោធា ឬកិច្ចព្រមព្រៀងយោធាណាមួយ ហើយហាមឃាត់ដាច់ខាតនូវមូលដ្ឋានយោធាបរទេសនៅលើទឹកដីកម្ពុជា លើកលែងតែស្ថិតនៅក្រោមក្របខណ្ឌនៃសំណូមពររបស់អង្គការសហប្រជាជាតិតែប៉ុណ្ណេាះ។
កាលពីខែកុម្ភៈកន្លងទៅ ភ្នាក់ងារស៊ើបអង្កេតអាមេរិក CIA បានចេញរបាយការណ៍មួយមានចំណងជើងថា «ការវាយតម្លៃពីការគំរាមកំហែងទូទាំងពិភពលោក» ដោយបានលើកឡើងថា ប្រទេសកម្ពុជាកំពុងធ្លាក់ទៅរករបបផ្ដាច់ការ ដែលស្ថិតនៅក្រោមអំណាចនៃគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងការក្ដោបក្ដាប់ទាំងស្រុងទៅលើស្ថាប័ននីតិប្បញ្ញត្តិ ហើយស្ថិតក្នុងស្ថានភាពបែបនេះបក្សប្រជាជនអាចបើកផ្លូវឱ្យមានការកែប្រែរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដែលអាចនាំឱ្យមានវត្តមានកងទ័ពចិននៅក្នុងប្រទេសបាន។
ទោះជាយ៉ាងណា ក្រសួងការពារជាតិកម្ពុជាបានចេញមុខច្រានចោល និងបានហៅរបាយការណ៍នេះថា ជាចេតនាអាក្រក់មួយក្នុងការជ្រៀតជ្រែកលើកិច្ចការផ្ទៃក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងការលាបពណ៌លើភាពឯករាជ្យ អព្យាក្រឹត្យអចិន្ត្រៃយ៍របស់កម្ពុជា៕