ក្រុមអ្នកតាមដានបញ្ហាសង្គម និងនយោបាយកម្ពុជា យល់ឃើញថា វិធានការរក្សាសន្ដិភាពរបស់រដ្ឋាភិបាលតាមរយៈការរំលាយ ការចាប់ខ្លួន ចោទប្រកាន់ក្រុមប្រឆាំងខ្លួននោះ មិនមែនជាវិធានការរក្សាសន្ថិភាពពិតប្រាកដនោះទេ ខណៈពួកគេក៏រិះគន់ផងដែរទៅដល់ដៃគូរវិវាទនយោបាយធំៗទាំងពីរថា កំពុងតែរុញស្ថានភាពសន្ដិភាពប្រទេសធ្លាក់ក្នុងស្ថានភាពគ្រោះថ្នាក់។
កាលពីចុងសប្ដាហ៍កន្លងមកនេះ ចំទិវាសន្ដិភាពពិភពលោក លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានចេញសារលិខិតមួយ ដោយលើកឡើងថាសន្ដិភាពរបស់កម្ពុជាកំពុងស្ថិតក្នុងលក្ខណៈផុយស្រួយ ដោយសារតែមានការគំរាមកំហែងពីប្រទេសមហាអំណាចមួយចំនួន។
លោក ហ៊ុន សែន ថ្លែងក្នុងសារលិខិតនោះថា៖ «សន្ដិភាពរបស់កម្ពុជាក៏ស្ថិតក្នុងលក្ខណៈផុយស្រួយ ដោយសារតែមានការគំរាមកំហែង និងបន្តយាយី និងអន្តរាគមន៍ចូលកិច្ចការផ្ទៃក្នុងឥតឈប់ឈរពីមជ្ឈដ្ឋានខាងក្រៅ ជាពិសេសពីបណ្ដាប្រទេសមហាអំណាច និងប្រទេសលោកខាងលិចមួយចំនួន»។
ការលើកឡើងពីភាពផុយស្រួយនៃសន្ដិភាពនេះ គឺស្របពេលដែលស្ថានការណ៍នយោបាយរវាងលោក ហ៊ុន សែន និងលោក សម រង្ស៊ី កំពុងតែកើនឡើងកម្ដៅរហូតដល់រដ្ឋាភិបាលបានហៅចលនារបស់ប្រឆាំងថា ជាចលនាភេរវកម្ម ដែលមានសហរដ្ឋអាមេរិកនៅពីក្រោយផងដែរ។
អ្នកស្រាវជ្រាវពីការអភិវឌ្ឍន៍សង្គម លោកបណ្ឌិត ប៉ា ច័ន្ទរឿន មានប្រសាសន៍ថា ថ្វីត្បិតតែកម្ពុជាបច្ចុប្បន្នមានសន្ដិភាពដោយសារតែគ្មានសង្គ្រាមមែន តែសន្ដិភាពផ្លូវចិត្តនៅតែគ្មានសម្រាប់ប្រជាជននៃប្រទេសនេះ។
លោក ប៉ា ច័ន្ទរឿន មានប្រសាសន៍ថា៖ «សន្ដិភាពមិនមែនត្រឹមតែអវត្តមាននៃសង្គ្រាម ឬទំនាស់ចម្បាំងរវាងជាតិឯង និងជាតិឯង ឬប្រទេសជិតខាងទេ តែវាបូកបញ្ជូលនឹងកត្តាយុត្តិធម៌ ការលំបាកដោយសារគ្រោះថ្នាក់ធម្មជាតិ ភាពក្រីក្រ ទំនាស់ជាមួយប្រទេសជិតខាង សិទ្ធិសេរីភាពក្នុងសង្គម ពោលគឺប្រសិនយើងយកធាតុសំខាន់ៗទាំង៨ដែលជាសរសរស្ដម្ភទាំង៨មកវាស់វែង ខ្ញុំអាចសន្និដ្ឋានបានថាប្រទេសកម្ពុជាមិនទាន់មានសន្ដិភាពពេញលេញនៅឡើយទេ»។
ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ និងសន្ដិភាព លោក យ៉ង់ គិមអេង បានលើកឡើងថា សន្ដិភាពនៅកម្ពុជាកំពុងស្ថិតក្នុងផ្លូវមួយដែលគ្រោះថ្នាក់ ដោយសារអ្នកនយោបាយទាំងសងខាងរវល់តែឈ្លោះគ្នាតែលើសេចក្តីថ្លែងការណ៍នយោបាយរៀងខ្លួន ដោយពុំសូវយកចិត្តទុកដាក់ដល់បញ្ហាសង្គម។
លោក យ៉ង់ គិមអេង ប្រាប់ថា៖ «អ្នកនយោបាយដែលនិយាយតាមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយតាមអី គឺជាសេចក្តីថ្លែងការណ៍នយោបាយទេ សេចក្តីថ្លែងការណ៍នយោបាយមានលក្ខណៈជាប្រជាភិថុត ពេលខ្លះមានលក្ខណៈជាក់ស្ដែង ទាំងអស់ហ្នឹងគេមិនសូវគិតគួរប៉ុន្មានទេ។ តែរឿងសំខាន់គឺវានៅលើតុនយោបាយ ការគិតគូរពីប្រជាពលរដ្ឋអីគឺជារឿងសំខាន់ តែពលរដ្ឋយើងគិតគូរតែទៅលើសេចក្តីថ្លែងការណ៍នយោបាយដែលថ្លែងដាក់គ្នាទៅវិញទៅមកយកទៅរិះគន់អ្នកម្ខាងៗដែលធ្វើឱ្យអ្នកនយោបាយគិតតែពីចង់ឈ្នះដើម្បីរក្សាប្រជាប្រិយភាពរបស់ខ្លួន»។
ប្រធានសមាគមអនាគតយុវជនកម្ពុជាអាស៊ាន លោក ស្រ៊ុន ស្រ៊ន មានប្រសាសន៍ថា បញ្ហានយោបាយកម្ពុជាកំពុងរុញច្រានសន្ដិភាពប្រទេសនេះ ឱ្យធ្លាក់ក្នុងស្ថានភាពគ្រោះថ្នាក់ ខណៈដែលអ្នកនយោបាយពឹងផ្អែកច្រើនតែលើបរទេស ជាជាងផ្លូវច្បាប់នោះ។
លោក ស៊្រុន ស៊្រន មានប្រសាសន៍ថា៖«ភាគរយនៃសង្គ្រាម វាអាចកើតឡើងច្រើនទៅៗហើយ ល្គឹកណាមេដឹកនាំមិនយកផ្លូវច្បាប់(កិច្ចព្រមព្រៀងក្រុងប៉ារីស) ទៅប្រើធ្វើជាគោលដើម្បីជជែករកខុសត្រូវទេ បែរទៅជាចោទថា ច្បាប់អត់ប្រយោជន៍ប្រើមិនបានទេ យើងប្រើជាអំណាច ជាកម្លាំងយោធាទើបយើងអាចដោះស្រាយវិបត្តិនោះបាន។ អ៊ីចឹង សង្គ្រាមយោធានឹងកើតឡើងជាស្វ័យប្រវត្តិ ដោយមានការលូកដៃពីបរទេស មិនមែនត្រឹមតែអាមេរិក ឬក៏ចិនទេ»។
ទោះជាយ៉ាងណា លោកយល់ថា នយោបាយកម្ពុជាអាចដោះស្រាយបានតាមរយៈការយល់ដឹងរបស់ប្រជាជនប្រទេសកម្ពុជា និងជំរុញទៅអ្នកដឹកនាំខ្លួនឱ្យវិលត្រលប់ចូលតុចរចារវិញ។
សម្រាប់លោក យ៉ង់ គិមអេង យល់ថា ការវិលរកការចរចាររវាងអ្នកនយោបាយទាំងសងខាងមិនត្រឹមតែបញ្ជៀសនូវការធ្លាក់ចូលសង្គ្រាមក្នុងប្រទេសប៉ុណ្ណោះទេ វាផ្ដល់ឱ្យប្រទេសកម្ពុជាអាចរក្សាបានការអនុគ្រោះផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចពីប្រទេសលោកសេរី ក៏ដូចជាផ្ដល់ការងារដល់ពលរដ្ឋ និងអាចធ្វើឱ្យប្រទេសនេះមានយុត្តិធម៌ក្នុងសង្គមទៀតផងដែរ។
លោក យង់ គិមអេង មានប្រសាសន៍ថា៖ «រឿងដែលសំខាន់បំផុត គឺយើងព្យាយាមដោះស្រាយគ្នាដោយសន្ដិវិធីហើយរួបរួមគ្នាហើយធ្វើម៉េចគិតអំពីយុត្តិសាស្ត្រពង្រឹងសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ហើយបើសិនជាយើងពង្រឹងសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា វាធ្វើឱ្យយើងមានការរីកចម្រើន មានការអបអរសាទរពីប្រជាជន និងបរទេសផ្សេងៗដែរ»៕
